Accessibility links

Törkiädä eşsezlär sanı ay sayın arta bara


Törkiädä artqan eşsezlek citdi tös aldı. Monıñ säyäsi häm sotsial' tormışqa da tiskäre yoğıntısı bulaçaq. Yäğni xakimiättäge AQ partiä awır xäldä qaluı mömkin.

15 aprel'dä Törkiä statistika oyışması 2009 yılnıñ ğinwar ayı öçen eşsezlär sanın iğlan itte. Şuña kürä xezmät yäşendäge xalıqnıñ 15,5 %-tı eşsez. Dimäk, räsmi statistik mäğlümatlarğa qarağanda, 3 million 650 meñ, çağıştırmaça ber Tatarstan xalqı xätle keşe eşsez. Bu isä ğinwar ayı sannarı. Äytergä kiräk, fevral häm mart aylarında iqtisat kürsätkeçläre tağın da töşte.

İqtisat öçen cawaplı däwlät ministrı Nazım Äkrän, 2009 yılda industrial' üseş 3,6 %-qa kimiäçäk, dip belderde. Yıl başında isä xökümät industrial' üseş 4 % bulaçaq dip farazladı. Dimäk, xökümät tä 7,5 %-qa yalğıştı.

Eşsezlär sanı bigräk tä şähärlärdä, yäğni industriä bulğan cirlärdä yuğarıraq - 17,2 %. Yäşlär arasında isä eşsezlek tağın da qurqınıçraq ikän. Ütkän yılda bu kürsätkeç 21,2 % bulsa, bıyıl 27,9 %-qa üskän. Dimäk, här öç yäş keşeneñ berse eşsez. Äle bolar räsmi sannar. Nindi dä bulsa ber eş urınına terkälmägännär belän eşsezlär sanı räsmi sanardan ike märtäbägä kübräk.

«Türk-iş» isemle hönär berlekläre konfederatsiäse Törkiä statistika oyışması eşsezlär sanın isäplägändä 27 million 799 meñ keşene xezmät yäşendägelär isäbenä kertmi, dip belderä. Uquçı, student, öydäge xatın-qızlar yäki pensionerlar eşli alırlıq xäldä bulsa da, statistik tikşerülärdä sanğa alınmıy.

«Türk-iş»neñ farazına qarağanda, eş tabudan ömeten özgän 2 million 394 meñ häm waqıtlıça qır eşlärendä eşlägän 290 meñ keşe statistikağa kermägän. Bolarnıñ hämmäse östälsä, Törkiädäge eşsezlär sanı 6 million 334 meñgä citäçäk. Yäğni räsmi eşsezlär 15,5 % bulsa, çınbarlıqta ul 26,9 %.

2009 yılnıñ ğinwar ayında tulayım 20 million eş iäseneñ 22 %-ı awıl xucalığında, 20 %-ı industriädä, 5 %-ı tözü eşlärendä, 52 %-ı isä xezmät kürsätüdä eşli ide.

Läkin avtomaşina, tekstil' kebek Törkiäneñ zur industriä tarmaqlarında soñğı aylarda produktsiäneñ kimüe säbäple, küp keşe eştän çığarıldı. Bu da eşsezlär sanın arttırdı.

Törkiä eşsezlek ölkäsendä dönyada Kön'yak Afrikadan qala ikençe, Yevropada isä berençe urınnı aldı. Kiläse ike yıl eçendä iqtisatnıñ canlanu ixtimalı da yuq kebek.

2008 yılda iqtisat ölkäsendä Nobel' büläge alğan professor Paul Krugman Törkiä bankrot qurqınıçı aldında dip farazlıy. Şuşı illär safına Vengriä, Argentina, Filippin, Malezia, Tayland, Ukraina häm Törkiä kerä.

Törkiä statistika oyışması, äle dön'yaküläm itisadi krizisnıñ tä'sirläre sizelmägän waqıtta (2008 yılnıñ oktäber ayında) 6500 çaması keşedän soraw alğan. Anda «Aylıq keremegez çığımlarığıznı qaplıy alamı?» digän soraw quyılğan bulğan. Şuña 20 % bik qıyın, 32,5 % - qıyın, 37 % - urtaça, 10 % - ciñel genä qaplıy ala digännär.

Başqa ber soraw aluda 31,5 % xalıq üz keremnäre belän qänäğät tügel, 10 %-ı hiç qänäğät tügel digän. Bu isä altı ay elek bulğan näticälär.

Qısqası, Törkiädä artqan eşsezlek citdi tös aldı. Monıñ säyäsi häm sotsial' tormışqa da tiskäre yoğıntısı bulaçaq. Başqa süzlär belän äytkändä, xakimiättäge AK partiä awır xäldä qalaçaq. Şulay da töreklär äytmeşli: “Çıqmağan canda ömet bar äle”.
XS
SM
MD
LG