Accessibility links

Tömändä ütkän “Söläymanov uquları”nda Omskilılar da qatnaştı


18-19 may könnärendä Tömän şähärendä 9-nçı “Söläymanov uquları” qısalarında fänni-ğamäli konferensiä bulıp uzuı turında Azatlıq tıñlawçıları inde xäbärdarlar. Älege könferensiä “Könbatış Seberneñ törki borınğılığı” digän isem astında uzdı häm anda Tatarstan, Tömän, Tubıl häm Omski şähärläre ğalimnäre, yuğarı uqu yortları uqıtuçıları, aspirantlar, studentlar, muzeylar häm kitapxanälär xezmätkärläre, kraynı öyränüçelär, jurnalistlar, din ähelläre häm ictimaği oyışmalar wäkilläre qatnaştı. Anda “Könbatış seberneñ “Törki” bitläre”, “Mädäni miras häm bügenge kön”, “Tatar telen öyränü problemaları” digän häm başqa seber tatarları tarixına qağılğan temalar buyınça dokladlar uqıldı. Konferensiädä Omski delegatlarınıñ da çığışları buldı. Däwlät Universitetınıñ etnografiä kafedrası mödire, tarix fännäre kandidatı Aleksandr Seleznevnıñ “ Seber yağındağı islamda izgelärgä tabınunı öyrängändä tuğan problemalar ” digän temağa yasağan dokladı tıñlawçılarda zur qızıqsınu uyattı. Omskidan kilgän başqa dokladçılar da konferensiäneñ eçtälegen bayıtuğa üz öleşlären kerttelär. Döres, aralarında tänqitkä duçar bulğan çığışlar da buldı. “Mädäni miras häm bügenge kön” seksiäsendä Rusiäneñ tarix, tel häm fälsäfä fännär akademiäseneñ Omski bülege xezmätkäre Anna Çepilko “Omski ölkä tatar milli mädäni möxtäriäte, anıñ üseş protsessı häm eşçänlegeneñ töp yünäleşläre” digän tema belän çığış yasadı. Dokladtan soñ fiker alışular barışında küplär dokladçı tarafınnan Omskidağı tatar xäräkäteneñ torışı, bügenge xaläte, problemaları häm üseş perspektivaları tulısınça yaqtırtılmağan didelär. Mäs’älälärne açıqlaw maqsatınnan birelgän sorawlarnıñ kübesenä dokladçı tögäl cawaplar birä almadı. Situatsiäne naçar belüen Anna Çepilko doklad äzerlägändä tatar aktivistları belän oçraşmawı, mäğlümatlarnı barı tik cirle gazetalardan häm tatar milli mädäni möxtäriäteneñ ölkä mädäniät idäräse aldında totqan yıllıq xisaplarınnan ğına aluı turında belderde. Moña qarata, seksiä utırışın alıp baruçı Tömän mädäniät häm sänğät institutı dotsentı Wälimä Taşkalova, “Sezgä möxtäriät belän tığız bäyläneştä torırğa, problemalarnı eçtän öyränergä kiräk, - dide. Ämma dokladta tulısınça açılmasa da, milli xäräkät temasın fän däräcäsenä kütärergä omtılu – üze zur mäğnägä iä, - dide ul. Seber-Ural töbäklärendä, ber törle şartlarda bulğan möxtäriätlärneñ eşçänleklären çağıştırıp näticä yasalsa, tema kiñräk häm tulıraq yaqtırtılır ide,” dip, kiñäş tä birde Wälimä xanım. Omski ölkäsendäge tatar xäräkäte torışına qarata fikerlären qayber ğalimnär dä belderde. Tatarstan Fännär Akademiäse Tarix institutınıñ fänni xezmätkäre, tarix fännäre doktorı Ğabdelbär Lotfi ulı Fäyzraxmanov “Minem belüemçä, Omski ölkäsendä milli xäräkät zur awırlıqlar belän bara. Tömän yağında milli xäräkätkä däwlät yağınnan däwlätneñ yärdäm zur Biredä seber tatarlarınıñ problemaları, tarixı, bügengese fänni küzlektän öyränelä. Häm bu eştä Söläymanov uquları qısalarında oyıştırıla torğan konferensiälärneñ ähämiyäte zur, - dide. Ämma konferensiä oyıştıruçılarğa temalarnı bilgelägändä iğtibarlıraq bulırğa kiräk. Qayber qatnaşuçılar alarğa qädär bu tema östendä eşläw bulmağan dip fiker yörtälär. İnde küptän açılğan Amerikanı aça başlıylar, “ dip, beraz tänqitläp tä aldı. Konferensiägä qaraş häm bäya törleçä buldı. Tatar cämäğätçelege wäkilläre dä konferensiä eşe belän bik ük qänäğät bulmawları turında belderdelär. Tömändä yäşäp icat itüçe Räqip äfände İbrahimov “Söläymanov uquları xäzer, qızğanıçqa qarşı, Bulat icatınnan yırağaya bara”, - dip, borçıluın äytep uzdı. Räqip äfände İbrahimovnıñ fikere belän ozaq yıllar Bulat Söläymanov belän qulğa-qul totınıp eşlägän Änäs Ğaitov ta kileşä. Ämma ul “Söläymanov uquları”nıñ zur ähämiätkä iä buluın da inkyar itmi. Konferensiäne äzerläp ütkärüdä cawaplı Aleksandr Yarkov çaradan qänäğät qaluın belderde. Anıñ süzlärençä, konferensiä aldına quyılğan maqsatqa ireşelgän. Anda Könbatış Seber törkiläreneñ tirän tarixı kürsätelgän, bu mäs’älägä cämäğätçelekneñ qızıqsınuı uyatılğan, bigräk tä Tömän şähäreneñ ruslar kilgänçe bulğan çorın öyränüne başlarğa kiräk digän qaraş tudırılğan. “Konferensiäneñ federal' däräcägä kütärelüe dä - anıñ perspektivalı buluın kürsätä. Bu eştä Omski ğalimnäreneñ qatnaşu da, yaxşı küreneş,”- dip , uñay qaraşın belderde Aleksandr Yarkov . Qazannan kilgän belgeçlär - Tatarstan Fännär Akademiäse Tarix institutınıñ Etnologik monitoring üzäge citäkçese, tarix fännäre doktorı Damir İsxakov häm Bötendön'ya tatar kongressı Başqarma komitetı räise urınbasarı, Federal' tatar milli-mädäni moxtäriäteneñ räistäşe Färit Urazaev ta Bulat Söläymanov uquları qısalarında ütkärelä torğan fänni-ğamäli konferensiä seber tatarlarınıñ fikeren uyatuda, fiker üsterüdä zur rol' uynıy, dip bäyälädelär. Bu yünäleştä uñay näticälär kürenep tora, didelär alar. Sania Mirxaleevwa, Omski
XS
SM
MD
LG