Accessibility links

Gazprom Rusiä mediasın yotuın däwam itä


Rusiäneñ ilküläm televidenie kanalları inde küptän Kreml kontrolendä, küpmeder däräcädä ireklege bulğan mäglümät çarası dip gäzitlär sanala ide. Xäzer alar da, bulğan ireklegen yuğaltırğa mömkin. Qayber xäbärlärgä kürä, däwlät qaramağındağı Gazprom şirkäte Rusiäneñ kimendä ike ere gäziten satıp alırğa cıyına.

16 Aprildä Mäskäw jurnalistlarınıñ "qaymağı" Puşkin mäydanında cıyılıp NTV telekompaniäseneñ Gazprom-Media qulına küçüenä 5 yıl tulunı bilgeläde. Alarğa ni barı meñ çaması keşe quşıldı.

Vladimir Putin xakimiätkä kilgännän birle, ilneñ mäglümät çaraların tezep bastıru tırışlıqları kürelä. Bu tırışlıqlarğa qarşılıq yuq däräcäsendä.

Rusiäneñ ilküläm televideniese - berençe kanal, RTR, NTV – barısı da däwlät qaramağında. Xäzer şuşı däwlätläşterü üzäk gäzitlärgä dä yanıy axırsı.

Uzğan yıl başında İzvestia gäzite qıyäfäten üzgärtep, redaksiä bağanası, fikerlär bite buldırıp, atna-axrı quşımtası belän çığa başladı. Yün ayında gäzitneñ kontrol payın Gazprom-Mediä satıp aldı.

Zamanında İtogi jurnalına yazğan bäysez jurnalist Maşa Gessen süzlärençä, şunnan soñ gäzit tanımaslıq bulıp üzgärde:

"Redaksiä bağanası da, xezmätkärlär säyäsäte dä üzgärde. Xäzer ul tämam başqa gäzit. Elekke yözen yuğalttı, yañasın taba almadı. Komsomolskaya Pravda şikelle Kreml mönbärenä äylände. Möhärrire dä elekke Komsomolka möxärrire", di Maşa Gessen.

2001 yılda Gazprom NTVnı üzläştergännän soñ, media aktivlarınnan arınırğa wäğdä itkän ide. Ni öçen ul ni barı 250 meñ danä tirajlı, kerem kitermägän İzvestiäne satıp alırğa bulğan? Maşa Gessen monıñ säbäben säyäsättä kürä:

"2008 prezident saylawları yaqınlaşa, Kreml elektron medianı kontrolgä alğannan soñ, basma matbuğatnı da kontrolgä alırğa teli", di bäysez jurnalist Maşa Gessen.

Äytkändäy, şuşı täräqqiät Kommersant belän Komsomolskaya Pravda tiräsendäge ğäybätlärne dä añlata. Kommesrantnıñ tirajı zur tügel, läkin anı däräcäle elita uqıy, 8 million tirajlı Komsomolka isä Rusiäneñ iñ ere basması sanala. Gazprom-Media bu gäzitneñ ikesenä dä küz salğan digän ğäybätlärne şirkät üze kire qağa.

Extremal Jurnalistika üzäge citäkçese Oleg Panfilov Kremlneñ saylaw aldı qabalanuların tanısa da, Gazpromnıñ bu adımğa baraçağına älegä şiklänep qarıy:

"Xakimiät säyäsi uyın alıp bara: beryaqtan ul matbuğatnı kontrol itergä teli, ikençe yaqtan, Yewropa Berlege, Zur-8lek aldında yöklämälär bar. Şuña kürä, bäysez matbuğatnıñ ber keçkenä öleşe küz buyaw öçen qaldırılır, läkin bu keçkenä öleş cämğiät fikerenä ber nindi yoğıntı da yasıy almıy", di Oleg Panfilov.

Ul arada uzğan atnada Rusiäneñ Timer Yullar başlığı Vladimir Yakunin da Kommersant gäziten üzläşterü niäten belderde.

Ber yaqtan qarağanda, ere sänäğät şirkätläreneñ üz mäglümät çaraların buldıru niätendä ber xilaflıq ta yuq kebek. Küp kenä illärdä här gäzit diärlek tege yä bu sänäğät ğailäsenä qarıy. Tik menä Rusiägä kilgändä ber zur ayırma bar. Mäglümät çaraların yotırğa telägän bu kompaniälär ere sänäğät şirkätläre genä tügel, alar barısı da däwlät qaramağında.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG