Accessibility links

Кайнар хәбәр

3 könnän İminlek Şurası İran mäsäläsen tikşeräçäk. Tähran çigenergä cıyınmıy


Comğa könne Berläşkän Millätlär İminlek Şurası İrannıñ atom programması mäsäläsen tikşerergä cıyına. Utırışqa berniçä kön qala İran prezidentı Mäxmüt Äxmädinecad, İranğa çikläwlär kertelsä, Xalıqara atom energiä idaräsennän çığu belän kisätte. Quşma Ştatlar däwlät sekretare Condoleezza Rice monı Tährannıñ tağı da tiränräk izalatsiägä bata baruwı dip atadı.

Düşämbedä İran televideniesendä yasağan çığışında İran prezidentı Mäxmüt Äxmädinecad Xalıqara atom energiä idaräsennän häm dä Atomnı taratmaw turındağı xalıqara kileşüdän çığu ixtimalın belderde: "Bezneñ säyäsät – atom energiäsen tınıç maqsatta qullanu. Atomnı taratmaw turındağı kileşü qısalarında, idarädä eşläw. Ägär bezneñ xoquqlar çiklänä, yä qabul itelmi ikän, bez säyäsätebezne üzgärtmiäçäkbez", di İran citäkçese.

Könbatışnıñ İran, yäşeren räweştä atom qoralı yasarğa mataşa digän ğäyepläwlären Äxmädinecad kire qaqtı.

Sişämbedä şul uq fikerne İminlek Şurası başlığı Ali Larijanı qabatladı: "Çikläwlär kertelsä, İran xalıqara atom idaräse belän xezmättäşlegen tuqtatçaq. Sez şunı telisezme, bu mäsäläne xäl itäçäkme? Ägär sez İrannı qısalarğa kertergä telisez ikän, anıñ belän kileşergä kiräk. Monı köç belän eşläp bulmıy", di İrannıñ söyläşülär alıp baruçı räsmie.

Sişämbedä Afenda säfärdä yörgän Quşma Ştatlar däwlät sekertare Condoleezza Rice Tährannıñ bu belderülärenä qarata bolay dide: "Minemçä, bu belderülär İrannı xalıqara cämäğätçelektän tağı da yırağayta. Atom programmañ çınlap ta tınıçmı, kürsät, digängä, kileşüdän, idarädän çığu belän yanaw – bu İrannıñ soñğı berniçä yılda üzen totışı."

Ber ay elek Berläşkän Millätlär İminlek Şurası İrannı uran bayıtuın tuqtatırğa, qoral inspektorları belän xezmättäşlekne yaxşırtırğa taläp itkän ide. Bu comğada xalıqara atom idaräse şuşı taläplärneñ niçek ütälüe xaqında İminlek Şurasına xisap tapşıra.

Washington belän London, Şura İranğa qarşı çaralar kürer, bälki çikläwlär kerter dip ömetlänä. Tik monıñ öçen Şuranıñ daimi äğzaları, Rusiä belän Qıtaynı künderü kiräk.

Washingtondağı Strategik häm xalıqara tikşerenülär üzäge belgeçe Anthony Cordesman süzlärençä, Tähran soñğı belderüläre belän Mäskäw belän Pekinnı Könbatıştan ayırırğa tırışa kebek: "İran üzeneñ barıber çigenmäyäçägen, şuña kürä çikäwlärneñ mäğnäse bulmayaçağın kürsätergä tırışa. Yağni, basım yasawnıñ mäğnäse yuq ikänen añlağan Rusiä belän Qıtay bälki çigener dip uylıy" di Washington belgeçe.

Cordesman süzlärençä, Amerikan küzläwçeläre mäglümätenä qarağanda, İran atom qoralına tiz digändä, 2010 yılğa ğına iä bula ala. Yağni, Washington belän Londonnıñ kolaitsiä tuplaw öçen äle waqıtı küp.

Comğa könne xisap belän tanışqannan soñ Şura äğzaları İranğa qarata çaralar tikşçerä başlayaçaq. BU bäxäslär atnalarğa suzılırğa mömkin.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG