Accessibility links

Кайнар хәбәр

Nijgarda Xösäyen Fäyezxanov uquları ütte


Tübän Novgorod, tatarçalap äytkändä, Nijgarda çınlap ta, başqa Dini idärälär könläşerlek eşlär başqarıla. Här xäldä, anda çııqan möselman gäzitlären, dini-milli kitaplarnı qulğa alğanda bu fiker tağı da nığıy. Nijgardağı mişärlär, Rusiä möselmannarı arasında ayırım ber urın tota. Yaxşımı-naçarma- bäha bezneñ eş tügel. Ä şimbädän Xösäyen Fäyezxanov uquları uşuşı eşneñ tağın ber misalı.

Xösäyen Fäyezxanov, bügenge köndä tar dairä öçen genä bilgele şäxes. Anıñ Piterbur universitetında, 19 ğasırda uq eşläwe, Şihap Märcänineñ yaqın dustı häm fikerdäşe buluı, tatarlar öçen berençe universitet ideyasın kütärep çığu- ğalimnär häm ictimaği fiker belän qızıqsınuçılar öçen bilgele bulsa da, ul kütärgän fikerlärneñ bügenge köngä dä awazdaş bulı bik az öyränelä. Qayber mäğlümatlarğa qarağanda, Xösäyen Fäyezxanovnıñ qayber mirası, Qazannıñ ber fänni institutında bikläp ük torıla ikän. Ä priçem monda Nijgar dip çın urısça soraw quyıluı da mömkin. Bik ğadi soraw, ul şul Serğaç yaqlarınnan. Bügenge köndä Nijgarnıñ Safacay awılında tuğan, şunda uq soñğı urının da tapqan.

Nijgar tatarları üzläreneñ böyek millättäşläre belän ğorurlana, monısı mişärlärgä xas. Räşit Vahapovnı da, Xäydär Begiçevnı da, Qawi Latıypnı da alar onıtırğa irek birmi. Xösäyen Fäyezxanov belän dä şundıy xäl. Qazan onıtırğa tırışsa, Nijgar kütärep çığa, anıñ mirasın bügenge köne küzlegennän çığıp bäyäli. İnde öçençe yıl rättän Xösäyen Fäyezxani uquları oyıştırılaa.

Nijgar ölkäseneñ Diniä näzarätennän tış, bu uqularnı cirle milli-mädäni möxtäriät, Fäyezxanov isemendäge islam institutı ğämälgä quya.

Ölkäneñ tanılğan ğalimnärennän tış, çarada Mäskäw belgeçläre dä qatnaştı. Alar rasında, mäsälän, Abdulxan Äxtämcan, möselman dönyasınıñ xäzerge awrupa mädäniätenä kertkän öleşe turında bik qızıqlı doklad yasadı. Qazannan da belegeçlär buldı. Tulı ber törkem. Federal' milli-mädäni avtonomiä räise Rimzil Väliev, fän doktorları Rafik Möxämmätşin, Aydar Yuziev, Aydar Xäbetdinovlar.

Soñğısı Xösäyen Fäyezxanov icatın, anıñ fänni mirasın belmäw, Rusiä möselmannarı arasında, ğomumän cämğiättä tawış-ğawğalarğa kiterä digän fiker belderde. Aydar Xäbetdinov, ğomumän, Nijgar Diniä näzaräte belän tığır elemtädä tora. Fäezxanovnı ul, möselmannarnıñ üz milli möxitendä yäşäp tä, Awrupa mädäniätenä qatnaştırırğa kiräk digän fikerläre bügen dä aktual' dip sanıy.

Şul uq könne, Tübän novgorodta, ölkä tatar –milli-mädäni möxtäriäte şurası cıyılışı da uzdı. Anıñ citäkçese Ğayaz Zakirov başqarılğan eşlärgä yomğaq yasadı. Tatarstan jurnalı baş möxärrire, çığışı belän Serğaçtan bulğan Rifat Fattaxov, avtonomiä belän Qazan arasındağı urtaq eşçänlekkä tuqtaldı, üzeneñ çığışında. Rifat Fattaxov, Tübän Novgorod tatarlarınıñ Qazandağı yaqtaşlıq cämğiäte räise dä bulıp tora.

Аудіо

Älege zur cıyın şimbä könne ük tämamlandı da. Anda kütärelgän, yañğırağan mä’sälälär xaqında yal könne bulaçaq Azatlıq tapşırularında işetä alırsız.

Räfis Cämdixan

XS
SM
MD
LG