Accessibility links

Кайнар хәбәр

Guantanamo törmäse säbäple AQŞ belän BMO arasında bäxäs bara


AQŞnıñ terrorda şiklänelgän keşelärne Kuba-Guantanamo törmäsendä totuı BMO belän Washington arasında kiskennäşä barğan bäxäskä säbäp bulıp tora. BMO general sekretarı Kofi Annan oyışmanıñ şul turıdağı yaña xisabı lagernıñ mömkin bulğan qädär tiz yabılırğa tieşlegen kürsätä dip äytte.Aqyort eleke ğäyepläwlärne qabatlau ğına bulıp tora dip xisabnı kire qaqtı.

BMOsı general sekretarı Kofi Annan AQŞları Kuba yarlarında Guantanamoda-xärbi törmädä totqan yaqınça 500 çaması keşene yä mäxkämägä tapşırırğa yä dä irekkä çığarırğa tieş dip äytte .K.Annan Dönya Oyışması ximäyäsendä Guantanamoda tikşerülär ütkärelep xisab iğlan itelgännän soñ

Qulda totılğan keşelär mäxkämä aldına çığarılırğa, alarğa üzlären aqlaw şansı birelergä , xökemgä tartılırğa yäki irekkä çığarılırğa tieşlär. Bu här törle legal sistemada ğädäti xäl dip uylıym . Min Guantanamo irtäme ,soñmı yabılırğa tieş digän qaraşta.

Jenevanada urnaşqan BMOnıñ xökümätara keşe Xoquqları Komissiäse öçen bäysez belgeçlär tarafınnan 18 ayda äzerlängän xisab pändeşämbe könne iğlan itelde .Xisabta başqa närsälär belän berrättän sorau aluçılarnıñ qullanğan ğämällär cäberläwgä tiñ dip äytelä.Totqınnar ayrım kameralarga yabıla , etlär belän kqurqıtıla, artıq esse yäki artıq salqında qaldırıla häm başqaları

Washington döres tügel dip xisabnı kire qaqtı. Aqyort süzçese Scott McClellan kiçä jurnalistlar aldında bolay dip söyläde:

Bu mäsälä belän şägellängän BMO törkeme Guantanamoğa vizit tä yasamadı. Alar andağı şartlarnı kürmäde. Bu eşne qarap barğan kongress citäkçelärenä birelgän mömkinçeklär -şartlar BMOğa da täqdim itelde .Ämma alar anda barunı kire qaqtı

BMO belän AQŞ arasında kiskennäşä barğan bäxäsneñ üzägendä şul mäsälä tora. Tikşerüçelär 2004nçe yılnıñ iyün ayında uq Guantanamoğa barıp totqınnar belän küreşergä telägän ide. Washington ütkän yıl azağında alarğa törmäne yörep çığu röxsäte birsä dä, totqınnar belän ayrım küreşü mömkinçelegen birmäde. Tikşerüçelär andıy şartlarda Guantanamoğa barunı kire qaqtı. Tikşerüçelär irekkä çığarılğan Britan, ispan, fransuz totqınnarı belän ängämälär ütkärde. Alar Guantanamoda totıluçılarnıñ advokatları belän küreşte mätbuğat häm NKOlarnıñ xisapların nıqlap tikşerde. Tikşerüçelär bez törmä turındağı töp sorawlarıbızğa citärlek mäğlümät taptıq di .

BMOnıñ cäberläw mäsäläsendäge mäxsus tikşerüçese häm xisabnı äzerläwçwlärdän berse profesor Manfred Novak atnakiçtä Venada

Tikşerüçelär başlıça ber sorauğa cawap ezläde: Guantanamodağı totqınnar başbaştaqlarça yäki qanuni räweştäme totıla Näticä: alarnıñ anda totıluı qanunğa qarşı .

Tikşerenülär turında bäxäs qızışa başlağaç K.Annan min xisabtağı här närsä belän kileşep citmim digän.Ämma Dönya Oyışmasınıñ citäkçese töp mäsälä şunda beräw dä ber kemne dä ğäyepläwlär quymıy, mäxkämä aldına çığarmıy, aña üzen aqlaw şansı birmi törmädä tota almıy, alar xökemgä tartılırğa yä dä irekkä çığarılırğa tieş , bu här törle legal sistemada ğädäti xäl dip söyläde.

Germaniädä säfärdä yöregän AQŞnıñ berektäşe Britaniä premyere T.Blair dä min ütkän yılda da Guantanamo totqınnnar lagerı normal xäl tügel , irtäme soñmı anı xäl itergä kiräk dip äytkän idem dip söyläde

Guantanamodağı totqınnarnıñ qayberläre 2001 yäğni Taliban rejimı cimerelgännän soñ anda kiterelgän ä qalğannarı terrorğa qarşı köräştä qulğa alınıp anda yabılğan keşelär färidä xämit
XS
SM
MD
LG