Accessibility links

Кайнар хәбәр

Çeçnä: Ramzan Qadırov abruyın kütärä, tik menä prezident bula alırmı?


Çeçnä premier-ministrı Ramzan Qadırovnıñ eşçänlegen küzätep baruçılar yaqın kiläçäktä anıñ prezident Alu Alxanov urının alaçağında şiklänmi ide. Ul arada, moña qädär kileşep eşlägän bu ike citäkçe arasında soñğı waqıtta kierenkelek artu küzätelä.

Mart başında Çeçnä premier-ministrı itep bilgelängän soñ Ramzan Qadırov 3 ay eçendä xalıqnıñ yäşäw şartların yaxşırta almasa bu urınnan kitergä wäğdä itkän ide. Şuşı waqıt çığıp kilgändä Respublikanıñ Millät, Matbuğat häm Mäglümät ministrlığı fiker beleşü oyıştırdı. Sorawlar şulay itep quyılğan ki, cawaplar Çeçnädäge tormışnıñ yaxşıra baruın kürsätergä tieş.

Äytergä kiräk, Çeçnädä bulıp qaytuçılar monıñ çınlap ta şulay ikänen raslıy. Başqala Groznıyda ğına tügel, Argun, Gudermes kebek qalalarda da tözekländerü eşläre bara, yaña binalar tözelä, kibet-aşxanälär açıla.

Şuşı könnärdä genä Çeçnädän qaytqan xoquq yaqlawçı Tatyana Lokshina süzlärençä, bu küzgä kürengän üzgäreşlär xalıqqa uñay yoğıntı yasıy, alarnıñ Ramzan Qadırovqa ixtiramı arta. Radiobızğa birgän äñgämäsezndä Tatyana bolay dide:

"Ramzan Qadırov çınlap ta bilgele ber külämdä ixtiram qazana. Ber yıl elek belän çağıştırğanda bu kisken üzgäreş, ul çaqta anıñ turında ber yaxşı süz dä işetep bulmıy ide" di Tatyana Lokshina.

Küptän tügel Groznıyda bulıp qaytqan Tatyana Lakşina süzlärençä, Ramzan Qadırov bigräk tä ul yäşlär arasında popular, alar anı süze ütä torğan kättä citäkçe itep kürä. Az ğına bulsa da uñay yaqqa üzgäreşlär kürgän keşelärneñ käyefe kütärelä, alarnıñ bit andıy närsäne yıllar buyına kürgäne yuq ide di Tatyana Lokşina:

"Ramzan Qadırov häm anıñ keşeläre ğöref-ğädätlärne saqlaw öçen köräşä, bez çeçennar, niçek telibez, şulay eşlibez dilär alar, araqı, narkotik, ählaqsızlıqqa qarşı köräşälär" di xoquq yaqlawçı Tatyana Lokşina.

Berük waqıtta Çeçen cämğiätendä Rusiä-üzäkkä qarata tiskäre mönäsäbät köçäyä, di Tatyana, ul berniçä misal kiterde. Rusiä xärbie belän censi elemtägä kerüdä totılğan ber yäş xanımnı çişendep qıynağannar, çäçlären qırqıp, mañğayına täre töşerep, şul räsemne bar şähärgä taratqannar. Ul arada ber universitetqa barğaç, Ramzan Qadırov yawlıq bäylägän student qızlarğa meñ dollar öläşep çıqqan. Televideniedä tapşırular alıp baruçı xanımnar da yawlıq bäylägän.

Küzätüçelärneñ kübese, prezident Alu Alxanovnı waqıtlı keşe dip sanıy, Ramzan Qadırovqa 30 yäş tulu belän ul anıñ urının alaçaq digän fikerdä. Ämmä soñğı waqıtta bu ike räsmi arasında kierenkelek artu küzätelä. April axırında Çeçnägä Xisap palatası citäkçese Sergei Stepaşin kilgäç, Alxanov belän Qadırovnıñ tän saqçıları arasında nizaq çıqqan. Alar ikese dä monı cämäğätçelektän yäşerergä tırışa, ämmä, Rusiä matbuğatı yazuınça, bu xäbär Mäskäwgä barıp citkän, Putin ikesen dä Kremlgä çaqırtıp, qatı ğına söyläşü ütkärgän, bu oçraşudan Alxanov qänäğät qalğan dip xäbär itelä.

Şul uq matbuğatta, Alxanov berniçä xärbi citäkçe belän Qadırovqa qarşı süz berläşterä digän xäbärlär bar. Belgeçlär fikerençä, mondıy ğämällär barı tik Kreml fatixası belän başqarıla ala. Bu xäbärlär xaq bulsa, Kremlneñ Qadırovtan küñele qayta başlağan digän näticä yasarğa bula.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG