Accessibility links

Кайнар хәбәр

Qoş kizüe keşedän-keşegä küçü oçrağı: İndoneziädä beryulı cide keşe wafat


İndoneziäneñ ber keçkenä awılı bu könnärdä xalıqara iğtibar üzägenä mende. Bu awılda qoş kizüennän ber ğailädä beryulı 7 keşe wafat bulğan. Belgeçlär fikerençä, süz virusnıñ keşedän keşegä küçä başlawı turında bara.

Qoş kizüe digän bälä keşelärdä dä tabıla başlağaç, belgeçlär, iñ möxime - bu virus, tabiğäten üzgärtep, keşedän keşegä genä küçä başlamasın, ul çaqta dönyada pandemiä başlanırğa mömkin dip kisätep quyğan ide.

Älegä qädär anıñ keşedän keşegä küçkäne yuq ide. Dönyada wafat bulğan 200läp keşeneñ barısı da çirne turıdan-turı qoşlardan eläktergän sanala.

İndoneziä awılında bulğan waqiğa Dönya Sälämätlek Oyışmasın borçuğa saldı. Tönyaq Sumatranıñ Kubu Sembelang awılında, ber ğailädä beryulı 8 keşe awırğan, ğailä başlığınnan qala, anıñ ulı, señlese, tuğannarı, barlığı 7 keşe wafat bulğan.

İñ möxime, bu ğailä qoş-qort totmıy, awılda da zararlanğan xaywan tabılmağan. Xäzer ğalimnär, virus qayan kilgän, dip baş wata. İxtimal, ğailäneñ ber äğzası eläktergän häm başqalarğa tatartqan. Alay bulsa, virus keşedän keşegä küçkän digän süz.

Sälämätlek Oyışmasınıñ Tın okean töbäge öçen cawaplı wäkile Peter Cordingley çärşämbe könne Manilada "Xäzer anda bezneñ törkemebez eşli, älegä virus çığanağın taba almıybız, zararlanğan qoş-qort ta, duñğız-fälän dä yuq. Berençedän, viris qayan kilgän, ikençedän, niçek şul qädäre küp keşene zararlağan – añlaşılmıy" dide.

Cordingley süzlärençä, älegä qädär beryulı bu qädär küp keşeneñ qoş kizüe belän awırğanı bulmağan. Şuşı borçulı xäbärlärgä qaramastan, bezneñ belän elemtägä kergän qoş kizüe ölkäsendä aldınğı belgeçlär älegä borçılmasqa çaqıra.

Niderlandnıñ Erasmus meditsina üzägendä virologia belgeçe Albert Osterhaus süzlärençä, İndoneziä qorbannarında tabılğan virus tabiğäten üzgärtkängä oşamağan, yağni, ul oçraqlı räweştä taralmağan, ber-berse belän bik yaqın yäşägän keşelärgä küçkän:

"Bu iñ möxim soraw. Ägär mutatsiä bulmasa, yağni, virus üzgärmäsä, ul çaqta wazğiät ul qädäre qurqınıç tügel. Äye, virus nindider şartlar arqasında keşedän keşegä küçkän, läkin älegä pandemiä qurqınıçı yuq" di Niderland belgeçe.

Anıñ belän Londondağı Queen Mary College professorı John Oxford ta kileşä: "Min bu ayırım oçraq öçen artıq borçılmıym, çönki, ul qädäre ük bulmasa da, moña oxşaş xällär buldı: Könyaq-könçığış Aziä, Tailand, Vietnamda. Älegä süz virusnıñ ber ğailä eçendä, bik yaqın yäşägän keşelär arasında taralu turında ğına bara" di London belgeçe.

Azatlıq belän söyläşkän ğalimnär, älegä bu virus, anıñ niçek taraluı turında mäglümät bik az, didelär. Añlaşıla ki, bu wazğiättä berse dä nindi dä bulsa faraz äytergä cör''ät itmi.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG