Accessibility links

Кайнар хәбәр

Törkiä: Alineken Wäligä, Wälineken Aligä…


Törkiä şirkätläre bölü däräcäsenä citte. Xökümät isä “Alineñ käläpüşen Wäligä, Wälineken Aliğa kiderergä” tırışa.

Baytaq illärdä iqtisat krizisı bulğan kebek ul Törkiädä dä hämmä keşeneñ tel töbennän ozaq qına töşmäskä oşıy. Xökümät xalıqnı tınıçlandırırğa tırışa, ämma monda uñış ikele dä buluı mömkin.

Premyer Erdoğan Xalıqara Valyuta Fondınnan 20 häm 40 milliard dollar tiräse aqça kilü ixtimal dip beldersä dä, älegä bu waqif belän söyläşülärneñ tögällängäne yuq.

Möğayın, citäkçelek mart ayında bulaçaq munitsipal'-cirle saylawğa xätle xalıqnıñ küñelen kütärenke totarğa teli. Şul uq waqıtta yarlılarğa buşlay kümer taratu eşenä dä köç saldı. Ä tege yaqtan xökümätneñ däwlät oyışması bulğan Törkiä kümer oyışmasına burıçı artqannan-arta bara. Tabiği gazğa da bäyälär kütärelde. Çönki başta Änqara şähär idäräse gaz taratu şirkäte «Tofaş»qa burıçların tülämäde. Şul säbäple şirkät bölü däräcäsenä citte. Töreklärçä äytsäk, xökümät “Alineñ käläpüşen Wäligä, Wälineken Aliğa kiderergä” tırışa.

Statistik kürsätkeçlär iqtisatnıñ citdi krizis eçendä buluın kürsätä. Bu atnada Törkiä statistika oyışması iğlan itkän sannarına kürengänçä, ütkän yıl belän çağıştırğanda eşsezlär sanı 207 meñgä artqan. Şulay itep eşsezlär 9,8% üskän. Şuña kürä, ildä öç million eşsez keşe bar. Bolar räsmi sannar. Ä räsmi sannarğa terkälmägännär belän eşsezlär sanı 5 millionğa citä dip belderüçelär dä bar.

İstanbul birjasında aksiäläre alıp-satılğan 231 şirkätneñ soñğı tuğız aydağı otışları iğlan itelde. Asılda bu sannar krizisnıñ älegä çınlap torıp başlanmağanın kürsätä. Şuña kürä, 58 şirkät zıyan kürgän. Yäğni ütkän yıldağıdan kimräk tabış alğan. Birjadağı aksiälär isä, 21 meñ ballğa töşte. Yıl başında bu 35-40 meñ ball tiräse ide. Tege yaqtan isä çit il valyutaları- dollar belän yevronıñ bäyäläre kütärelä. Dollarnıñ bäyäse 23 noyaberde 1.70-kä xätle kütärelde. Ber ay elek kenä 1,25 ide. İqtisatçılar törle täqdimnär kertälär. Kübese xökümät tizräk çaralar kürsen digän fikerdä.

Törkiäneñ iñ zur xoldingı “Qoç” räise Rahmi Qoç, “Dönyadağı krizis bezgä dä kiläçäk. Ütkän atnada “FIAT” şirkäte, bezneñ “ Tofaş ” avtozavodına 5 meñ maşina äzerlägez digän kürsätmäsennän waz kiçte”, dip belderde.

Ul ayıruça şirkätlärneñ kredit tabuda qıyınlıqlarğa duçar buluına basım yasadı. Xökümätneñ bazarğa aqça çığarırğa tieşlegen äytte. Bu uñaydan ber keşe bolay dip söylänä. “Törkiädä 2020-nçe yılda İtaliä däräcäsenä kütäreläçäkbez dip söylänä. Menä patşa minem döyäne söylärgä öyrätkängä ber buqça altın biräm, ämma söylätä almasa başın kisäm digän. Beräw min söylätermen, tik şartlarım bar. Un yıl möddät häm aqçanı aldan biregez di. Añardan döyäne niçek söylätäseñ soñ dip sorağannar. Ul da un yılda yä min, yä döyä, yä isä patşa üler digän”. Qısqası, Törkiäneñ xökümäteneñ wäğdäläre şuşı mäzäkkä oxşıy.
XS
SM
MD
LG