Accessibility links

Кайнар хәбәр

Äfğanstan başqalasında çualışlarnı kem oyıştırğan, alarnıñ däwamı bulırmı?


Düşämbedä bulğan çualışlardan soñ Kabul uramnarı bügen Äfğanstan xärbiläre kontrolendä. Amerikannıñ xärbi maşinası 5 keşene taptatqannan soñ başlanıp kitkän bu çualışlarnı beräwlär çit il ğäskärlärenä näfrät belän añlatsa, ikençelär – xökümätkä qarşılıq kürsätü dip bäyäli. Äfğan prezidentı Xämit Qarzai baş kütärüçelärne Äfğanstannıñ "doşmannarı" dip atadı.

Düşämbedä bulğan xällärdän soñ Kabul uramnarı xäzer tınıç, şähär buylap tanklar, xärbi maşinalar tezelgän, Äfğan xärbiläre belän NATO köçläre kizüdä tora. Ämmä, Suğış häm Tınıçlıq İnstitutınıñ Kabuldağı bülekçä citäkçese Jean McKenzie süzlärençä, artaban närsä bulasın berkem dä äytä almıy:

"Älegä tınıç, läkin härkemne ber soraw borçıy – bu ayırım oçraq buldımı, ällä çualışlar däwam itäçäkme" di Jean McKenzie.

Tärtipsezleklär ber amerikan xärbi maşinasınıñ qazağa oçrap 5 äfğanlını taptap üterüennän başlanıp kitte. Bu xäldän soñ yarsığan xalıq, nigezdä yäşlär dielä, tirä-yaqnı wata-cimerä, ut törtä başlağan. Çualışlar nitäcäsendä kimendä 8 äfğanlı häläk bulğan. CARE isemle xalıqara xäyriä oyışmasınıñ Kabuldağı wäkile Paul Barker süzlärençä, amerikan ğına tügel, başqa çit il oyışmalarına da eläkkän.

Äfğanstan prezidentı Xämit Qarzai kiç belän televideniegä çığıp, bu baş kütärüçelärne "doşman" dip atadı:

"Yul qazaları bar dönyda bulıp tora. Bezdä dä kön sayın alardan distälägän keşe ülä. Läkin bu äle köç qullanu, ilne cimerü öçen säbäp tügel. Bulğan xällärne tikşerergä, oyıştıruçı, cinäyätçelärne doşman dip tanırğa, cawapqa tartırğa kiräk. Şulay eşliäçäkbez dä" di Äfğanstan prezidentı.

Sişämbedä Eçke eşlär ministrlığı 140lap keşeneñ qulğa alınuın xäbär itte. Äfğanstannıñ Bäysez Keşe xoquqları komissiäse başlığı Nadir Nadery süzlärençä, baş kütärçelär arasında cinäyätçelär genä tügel, tärtipsezlek oyıştıru öçen uñay waqıt kötep utırğan qorallı törkem äğzaları da bulğan. Afğanlılar çit il ğäskärlärenä tügel, Äfğan xökümätenä dä bik açulı:

"Baş kütärüçelär çit il ğäskärenä genä açulı tügel. Alar eşsezlekkä, politsiädä häm xökümättäge korrupsiägä, reformalarnıñ bik sülpän baruına açulı" di Suğış häm Tınıçlıq İnstitutınıñ Kabuldağı bülekçä citäkçese Jean McKenzie.

McKenzie süzlärençä, çualışlar şul qädäre tiz taralğan ki, bu ber yul qazasına cawap qına tügel, aldan äzerlängän aksiä, anı oyıştıruda xökümätkä qarşı törkemnär qatnaşqan.

Afğanlılarnıñ kübese çit il ğäskärlärenä ışanmıy, alar kübräk üzlären saqlaw belän mäşğül di alar. Şul uq waqıtta soñğı çualışlarnı tänqitläwçelär dä bar:

"Amerikannar qılğanı – bik yaman anısı, tik mondıy talaw, köç qullanular bezneñ öçen şulay uq yaman" di Äxtär Gül isemle Kabul keşese.

Äfğanstan prezidentı Xämit Qarzai düşämbedä yul qazası näticäsendä häläk bulğan 5 keşeneñ ğailäsenä aqçalata yärdäm kürsäteläçäk, dip wäğdä itte.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG