Accessibility links

Şağir Äxmet Räşitkä 70 yäş


Şağir, publitsist , radiojurnalist Äxmet Räşit Tatarstannıñ Буа rayoni Çäçqab awilinnan , ul yätim, ätisez, änisez üsä. KDU tämamlıy, ä Tatarstan radiosinda student çagında uk eşli başlıy. Ul 40 yılğa yaqın Tatarstan radiosindа xezmät itä. Häm ul anda näfis tapşırular buyınça baş möxärrire däräcäsenä qädär kütärelä. Aña 1986 yılda Tatarstannıñ atqazanğan mädäniät xezmätkäre iseme , ä 1995 yılda Tatarstannıñ atqazanğan sänğät eşleklese iseme birelä. Häm ul Ğayaz İsxaqi isemendäge büläk lawreatı. Ul “Söyembikä” “Qolşärif” “Möxämäd'yar” isemle tarixi poemalar yaza. Häm “Säyäxätnamä”, “Yöräk qıñğırawları”, Dawıllar qaytawazı”, “Tañ ilçese” kebek şiğri cıyıntıqlarında avtor xalıqnıñ ütkäne, buınnar däwamçanlığı, zamandaşları arasındağı qatlawlı mönäsäbätlär, bağlanışlar, kiläçäk turındağı uy-xıyalları belän urtaqlaşa.

Ä bıyıl aña 70 yäş tuldı. Anıñ şiğerlären xalıq bik yaratıp uqıy. Qayberlären äle bez sezgä aldaraq tıñlatırbız.

Ә älegä Äxmät Räşitneñ Azatlıq radiosına da 30 dan artıq tapşıru äzerlägänen iskä töşerep , bez anı Azatliq radiosinıñ Qazan bülegenә çaqırdıq. Ul bügen bezdä qunaqta. Radioda ul eşlägän çor Sovet ileneñ çäçäk atqan çağı bula. Radio aşa tapşırular äzerlägändä bik tä isegezdä qalğan berär vaqiyğanı isegezgä töşerep kitmässezme digängä ul bolay dide:

Bik avır tapşırulardan bersen äytep kitärgä bula. Elek bit senzura bar ide .Mäsälän ,Sälix Battal belen Xäsän Tufan bezgä çığış yasarğa kilsä, alarnıñ här cömläsen iläk aşa ütkärälär ide. Berwaqıt mine senzor çaqırıp ala da , eytä bez Salix Battalnıñ ber şiğeren radiodan işettermäkçe bulabız. Minnän sorıylar: :«Menä bu süz belän närsä äytergä teli ul ?, dip. Nindider yäşerelgän eçke mäğnäse bardır dip uylıylar. ide. Şunda min bik avırlıq belän genä isbat ittem Sovetqa qarşı bernindi süz dä yuq monda dip. Şunnan soñ başqa senzorlar da qarağaç qına bu fikerne ütkärdelär .

Närsäse belän qimmät ide bu fiker?- digän sorauğa,

Räşit Äxmätneñ cavabı : Tatar xalkıniñ batır xalıq buluı tuıinda , anıñ batırlar birergä äzer xalıq buluı turında ide bu fiker . Nişläp anı kupertäsez ? Nişläp tatar xalqın şulqädär kütäräsez? Tatar xalqı ul Sobetlar Soyuzında yäşägän xalıqlarniñ keçkenä ber öleşe bit.,Tarixni bozarğa yaramıy,- didelär miña, - dide ul.

Ä xäzer sez anıñ milli köräş qaharmannarına bağışlap yazılğan şiğırlären işetersez. Alar arasında “Bez bar!” , Milli xäräkät qaharmanı Marat Mölekovqa,

“Azatlıq dawlap tatarğa”, Ğali Aqışqa bağışlanğan şiğerlären täqdim itäbez.

Аudiо

Sez şağir , publitsist, tärcemäçe Äxmät Räşit turında tapşıru tıñlıysız. Äxmät Räşit şiğerlären bik yäşli, 10 yäşlär tiräsendä yaza başlıy. Häm anı universitetta uqığanda uq inde xalıq yazmışı borçıy. Soñğı yıllarda ul başqa törki xalıqlarnıñ mäsälän qırğız , qazax tellärendä yazılğan şiğerlärne dä tärcemä itä .Ä niçek sez alarnı tärcemä itäsez digän sorawğa ul “ törki tellär nigezeneñ urtaq buluı, ber awırlıq ta tudırmıy”,- dide. Annan soñ ul ber yıl Qazaqstanda yäşäp alarnıñ telen bik tiz öyränüen belderde.

Аudіо

Äxmät Räşit olı yäştä bulsa da , ul äle dä “Qazan utları” jurnalında da xezmättäşlek itä. Azatlıq radiosınıñ yaratıp tıñlawçısı da. Sez şağir , publitsist, tärcemäçe Äxmät Räşit turında tapşıru tıñladığız.

Azatlıq radiosı Mälikä Basıyr, Qazan.

XS
SM
MD
LG