Accessibility links

Belarus: prezident saylawları aldınnan matbuğatta qızu köräş bara


Yäkşämbedä Belarusta ütäçäk prezident saylawları aldınnan matbuğatta qızu köräş bara. Comğa könne oppozitsiädäge "Tovariç" gäziteneñ tirajı qulğa alınğan. Anda oppozitsiä nazmäte Aleksandr Milenkoviçnıñ programması basılğan bulğan. Ul arada räsmi "Sovetskaya Belorussia" gäziteneñ prezident Aleksandr Lukaşenkanı mäsxärä itkän sanı dönya kürgän.

Comğa könne Minskida oppozitsiädäge kommunistlar çığara torğan "Tovariç" gäziteneñ 200 meñ nösxäse totqarlağan. Militsiäseneñ iqtisadi cinäyätlär bülege, tirajnı ozata barğan qäğäzlär tärtiptä bulmağan, dip añlata. Ul arada, näq şuşı sanda, oppozitsiä namzäte Aleksandr Milenkoviçnıñ programması basılğan bulğan. Milenkoviç - yäkşämbedä ütäçäk prezident saylawlarında Lukaşenkanıñ töp köndäşe bulıp tora.

Lukaşenka rejimı şartlarında Belarusnıñ bäysez basmaları yäşäp qalu öçen köräşsä, räsmiläre – çäçäk ata. Misal öçen, xökümätneñ töp basması "Sovetskaya Belarussia" gäzite – çärşämbedä, Konstitutsiä köne digän sıltaw belän - 330 meñ östämä tiraj belän çıqtı.

Şuşı könnärdä bu räsmi gäzit belän ber cancal buldı. "Sovetskaya Belarussia"neñ prezident Lukaşenkadan kölgän sanı dönya kürde. Räsmilär monı oppozitsiä tarafınnan oyıştırılğan Lujkaşenkanı mäsxärä itü tırışlığı dip atadı. "Sovetskaya Belarussia"neñ çın möhärrire Pavel Yakuboviç Azatlıqqa birgän äñgämäsendä, bu "yalğan" sannıñ bik osta eşlängänen tanıdı.

"İñ ayanıçı, Lukaşenka turındağı yalğan mäqälälär bezneñ jurnalistlar stilendä yazılğan, alarnıñ iseme belän imzalanğan. Köräş – köräş inde, läkin ni öçen jurnalistlarnı şundıy xäldä quyarğa", di "Sovetskaya Belarussia" möhärrire.

Xäyer, bu sannıñ qayber mäqälälären Yakuboviç üze dä bik qızıqlı dip tapqan. Misal itep ul, Belarusta monarxiä buldırıp, Lukaşenkanı patşa itergä täqdim itkän mäqäläne kiterde.

Gäzitneñ bu sanı Rusiäneñ Smoleknski qalasında basılğan. Sişämbedä Rusiä-Belarus çigendä gäzitneñ 65 meñ nösxäse qulğa alınğan. Lukaşenkanıñ matbuğat wäkile bu eşne Belarus häm Rusiä iminlek xezmätläreneñ urtaq ğämäle dip atadı.

Şul uq Smolenskida çığa torğan Belarusnıñ tağın ber oppzitsiädäge gäzite – "Narodnaya Volya" dä çığudan tuqtadı. Näşriät anıñ belän kileşüne köçtän çığarğan. Gäzitneñ başqa näşriättä basılğan tirajı şulay uq çik buyında qulğa alınğan.

Belarus räsmiläre kürşe Polşa häm Ukraina jurnalistların da ilgä kertmäskä tırışa. Yewropa Berlege küzätüçelärenä viza birelmäw säbäple ütkän matbuğat oşraşuında Yewropa Parlaemntında Polşa wäkile Boğdan Kliç bolay dide: "Yäkşämbe saylawları aldınnan Lukaşenka idaräse ilne yabırğa, Könbatış wäkillären ilgä kertmäskä tırışa. Säyäsätçelärne genä tügel, jurnalistlarnı da. Viza birelmäw, çik buyında tuqtatu oçraqların bez terkäp barabız."

Atnakiç könne Belarus KGBsı saylaw könendä uramğa protest belderergä çıqqan keşelär – terrorçı dip sanalaçaq, digän kisätü yasadı.

Qayber mäglümätlärgä qarağanda ul könne xakimiät köçäytelgän iminlek çaraları kürergä, tärtip saqlawğa 10 meñ xärbi cälep itergä cıyına. Bäysez Belapan agentlığı xäbär itüençä, mäglümät çaralarına bu turıda anomin elektron xatlar taratılğan. Mondıy kisätülär 2001 yıl saylawları aldınnan da bulğan ide di agentlıq wäkilläre.

Comğa könne Çexiä häm Polşanıñ elekke prezidentları Vaclav Havel belän Lex Walensa dönya cämäğätçelegen Belarus oppozitsiäsenä yärdäm itergä çaqırdılar.

Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG