Accessibility links

Кайнар хәбәр

Pakstan: "mäğrifätçel islam" belän dini ekstremizm arasında


Soñğı waqıtta Pakstan räsmiläre ekstremizmğa qarşı köräş nisbätennän "mäğrifätçel islam" digän fälsäfäne alğa sörergä tırışa. Ämmä qadimçelär şaqtıy urın alıp torğan, İran häm Äfğanstan belän urtaq çikläre bulğan ildä bu eş ciñel barmıy.

"Mäğrifätçel islam" digän şiğärne Pakstanda 2003 yılda prezident Pärwäz Möşärräf iğlan itkän ide. Ekstremist islamçılarğa alternativ bularaq, dingä zamança, salmağraq qaraş diep. Ämmä Pakstan jurnalistı Äxmät Räşit süzlärençä, xökümätneñ ğämälläre bu şiğärgä turı kilmi, çönki xökümät ekstremizmğa qarşı citärlek çaralar kürmi:

"Prezident Möşärräf "mäğrifätçel islam" ul taktika ğına tügel, strategiä, dip äytergä yarata, läkin anıñ süzläre çınbarlıqqa turı kilmi. Çınbarlıqta dinçelär xärbilär belän berläşä, 2002 saylawlarında alarğa şaqtıy küp urın birelde, xäzer alar ike vilayättä idarä itä" di Pakstan jurnalistı.

Qayber küzätüçelär, Amerikağa qarşı belderülär esktremizmnıñ köçäyenä kiterä di. Başqaları – prezident Möşäräfneñ qaraşları xalıqnıqına turı kilmi digän fikerdä. Pakstannıñ Federal ministrı Şäyx Räşit süzlärençä, "mäğrifätçel islam" ekstremizmğa qarşı köräşergä yärdäm itä:

"Mäğrifätçel islam" ekstremizmğa qarşı. Mädräsädä başqa däreslär kerä başlıy, keşelär dingä nığraq awışa, alar Amerikanıñ östenlege möselmannarğa faydağa tügel digän fikerdä" di Pakstan ministrı.

Pakstannıñ tağın ber baş bäläse – kürşedäge Äfğanstan, Taliban xäräkäte. Tährik Äl-İnsaf xäräkäte citäkçese, Parlament wäkile İmran Xan süzlärençä, çik buyındağı vilayätlärdä xökümät ğäskärläre artqan sayın, ğisyan köçäyä genä bara:

"Kem ul Taliban? Belüebezgä kürä, alar – Pakstan armiäsennän üç alırğa teläwçelär. Xökümät köçläre, amerikannar taläbe belän, Wäziristanda xärbi operatsiä başqardı, näticädä vilayätneñ bar xalqı xäzer Pakstan armiäsenä qarşı. Keşelär kübräk ülgän sayın. Näq Ğiraq, yä Fälestindä şikelle" di Pakstan deputatı.

Pakstan-Äfğanstan çigendäge viläytlärdä wağziät äle dä kierenke bulıp qala. Monıñ öçen cawaplılıqnı İslambad häm Kabul ber-bersenä awdara.

Deputat İmran Xan süzlärençä, "Mäğrifätçel islam" digän bulıp xökümät süzlär genä uynata, general Möşärräfne xakimiätkä kitergän xärbi fetnä belän demokratiä arasında ber urtaqlıq ta yuq:

"Mäğrifätçel islam" digän süzlär belän xärbi xäkümät amerikannarnı tınıçlandırırğa tırışa. Yänäse bu ğisyançılarnı Möşärräf kenä tıyıp tora. Terrorğa qarşı köräşkän diktatorlar, barısı da salmaq, liberal bulıp kürenä, läkin bu propaganda ğına. Xärbi diktator niçek salmaq, liberalbulsın inde" di İmran Xan.

Däwlät ministrı häm senator Änisä Tahir-xäli bu ğäyepläwlärne kire qağa:

"Mäğrifätçel islam" ul Könbatışnı qänäğätländerü öçen genä tügel. Ul çın-çınlap ilne tärtipkä salu, anıñ dönyadağı abruyın yaxşırtu tırışlığı" di Pakstannıñ Däwlät ministrı.

Şulay itep, Pakstan xökümäte "Mäğrifätçel islam" täğlimäten alğa sörergä tırışa. Cirle şartlarnı iskä alğanda ber dä ciñel eş tügel.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG