Sänäğät üseşe alğa kitkän 7 il belän Rusiäne berläşterüçe Sigezlektä prezidentlıq itüçe Rusiägä tizdän Yewropa Şurasınıñ Ministrlar Komitetı räislege dä küçäçäk. Amnesty İnternational
Rusiäneñ xalıqara role arta barğanda ul üzendä keşe xoquqları torışın yaxşırtu öçen dä zur tırışlıq kürsätergä tieş di.
Yewropa Komissiäse prezidentı Barossoğa yullağan xatında Amnesty İnternational Yewropa Berlege bu eşkä zur tä''sir yasıy ala, şul uq waqıtta Rusiägä üz borçıluların citkermäwe belän naçar işarälär dä cibärä ala dip belderä.
Amnesty İnternationalnıñ Yewropa Berlege idaräse mödire Dick Oostinig Rusiäneñ keşe xoquqları ölkäsendäge küptänge problemaları däwam itä häm qayber yünäleşlärdä keşe xoquqları torışı xätta naçaraydı da, monıñ säbär Rusiäneñ şulay däwam itüenä yul quyu di. Xalıqara säxnädä zurraq rol'' aluçı Rusiä cawaplıraq bulırğa häm aña qarata iğtibar artırğa tieş, kiresençä bulmasqa tieş di Oosting.
Oyışma Rusiä xakimiätläreneñ soñğı ğämälläre alarnıñ üz cawaplılıqların tanımawın kürsätä di häm berniçä misal kiterä.
Yaña qanunnar nigezendä xökümät sivil cämğiät oyışmaları eşçänlegenä kontrol''ne bik nıq arttıra häm üzgärtelgän qanunnarnıñ törleçä qullanıla aluı xakimiätlärgä alarğa qarata başbaştaq qararlar qabul itü mömkinlege birä. Häm bu üzgäreşlär näq menä Rusiä xakimiätläre kiñküläm mäğlümät çaraları, mäxkamälär aşa xökümättän bäysez oyışmalarğa özleksez höcüm alıp barğan waqıtqa turı kilä.
Rusiä tarafınnan Tönyaq Kafkazda terrorğa qarşı operatsiä dip atalğan häm keşelärneñ yuğaluı, azaplawlar, qanunsız totqarlawlar turında xäbärlär belän barğan çaralarğa qarata borçılu arta bara. Cinayätçelärneñ bik azınıñ ğına kemlege açıqlandı häm cawapqa tartıldı.
Çeçnä nizağı normalläşüdän yıraq. Ul däwam itü genä tügel, İnguşetiä belän Qabarda-Balqa respublikasına da küçä bara. Çeçnädäge meñnärçä keşe yortsız. Ämma şuña da qaramastan Yewropa Berlegendä äğza bulğan qayber illär soñğı arada säyäsi sıyınu sorawçı Çeçen qaçaqların Rusiägä qaytardı dielä Amnesty İnternational möräcäğätendä.
Amnesty İnternational şuşı kiñ taralğan keşe xoquqların bozular sürätendä Yewropa Berlegen Rusiägä aşığıç räweştä häm inandırırlıq itep basım yasarğa çaqıra.
Naif Aqmal, Praga.
Yewropa Komissiäse prezidentı Barossoğa yullağan xatında Amnesty İnternational Yewropa Berlege bu eşkä zur tä''sir yasıy ala, şul uq waqıtta Rusiägä üz borçıluların citkermäwe belän naçar işarälär dä cibärä ala dip belderä.
Amnesty İnternationalnıñ Yewropa Berlege idaräse mödire Dick Oostinig Rusiäneñ keşe xoquqları ölkäsendäge küptänge problemaları däwam itä häm qayber yünäleşlärdä keşe xoquqları torışı xätta naçaraydı da, monıñ säbär Rusiäneñ şulay däwam itüenä yul quyu di. Xalıqara säxnädä zurraq rol'' aluçı Rusiä cawaplıraq bulırğa häm aña qarata iğtibar artırğa tieş, kiresençä bulmasqa tieş di Oosting.
Oyışma Rusiä xakimiätläreneñ soñğı ğämälläre alarnıñ üz cawaplılıqların tanımawın kürsätä di häm berniçä misal kiterä.
Yaña qanunnar nigezendä xökümät sivil cämğiät oyışmaları eşçänlegenä kontrol''ne bik nıq arttıra häm üzgärtelgän qanunnarnıñ törleçä qullanıla aluı xakimiätlärgä alarğa qarata başbaştaq qararlar qabul itü mömkinlege birä. Häm bu üzgäreşlär näq menä Rusiä xakimiätläre kiñküläm mäğlümät çaraları, mäxkamälär aşa xökümättän bäysez oyışmalarğa özleksez höcüm alıp barğan waqıtqa turı kilä.
Rusiä tarafınnan Tönyaq Kafkazda terrorğa qarşı operatsiä dip atalğan häm keşelärneñ yuğaluı, azaplawlar, qanunsız totqarlawlar turında xäbärlär belän barğan çaralarğa qarata borçılu arta bara. Cinayätçelärneñ bik azınıñ ğına kemlege açıqlandı häm cawapqa tartıldı.
Çeçnä nizağı normalläşüdän yıraq. Ul däwam itü genä tügel, İnguşetiä belän Qabarda-Balqa respublikasına da küçä bara. Çeçnädäge meñnärçä keşe yortsız. Ämma şuña da qaramastan Yewropa Berlegendä äğza bulğan qayber illär soñğı arada säyäsi sıyınu sorawçı Çeçen qaçaqların Rusiägä qaytardı dielä Amnesty İnternational möräcäğätendä.
Amnesty İnternational şuşı kiñ taralğan keşe xoquqların bozular sürätendä Yewropa Berlegen Rusiägä aşığıç räweştä häm inandırırlıq itep basım yasarğa çaqıra.
Naif Aqmal, Praga.