Başqortstannıñ soñğı könnärdäge säyäsi-ictimaği tormışındağı töp waqiğa bulıp äle dä Mortaza Räximovnıñ il prezidentı Putin belän oçraşıp söyläşüe tora. İnde xäbär itelüençä, Başqortstan prezidentı Mortaza Räximov 10 ğinwar könne Mäskäwgä barıp, Vladimir Putin belän oçraşıp söyläşülär ütkärde. Başqortstan Prezidentınıñ Matbuğat üzäge xäbärenä kürä, anda ike prezident baytaq qına mäsälälär buyınça fiker alışqan. Şul isäptän Başqortstannıñ Rusiägä quşıluına 450 yıl tulunı bäyräm itügä äzerlek mäsäläse häm Başqortstan belän Rusiä Federatsiäse xökümätläre arasında wäqälätlärne üzara büleşü turında yaña Kileşü tözü mäsäläse dä kütärelgän bu oçraşuda. Mortaza Räximov il prezidentına Başqortstan belän Rusiä arasında yaña Kileşü tözü kiräklegen äytkäç, Vladimir Putin bu täqdimne, ğomum alğanda, xuplağan, dip xäbär itte Başqortstan Prezidentınıñ matbuğat üzäge.
Başqortstan parlamentı Rusiä belän 1994 yılda uq tözelgän Kileşüneñ yañartu kiräklege xaqında moñarçı da belderä kilgän ide. Uzğan yılda xätta Başqortstan Däwlät Cıyılışı deputatları şuşı xaqta Vladimir Putinğa şäxsän möräcäğät itte. Ämma şul möräcäğätkä moña qädär nindi dä bulsa cawap alınuı turında işetelmägän ide. İl Prezidentınıñ fatıyxası bulğaç, dimäk bu Kileşüneñ yaña şäkelen äzerläw eşläre tizdän başlanırğa da mömkinder. Şunı belü öçen “Azatlıq” xäbärçese Başqortstan Däwlät Cıyılışınıñ daimi komitetı räise Zöfär Yenikeevka möräcäğät itte. Ul elekke Kileşüne äzerläwgä zur öleş kertkän şäxeslärneñ berse ide.
Zöfär Yenikeev süzlärençä, näq menä Rusiä belän Başqortstan arasında yaña Kileşü tözü mäsäläsen tikşerü öçen atnakiç könne Başqortstan parlamentınıñ daimi komitetları citäkçeläre üzläreneñ kiñäşmäsen ütkärep alğan. “Yaña Kileşüne tözü öçen il prezidentı üze fatıyxa birgäç, moña säyäsi ixtıyar bulğaç, bu eşne ozaqqa suzmıy başlaw xäyerle, - di Zöfär äfände. – Respublikanıñ törle ministrlıqları da üz tarmaqları buyınça täqdimnären äzerlärgä tieş. Başqortstan belän Rusiä arasında üzara wäqälätlärne büleşü turındağı Kileşüne yañartu öçen yul açıla. Säyäsi ixtıyar bulğaç, anıñ äzerläwgä kereşü ciñelräk. Xäzer respublika parlamentında da moña nıqlap totınırğa kiräk. Şulay uq törle ministrlıqlar da üz tarmaqları buyınça täqdimnären äzerlärgä tieş. Kiläse yılda bez Başqortstannıñ Rusiägä quşıluına 450 yıl tuluın bäyräm itäbez. Ul çaqta da ike arada Kileşü tözelgän bulğan. Xäzer dä bez ata-babalarıbıznıñ ürnägen däwam itep, yaña Kileşü tözergä tieşbez. Bıyıl bu eşne atqarıp çığarbız dip ışanam." dide Başqortstan Däwlät Cıyılışı-Qorıltaynıñ daimi komitetı räise Zöfär Yenikeev.
Şulay itep, Zöfär äfände fikerençä, bıyıl, nihayät, Başqortstan belän Rusiä Federatsiäse arasında yaña Kileşü tözelergä mömkin. Ämma qayber bäysez säyäsätçelär häm iqtisad belgeçläre äytüençä, bu Kileşügä älläni ömetlär bağlarğa aşığırğa kiräkmi. Çönki alar fikerençä, xäzer tözeläçäk Kileşüneñ eçtälege 1994 yılda qabul itelgänennän küpkä naqısraq bulaçaq. Çönki 11 yıl elek ul Kileşü tözelgändä Başqortstan bötenläy başqa şartlarda yäşi ide. Başqortstanıñ däwlät suverenlığı turındağı deklaratsiäse ğämälgä aşırılğan, iqtisatta baytaq östenleklär alınğan yıllar ide. Xäzer isä, Başqortstan ul östenleklärdän qolaq qaqtı häm ğap-ğadi ber ölkä xälenä töşerelde, dip belderä ekspertlar. Şulay da Başqortstan belän Rusiä Federatsiäse arasında wäqälätlärne büleşü turında yaña Kileşü tözüneñ zıyanı itmäs, dilär alar. Başqortstan citäkçelärenä bu yünäleştä eşne başlawğa ut kürşe Tatarstan parlamentınıñ da Rusiä belän yaña Kileşü äzerläp betüe dä zur etärgeç birde bilgele.
Başqortstan parlamentı Rusiä belän 1994 yılda uq tözelgän Kileşüneñ yañartu kiräklege xaqında moñarçı da belderä kilgän ide. Uzğan yılda xätta Başqortstan Däwlät Cıyılışı deputatları şuşı xaqta Vladimir Putinğa şäxsän möräcäğät itte. Ämma şul möräcäğätkä moña qädär nindi dä bulsa cawap alınuı turında işetelmägän ide. İl Prezidentınıñ fatıyxası bulğaç, dimäk bu Kileşüneñ yaña şäkelen äzerläw eşläre tizdän başlanırğa da mömkinder. Şunı belü öçen “Azatlıq” xäbärçese Başqortstan Däwlät Cıyılışınıñ daimi komitetı räise Zöfär Yenikeevka möräcäğät itte. Ul elekke Kileşüne äzerläwgä zur öleş kertkän şäxeslärneñ berse ide.
Zöfär Yenikeev süzlärençä, näq menä Rusiä belän Başqortstan arasında yaña Kileşü tözü mäsäläsen tikşerü öçen atnakiç könne Başqortstan parlamentınıñ daimi komitetları citäkçeläre üzläreneñ kiñäşmäsen ütkärep alğan. “Yaña Kileşüne tözü öçen il prezidentı üze fatıyxa birgäç, moña säyäsi ixtıyar bulğaç, bu eşne ozaqqa suzmıy başlaw xäyerle, - di Zöfär äfände. – Respublikanıñ törle ministrlıqları da üz tarmaqları buyınça täqdimnären äzerlärgä tieş. Başqortstan belän Rusiä arasında üzara wäqälätlärne büleşü turındağı Kileşüne yañartu öçen yul açıla. Säyäsi ixtıyar bulğaç, anıñ äzerläwgä kereşü ciñelräk. Xäzer respublika parlamentında da moña nıqlap totınırğa kiräk. Şulay uq törle ministrlıqlar da üz tarmaqları buyınça täqdimnären äzerlärgä tieş. Kiläse yılda bez Başqortstannıñ Rusiägä quşıluına 450 yıl tuluın bäyräm itäbez. Ul çaqta da ike arada Kileşü tözelgän bulğan. Xäzer dä bez ata-babalarıbıznıñ ürnägen däwam itep, yaña Kileşü tözergä tieşbez. Bıyıl bu eşne atqarıp çığarbız dip ışanam." dide Başqortstan Däwlät Cıyılışı-Qorıltaynıñ daimi komitetı räise Zöfär Yenikeev.
Şulay itep, Zöfär äfände fikerençä, bıyıl, nihayät, Başqortstan belän Rusiä Federatsiäse arasında yaña Kileşü tözelergä mömkin. Ämma qayber bäysez säyäsätçelär häm iqtisad belgeçläre äytüençä, bu Kileşügä älläni ömetlär bağlarğa aşığırğa kiräkmi. Çönki alar fikerençä, xäzer tözeläçäk Kileşüneñ eçtälege 1994 yılda qabul itelgänennän küpkä naqısraq bulaçaq. Çönki 11 yıl elek ul Kileşü tözelgändä Başqortstan bötenläy başqa şartlarda yäşi ide. Başqortstanıñ däwlät suverenlığı turındağı deklaratsiäse ğämälgä aşırılğan, iqtisatta baytaq östenleklär alınğan yıllar ide. Xäzer isä, Başqortstan ul östenleklärdän qolaq qaqtı häm ğap-ğadi ber ölkä xälenä töşerelde, dip belderä ekspertlar. Şulay da Başqortstan belän Rusiä Federatsiäse arasında wäqälätlärne büleşü turında yaña Kileşü tözüneñ zıyanı itmäs, dilär alar. Başqortstan citäkçelärenä bu yünäleştä eşne başlawğa ut kürşe Tatarstan parlamentınıñ da Rusiä belän yaña Kileşü äzerläp betüe dä zur etärgeç birde bilgele.
