Belem birüdä xalıqlar torğan sayın borınğı ğädätlärgä iğtibar birälär. Tübän Qama şähäreneñ munitsipal'' institut rektorı, pedagogiä fännäre doktorı Färit Yalalov şundıy fikerdä. Ul, Rusiädä, berençelärdän bulıp "Xalıqlar etnodidaktikası" digän proyekt äzerläde. UNESCO tarafınnan 1 yün - balalarnı Xalıqara yaqlaw köne dip tä iğlan itelgän. Balalarnıñ bügenge tormışları, kiläçäkläre belem belän bäyle. Monıñ öçen ütkännärgä äylänep qarawda zıyan itmi. Başqortstanda tuıp üskän professor Yalalov balalarğa belem birü ölkäsendäge ğilmi eşlären tarixi çığanaqlarğa nigezli. Anıñ äytüençä, härber xalıqnıñ balalarnı uqıtu ürnäge bulğan.Tatar balaları, mäsälän, elek -elektän mädräsälärdä uqığan. Biredä, belem birü tübän däräcädä bulğan digän fiker belän Färit äfände kileşmi. Ul mondıy misallar kiterde:
Tatar mädräsälärendä könçığış illärennän ürnäk alıp, sivilizatsiä yuğarılığın öyrängännär. Urta ğasırlarda mädräsädä 1 yılın uquçı balağa Tawirxan, yäğni xäref öyränüçe iseme birelgän, ä menä Sarıfxan ayırım kitaplar programmasın üzläşterüçe bulğan. Monda ber şäkertne dä mäcbürläp, österäp yörtmägännär, sälätle bulğannarı 1 basqıçtan ikençesenä küçkän. Uqıtu 10 basqıçtan torğan. İñ yuğarı basqıçta uquçı bala Cälälxan isemenä iä bula. Cälälxannar zamanına kürä ğilemle mulla bulıp çıqqannar.
F.Yalalov mondıy qaraşta : balanı uqıtuda berençe urında belem birü, annan soñ sälät, häm künekmälär bulsa, xäzer, belem birüneñ borınğı sisteması buyınça, balanıñ säläte berençel bulırğa tieş, ana - künekmä, annarı belem.
Ğafiulla Ğaziz, Çallı
