Bu xaqta Tömän yuridik institutınıñ oyıştıru, fän häm redaksiä-näşriät bülege başlığı Sadrıy Kuzakbirdiev äytte.
“Bez bu eşne alğa taba kiñräk cäyelderäçäkbez. Tömän ölkäse diniä idäräse räise Ğalimcan xäzrät Bikmullin belän kileştek inde. Yuridik institutnıñ tärbiä eşendä uñay näticälär birer digän ışanıçta islam mädäniyätına kiñräk möräcäğät itergä uylıybız”,- di Sadrıy Kuzakbirdiev. Anıñ suzlärençä, yuridik institutta ruxi mäğärif üzäge bar inde. Bu üzäkkä pravaslau häm möselman ädäbiäte tuplana. Kiläçäktä, islam dine wäkilläre, islam mädäniäten yaxşı belgän belgeçlär institutqa kilep kursantlarğa häm tıñlawçılarğa leksiälär dä uqırğa mömkinnär. “Diniä idäräsennän bu oçraşularnıñ planı häm teması, ä bezdän tıñlawçılar”,- di institut citäkçelege.
Yaña ğına institutta “Traditsiä, ruxi baylıq, xoquqi añ” digän temağa böten rusiä külämendä fänni konferensiä uzdı. Bu konferensiä räsmi başlanğançı, irtän, uqu yortı işek aldında Aleksandr Newski isemendäge pravaslau xramı, gıybadätxanä açıldı. Konferensiädä berençe fänni dokladnı Tobol häm Tömän arxiepiskobı Dimitriy ata uqıdı. Anıñ çığışı keşeneñ häm cämğiätneñ ruxıylığına bağışlanğan ide. Bügenge köndä iñbaşları kütärgän rişwätçelek, yäğni korrupsiäneñ asılına da tuqtalıp uzdı ul. “Rişwätçelekneñ üze belän tügel, ä berençe çiratta anıñ tamırları, asılı belän köräşne başlarğa kiräk”,- dide Dimitriy ata.
Annan soñ institut başlığı Çislov süzne Tömän ölkäse diniä idäräse räise Ğalimcan xäzrät Bikmullinğa birde. Xäzrät üzeneñ çığışında: “Cämğiätne ruxi, äxlaqi sälämätländerü öçen dingä kübräk tayanırğa kiräk”,- dide. Şulay uq, böten rusiä külämendä xäyerçelekne beterü turında süz başlanğan bu könnärdä, islam dinendäge yaxşı traditsiä: baylarnıñ, xällelärneñ yarlılarğa zäkät birü traditsiäse turında söyläde. Bu traditsiäneñ başqa ber dindä dä bulmawın äytep uzdı. Xökümätneñ älegä bügenge köndä xaq islamğa sağayıp qarawı, anıñ üseşe öçen citärlek däräcädä yärdämneñ bulmawı turında da äytep uzdı. Xäzrät süzlärennän şul añlaşıldı: xakimiättägelär Rusiädä islam üsep kitär dip bik qurqalar. Bu qurqu küpmeder däräcädä cämğiätne tuğrı yulğa bastıru häm sälämätländerügä kirtä dä bulıp tora.
Tömän yuridik institutında uzğan konferensiädä törle şähärlärdän kilgän yuridik yuğarı uqu yortlarında belem birüçe ğalimnärneñ çığışları bügenge köndäge iñ aktual' temalarğa bağışlandı. Ruxi baylıq, mädäniät, ğöref-ğadätlär, xoquqi añnı üsterü, cämğiättäge tiskäre küreneşlärne beterü, narkotiklar taratuğa qarşı köräş turında süz bardı.
İnstitutnıñ oyıştıru, fän häm redaksiä-näşriät bülege başlığı Sadrıy Kuzakbirdiev süzlärençä, ruxi baylıqqa zur iğtibar belän ütkän bu oçraşu äwwälgese tügel häm monda söylängän sezlärne kursantlar da tıñlıy. Basılğan cıyıntıq belän härkem dä tanışa ala.
“Bezneñ traditsiälärgä, ruxi baylıqqa, xoquqi añğa berençe tapqır ğına möräcäğät itüebez tügel. Annan qala da tärbiä problemalarına bağışlanğan başqa çaralar da bula. Başqa yuğarı uqu yortlarınnan ayırmalı bularaq eçke eşlär ministrlığı uqu yortlarında tärbiä eşenä citdi iğtibar birelä. Çönki, bezdän çıqqan belgeçlär küp oçraqta qullarına qoral totıp xezmät itälär, alar cinayätçelekkä qarşı köräşälär, keşelär belän eşlilär”,- di Sadrıy Kuzakbirdiev. Şuña kürä institut tärbiä eşendä üzeneñ köçlären dä, çittän dä törle konfessiälärneñ wäkillären çaqırıp ta kiñräk qullanırğa tırışa. Bügenge köndä Tömän yuridik institutında belem aluçılarnıñ unnan berse islam dine tarafdarı bulırday millät wäkile. Ä äñgämädäşebez Sadri Salix ulına kilsäk, ul tumışı belän Wağay rayonınıñ Keçe Uwat awılınnan. Tömän yuridik institutın tämamlağaç, Rusiäneñ eçke eşlär ministrlığınıñ idärä akademiäsendä belem ala. Yuridik fännär kandidatı, dotsent. İnstitutta 15 yıl eşli.
Nail Alan, Tömän
