Accessibility links

Кайнар хәбәр

Omskida tatar radiotapşıruı efirğa çığudan tuqtatıldı


Omskinıñ “İrteş” Däwlät tele-radio şirkäte qarşında eşläwçe tatar,qazax, nemes tellärendä barğan milli tapşırular yaña yıldan efirğa çıqmıy başladılar. Beraz tarixqa küz salğanda, “Säläm” dip isemlängän tatar radiotapşıruı 1989 yıldan birle eşläp kilde. Tapşıru başta ayğa ike, ä soñğı yıllarda ber märtäbä çığa ide, efir waqıtı da törle yıllarda törleçä üzgärtelep, säğät yarımnan 15 minutqa qaldırıldı. Tapşırularda tuğan tel, tarix, mädäniät, yolalar, tatar tormışı häm başqa temalar yaqtırtılıp kilde. Ğomumän, Omski töbägendä yäşäwçelär tatar dönyası belän xäbärdar tordılar. “Säläm” tapşıruları ni säbäple tuqtatıldı, digän sorawğa, tele-radio şirkäte citäkçelege mikrofonğa cawap birüdän baş tarttı. Şirkät räise Sergey Tokaev: “Üzäktän waqıt birmädelär, milli tapşırular xäzer barı tik milli statuslı regionnarda ğına qaldırıla. Döres, çığımnarnı cirle xakimiät üz byudjetına alğan oçraqta, tapşırularnı saqlap qalırğa mömkin bulır ide,”- dide. Annan tış ul iğänäçelär ezlärgä dä täqdim itte. Şulay itep, Omski tatarları radio aşa tuğan teldä xäbärlär işetüdän mäxrüm buldılar. Ä milli xäräkät ölkädä asılda iğänäçelär yärdäme belän barğanda, alar cilkäsenä arzan tormağan tapşırular çığımnarın da yöklärgä mömkin bulır digän ışanıç yuq däräcädä.

Şulay da tatar dönyası xäbärlären omskilılarğa iğänäçe yärdäme belän çığa torğan “Tatar dönyası” gäzite citkerep tora. “Azatlıq” tıñlawçılarına elek beldergänebezçä, gäzit eşmäkär Tamir Alimbaev isäbenä näşer itelä. Öleşçä tatar telendä çığuçı bu aylıq basmanıñ çirattağı sanı dönya kürde. Anda ğädättägeçä ölkä tatarları tormışınnan törle mäğlümatlar birelgän. Gäzitneñ berençe bite Omskida tatar telen uqıtu temasına bağışlanğan. İkençe bittä dekaber ayında Qazanda uzğan Bötendönya tatarları Başqarma komitetınıñ kiñäytelgän utırışı turında Tubıl pedagogiä institutınıñ tatar tele bülege mödire Flera Sayfullinanıñ mäqäläse basılğan. Annan tış bu bittä uzğan ğasır başında İrqutski şähäreneñ yuğarı dini uçilişçesında uqığan Omski şäkertläreneñ räsemnäre urnaştırılğan, alar turında qısqaça mäğlümatlar birelgän. Äytergä kiräk, gäzittä härdaim ölkä tarixına qağılğan materiallarğa urın birelä. Soñğı ike sanda Bol'şereç'ye rayonınıñ Ülänkül awılında yäşäwçe Mänwiä apa Şixovanıñ awıldaşları turındağı yazmaları çıqqan. Älegesendä 1828 yılda dönyağa kilep 110 yäşkä qädär yäşägän, awıldaşları tarafınnan Taşken babay dip yörtelgän Näcmetdin Axmerovnıñ qızıqlı yazmışı xikäyälänä. Bu yazmağa ayırım tuqtalıp kitü dä urınlı bulır. 15 yäşendä Näcmetdin Üzbäkstan yaqlarına çığıp kitä häm ölkän yäşkä citkäç kenä tuğan yaqlarına äylänep qayta. 80 yäşenä citkändä ul zur qalım tüläp 18 yäşlek qızğa öylänä, anıñ belän 30 yıl ğömer kiçerep, ike qız üsterä. Bu mäkäläne Mänwiä apa Taşken babaynıñ bügenge köndä Qoyğalı awılında ğömer kiçerüçe qızı, 97 yäşlek Xämidä äbi süzlärenä tayanıp yazğan. Äytergä kiräk, pensiädäge uqıtuçı Mänwiä apa Şixovanıñ awıldaşları turında yazğan xikäyäläre ayıruça cılılıq häm mäxäbbät belän suğarılğan.

“Tatar dönyası” gäziteneñ ike bitendä ğädättägeçä dini säxifälär urnaştırılğan. Balalar säxifäsendä xalıq äkiätläre, mäqällär urın alğan. Qazax xalqınıñ tanılğan ulı, 1853-nçe yılda Omski katetlar korpusın tämamlağan ğalim, tarixçı, mäğrifätçe, fänni tikşerenüçe Çoqan Välixanovnıñ tuuına 170 yıl tulu uñayınnan anıñ tärcemäi xäle turında mäqälä häm “Umırzaya” ansambleneñ cırçısı Fägilä Çumarovanıñ Muromsevo rayonında bulğan icadi säyäxätläre waqıtında tuğan xisläre belän urtaqlaşqan yazmaları da gäzit bitlärendä urın alğan. Östäp şunı äytergä kiräk, xäzer gäzitneñ barlıq sannarı da elemtä bülekläre aşa xalıqqa taratıla, çığımnarın Tamir Alimbaev üze tüli.

Ber sport yañalığı – bu könnärdä genä Seber Federal' okrugı berençelege buyınça Omskida uzğan grek-rim köräşe yarışlarında omskilı Anton Botev altın medal' yauladı. Yäş köräşçelär arasında ütkärelä torğan Yevropa berençelegendä prizlı urınğa layıq bulğan, 2005 yılda Rusiä çempionatında qatnaşqan bu Omski yegeteneñ ostazları millättäşlärebez, tanılğan sportçılar Salawat häm Timercan Qalimullinnar. Alarnıñ tağı ike uquçısı Vladimir Sıyganok häm Nikita Antonenko bronza medal'lärgä layıq buldılar. Ciñüçelär barsı da bıyıl mart ayında Krasnodar şähärendä uzdıralaçaq Rusiä berençelendä qatnaşaçaqlar häm, anda ciñgän oçraqta, Gvatemalada grek-rim köräşe buyınça bulaçaq dönya berençelegendä köç sınayaçaqlar.

Rozaliä Sayganova, Omski

XS
SM
MD
LG