Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tähran Washington täqdimen kire qaqtı. İran mäsäläse Venada tikşerelä


Çärşämbedä Quşma Ştatlar, İran uran bayıtuın tuqtatsa, anıñ belän turıdan-turı säyläşülärgä äzerlegen belderde. Atnakiç könne räsmi Tähran Washingtonnıñ bu täqdimen kire qaqtı. Berläşkän Millätlär İminlek Şurasınıñ daimi äzğaları Venada İrannı künderü yulların tikşerä.

İran mäsäläsendä xäl itkeç söyläşülär bügen Venada bara, ämmä töp ğämällär Washington belän Tähranda yasala.

Çärşämbedä Bush administratsiäse üzeneñ İran säyäsätendä şaqtıy zur borılış yasadı. Washington Europa Berlegeneñ 3 ile - Britaniä, Fransiä häm Germaniä - İran belän alıp barğan söyläşülärgä quşılu telägen belderde. Läkin ber möxim şart belän:

"Diplomatik çişeleş tabu niätebezgä basım yasap, uñış ixtimalın arttıru teläge belän, ägär İran uran bayıtu häm citeşterü eşçänlegen tulısınça tuqtatsa, Quşma Ştatlar Europa illärenä quşılıp, İran wäkilläre belän ber östäl artına utıraçaq" di Quşma Ştatlar däwlät sekretare Condoleezza Rice.

Moñarçı kürelmägän täqdim bulsa da, Tähran anı şunduq kire qaqtı. İran Tışqı eşlär ministrı Manuçir Mottaqi bez Amerika belän söyläşergä äzer, läkin uran bayıtu kebek xoquqıbızdan baş tartmayaçaqbız, dide:

"Bez üzebezneñ qanuni xoquqlarıbız turında söyläşmibez. İslam respublikasınıñ häm İran xalqınıñ xalıqara kileşülärdä qaralğan xoquqları turında söyläşmibez. Başqa urtaq borçularnı tikşerergä äzerbez" di Manuçir Mottaqi.

İrannıñ yuğarı diplomatı ber uñaydan Quşma Ştatlarğa tibep tä aldı: "İxtimal, alarnıñ bu täqdimnäre Ğiraqtağı cinäyätlären yäşerü niäte belän yasala" di Manuçir Mottaqi.

Ul arada atnakiç könne İminlek Şurasınıñ 5 daimi äğzası häm Germaniä Venada cıyıldı. Oçraşuda älbättä Washingtonnıñ soñğı täqdime dä tikşereläçäk.

Europa Berlegeneñ tışqı säyäsät citäkçese Javier Solana anı bik köçle signal dip atadı.

Räsmi Mäskäw täqdimgä xuplaw belderde. Qıtay wäkile şulay uq xupladı, ämmä Washingtonnı şartlar quymasqa çaqırdı.

İxtimal, Washington şuşı täqdime belän, Könbatış illären İran turında yaña qırıs qarar qabul itergä künderergä tırışa.

Şvetsiä başqalasındağı Xalıqara Tınıçlıq institutında atom belgeçe Shannon Kile süzlärençä "Bu bik möxim diplomatik adım, çönki Quşma Ştatlar gel kire qağıp utıra alımy, bu oçraqta daimi äğzalar anıñ qırıs çaraların xuplıy almıy."

Amerikan matbuğatı isemnäre äytelmägän räsmilärgä tayanıp yazuına qarağanda Washington, Qıtay belän Rusiäneñ qaraşın iskä alıp, qararnıñ telen beraz yomşartqan. İran buysınmasa aña qarşı köç qullanu ixtimalı yaña ölgedä telgä alınmıy.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG