Accessibility links

Кайнар хәбәр

«Udmurtiä» näşriätendä yaña kitap çıqtı


Udmurtiä cirenä kilep urnaşqan millättäşlärebez biredä küp yıllar yäşäp, tamırlar cäysä dä, tuğan yağın, basu-qırların, çordaşların sağınıp ğömer itä. Näq şuşı xislär alarğa qullarına qäläm alırğa etärgeç birä. Berniçä avtornıñ matur-matur şiğerlär kitapları da dönya kürde. Şuşındıy, icat belän şöğellänüçe millättäşlärebez xaqında «Azatlıqnı» daimi tıñlawçılar işetep belep tora.

Küptän tügel tağın ber avtor — Mars Äxtämneñ «Udmurtiä» kitap näşriätendä «Tuğan yaqta qalğan yäşlegem» isemle kitabınıñ berençe öleşe basılıp çıqtı. Berençe öleşe dip äytüneñ säbäbe dä bar. Mars Äxtäm süzlärençä, finans mömkinlek bulmaw säbäple, kitapnıñ tirajı älegä sanawlı ğına. Avtor yärdäm itüçelär tabılsa, cıyıntıqnı tiz arada bastırıp çığarırğa niätli.

Mars Äxtäm Tatarstan Respublikasınıñ Möslim töbägendä 1943 yılda uqıtuçılar ğailäsendä tuğan. Mäktäp yıllarında uq qäläm tibrätä başlasa da, icatqa ul soñraq kilä — Möslimnän kitep, çittä yäşi başlağaç, awılına, yäştäşlärenä, tuğannarına sağınu xise qabat käğäz, qäläm alırğa mäcbür itä. Şuña da avtornıñ tuğan yağına bağışlanğan lirik şiğerläre dä bixisap. Mars Äxtäm alarda tuğan töbägeneñ maturlığı belän xozurlana, ğorurlana, moñlana.

Mars Äxtämneñ berençe basılğan şiğеrläre belän Udmurtiädä yäşäwçe millättäşlärebez «Yañarış» gazetası aşa tanıştı.

«Mars Äxtämneñ şiğerläre ciñel, añlayışlı teldä yazılğan. Küp kenä şiğerläre muzıkal' ahäñle, köygä salınırğa äzer toralar,- dip bäyäli Tatarstan yazuçılar berlege äğzası Möcähit Äxmätcanov kitapnıñ kereş öleşendä.

Dörestän dä, Mars Äxmätneñ süzlärenä küp kenä cırlar icat itelgän. Mars Äxtäm süzlärenä cirle kompozitor Älfiä Şihapova bik küp cırlar yazdı. Alarnıñ qayberäwläre xätta Tatarstanda üzeşçän kompozitorlarnıñ «Barlaw» cır festivalendä lawreat isemlegenä dä kerde.

Mars Äxtäm icatınıñ küp öleşe balalarğa bağışlanğan. Anıñ şiğerläre tuğan ilgä, telebezgä, ata—anağa mäxäbbät belen suğarılğan. Maturlıqnı kürergä öyrätü, äylänä tirädäge tereklek, can iälären yaratu, tabiğät'ne saqlaw kebek izge xislär tärbiäläwgä bağışlanğan yulları da küp. Belgeçlär süzlärençä, avtornıñ xättä ana tele däresleklärenä kerterlek äsärläre dä bar.

Mars Äxtäm bügen Sarapul şähärendä ğömer ite. Ul tormış iptäşe Wäciha xanım belän tatar millätennän bulğan häwäskär icat itüçelärne barlıy, alarnı ädäbi tügäräkkä tuplap däreslär alıp bara. Şulay uq ğöref-ğadätlärebezgä, telebezgä mäxäbbät tärbiäläw eşe belän yanıp yöri.

Kiläçäkkä plannarı da zurdan avtornıñ. «Balalar öçen yazılğan şiğerlären, xikäyälären, cırların ayırım kitap itep näşer itü»,— dip urtaqlaştı Mars Äxtäm.

Avtornıñ bu kitabında da xikäyälär, yumoreskalar häm anıñ süzlärenä yazılğan cırlarnıñ notaları da urın alğan.

Sez Udmurtiä respublikasınıñ Sarapul şähärendä yäşäp icat itüçe şiğerlär, xikäyälär, yumoreskalar avtorı Mars Äxtäm häm anıñ berençe kitabı belän tanıştığız.

Xämidä Ğayfullina, İjaw

XS
SM
MD
LG