Peterbur mäktäbeneñ 10nçı sıynıf uquçısı Maria Şraiber Rusiäneñ Mäğärif ministrlığın biologiä däresleklären üzgärtep yazarğa taläp itä. Cihan wä bar can iäläre Allağı täğälä tarafınnan yaralğan digän qaraşnı kertep. Maria fikerençä, mäktäplärdä barı tik Evolutsiä teoriäsen genä uqıtu - din häm wöcdan ireklegen bozu bulıp tora, yağni mäsälän, Konstitutsiägä qarşı.
Bälig bulmağan Maria, ätise Kirill Şraiber yärdäme belän, şuşı xaqta mäxkämägä möräcäğät itkän. Alarğa pravoslav, yäxüd häm islam dinnären wäkillek itkän advokatlar yärdäm itkän. "Darwin ul teoriäne täqdim genä itkän bit, ämmä ni üze, ni annan soñğı ğalimnär anı isabtlamağan" dide Kirill Şraiber uzğan atna Peterburda ütkän matbuğat oçraşuında. Şul uq oçraşuda Maria, Darwin teoriäse keşeneñ maymıldan çıqqanın raslıy dip, bu teoriägä ışanuçılarğa buşqa banan öläşte.
Äytergä kiräk, yäşlärneñ ber öleşe mondıy üzgäreşlärgä qarşı tügel. Aleksandr isemle 19 yäşlek Mäskäw studentı "Minemçä bu bik döres, mäğäriftä ruxi üseşkä urın birelergä tieş, şulay uq etika kebek däreslär dä kertergä kiräk, bu bik faydalı närsä", di.
Zamanında tanılğan Britan etnologı Richard Dawkins "Evolutsiä teoriäsenä ışanmağan keşe – yä nadan, yä axmaq, yä aqılına zäğif" digän ide.
Mäskäwdäge Darwin muzeyı citäkçese Anna Klyukina andıy qarañğılıq turında "Ğadi xalıq Evolutsiä teoriäsen dä, Darwinizmnı da belmi. Ä bu teoriä 3 aksiomağa nigezlänä: berençese – dönya üzgärä, ikençese – yäşäw öçen köräş bara, öçençese – tabiğıy saylanış. Monıñ belän berkem dä bäxäsläşä almıy. Qäwem añında isä Darwinizm – keşeneñ maymıldan çığıu. Darwin üze monı berqayçan da äytmägän", di.
Darwinizm Allahı täğäläneñ barlığına qarşı kilä digän fikerne Anna Klyukina qatğıy räweştä kire qağa häm dälil itep, Rim Papası İoan Pavel İkençeneñ Darwinizmnı tanuın, ä Darwinnıñ üzeneñ Cambridge Universitetında teologiä uquın häm dä bik dindar keşe bulğanın kiterä.
Belgeçlär fikerençä, Rusiädä evolutsiä teoriäseneñ kire qağıluınıñ säbäbe ber nadanlıq qına tügel, ä Sovetlar Berlege häm ateist ideologiä cimerelgännän soñ xasil bulğan ruxi buşlıq.
Karl Marx belän Friedrich Engels Darwin teoriäsen bik yuğarı bäyälägän, üzläreneñ sotsial evolutsiä teoriäsen şuña nigezlägän. Sovet çorındağı biologiä däresleklärendä Darwinizmnıñ näq menä ğadiläşterelgän, sovetlaşqan räweşe urın alğan.
Yuri Levada Üzägendä sotsiologiä belgeçe Lev Gudkov fikerençä, Yaralış teoriäse menä şul sovet çorınnan qalğan qaraşlarnını kire qağu omtılışın çağıldıra. Üzäkneñ uzğan yılnıñ Sintäberendä ütkärgän fiker beleşüenä qarağanda, cawap birgännärneñ ni barı 26 protsentı Evolutsiä teoriäsen xuplıy, ä menä 49 protsentı - keşe Allahı täğälä tarafınnan yaralğan dip sanıy.
Şulay da, Gudkov, evolutsiä teoriäsen kire qağuçılar arasında niegzdä, dönyanı üzgärtü teläge belän yanğan yäşlär, di häm Maria Şraibernıñ möräcäğäten artıq citdigä almasqa kiñäş itä.
Ali Gilmi
Bälig bulmağan Maria, ätise Kirill Şraiber yärdäme belän, şuşı xaqta mäxkämägä möräcäğät itkän. Alarğa pravoslav, yäxüd häm islam dinnären wäkillek itkän advokatlar yärdäm itkän. "Darwin ul teoriäne täqdim genä itkän bit, ämmä ni üze, ni annan soñğı ğalimnär anı isabtlamağan" dide Kirill Şraiber uzğan atna Peterburda ütkän matbuğat oçraşuında. Şul uq oçraşuda Maria, Darwin teoriäse keşeneñ maymıldan çıqqanın raslıy dip, bu teoriägä ışanuçılarğa buşqa banan öläşte.
Äytergä kiräk, yäşlärneñ ber öleşe mondıy üzgäreşlärgä qarşı tügel. Aleksandr isemle 19 yäşlek Mäskäw studentı "Minemçä bu bik döres, mäğäriftä ruxi üseşkä urın birelergä tieş, şulay uq etika kebek däreslär dä kertergä kiräk, bu bik faydalı närsä", di.
Zamanında tanılğan Britan etnologı Richard Dawkins "Evolutsiä teoriäsenä ışanmağan keşe – yä nadan, yä axmaq, yä aqılına zäğif" digän ide.
Mäskäwdäge Darwin muzeyı citäkçese Anna Klyukina andıy qarañğılıq turında "Ğadi xalıq Evolutsiä teoriäsen dä, Darwinizmnı da belmi. Ä bu teoriä 3 aksiomağa nigezlänä: berençese – dönya üzgärä, ikençese – yäşäw öçen köräş bara, öçençese – tabiğıy saylanış. Monıñ belän berkem dä bäxäsläşä almıy. Qäwem añında isä Darwinizm – keşeneñ maymıldan çığıu. Darwin üze monı berqayçan da äytmägän", di.
Darwinizm Allahı täğäläneñ barlığına qarşı kilä digän fikerne Anna Klyukina qatğıy räweştä kire qağa häm dälil itep, Rim Papası İoan Pavel İkençeneñ Darwinizmnı tanuın, ä Darwinnıñ üzeneñ Cambridge Universitetında teologiä uquın häm dä bik dindar keşe bulğanın kiterä.
Belgeçlär fikerençä, Rusiädä evolutsiä teoriäseneñ kire qağıluınıñ säbäbe ber nadanlıq qına tügel, ä Sovetlar Berlege häm ateist ideologiä cimerelgännän soñ xasil bulğan ruxi buşlıq.
Karl Marx belän Friedrich Engels Darwin teoriäsen bik yuğarı bäyälägän, üzläreneñ sotsial evolutsiä teoriäsen şuña nigezlägän. Sovet çorındağı biologiä däresleklärendä Darwinizmnıñ näq menä ğadiläşterelgän, sovetlaşqan räweşe urın alğan.
Yuri Levada Üzägendä sotsiologiä belgeçe Lev Gudkov fikerençä, Yaralış teoriäse menä şul sovet çorınnan qalğan qaraşlarnını kire qağu omtılışın çağıldıra. Üzäkneñ uzğan yılnıñ Sintäberendä ütkärgän fiker beleşüenä qarağanda, cawap birgännärneñ ni barı 26 protsentı Evolutsiä teoriäsen xuplıy, ä menä 49 protsentı - keşe Allahı täğälä tarafınnan yaralğan dip sanıy.
Şulay da, Gudkov, evolutsiä teoriäsen kire qağuçılar arasında niegzdä, dönyanı üzgärtü teläge belän yanğan yäşlär, di häm Maria Şraibernıñ möräcäğäten artıq citdigä almasqa kiñäş itä.
Ali Gilmi