Accessibility links

London şartlawlarına ber yıl tuldı


Näq ber yıl elek intixarçı şartlatuçılar Londonnıñ transport sistemasına höcüm itte. 4 intixarcı Metroda häm 2 qatlı aftobusta bombalar şartlatıp 52 keşene üterde, üzläre dä hälak buldı. Comğa könne Londonlılar şul waqıyğanı matäm belän iskä aldı. Bu könne yäş britaniäle möselmannarnı mondıy intixarçılıqqa närsä etärgän häm mondıy höcümnär qabatlanırğa mömkinme digän sorawlar yañadan ber märtäbä kütärelde.

Ber yıl elek London metrosı vagonında intixarçılarnıñ berse bomba şartlatqannan soñ küp tä ütmästän ber şahit "Bez platformadan quzğalıp beraz kitügä şartlaw, kisäk yalt itep aldı da döm qarañğı buldı, poezd tuqtaldı. Berazdan ğädättän tış xäl utları yandı häm keşelär qıçqırışa başladı häm töten yäki köl kebek äyber buldı. Ul böten cirdä, bezneñ kiemnärebezdä dä, qullarıbızda da ide. Bez ni bulğanın añlamadıq ta" dide.

Ul çaqta böten şähär qurquğa häm bilgesezlekkä töşte. Çönki baştaraq Britaniä başqalasında barlığı niçä bomba şartlağanın häm tağın bulırmı-yuqmı ikänen beräw dä äytä almıy ide.

Britaniä premyer ministrı Tony Blair xalıqqa ışanıç birergä tırıştı ämma ul da ällä ni äytä almadı.

"Londonda terror höcümnäre bulğanlığı açıq. Älbättä qorbannar, hälak buluçılar häm yaralanuçılar bar. Bez qorbannar häm alarnıñ ğailäläläre öçen qayğırabız" dide Blair.

Şähärneñ törle urınnarında barlığı 4 bomba şartlağanı kiçen genä açıqlandı. Ämma tağın da qatlawlıraq sorawlarğa, kem şartlatqan häm nigä digännärenä cawap ezläw atnalarğa suzıldı. İnde ber yıl ütte. Tik äle tulı açıqlıq kerde dip äytep bulmıy.

Berazdan tikşerüçelär şartlatuçılarnıñ öçeseneñ öçençe yäki ikençe buın paqstanlı möhäcir balaları buluın açıqladı. Dürtençese Camaykada tuıp islamğa küçkän häm Britaniädä yäşägän bulıp çıqtı.

Şulay uq ikeseneñ elegräk Paqstanğa barğanlığı faş itelde. Häm anda alar berär törle künegülär ütkän dip isäplänelä.

Alar Paqstanda äl-Qaidä äğzaları belän elemtägä kergänme yuqmı, yäki äl-Qaidä London şartlawların oyıştırırğa yardäm itkänme anısı älegä bilgesez.

Zur London politsiäseneñ terrorğa qarşı bülegen citäkläwçe Peter Clarke şartlawlarnıñ ber yıllığı aldınnan BBCğa ni bulğanlığın açıqlaw ciñel tügel, bezdä bulğan mäğlümätlär äl-Qaidä belän bäyläneş bulğandır digän işarä birä dide.

3-se Britan watandaşı bulğan bu yäşlärneñ ni öçen Britaniägä qarşı şundıy radikal qaraşqa basuı da tulısınça açıq tügel.

İntixarçılarnıñ berse şartlaw aldınnan videoğa suğış bara häm min soldat dip äytep qaldırğan. Bu atnada Äl-Cäzirä televideniese şartlaw aldınnan yazdırılğan ämma moñarçı kürsätelmägän ber videoyazma kürsätte. Anda şartlatuçı Şizad Tanwir britaniälelär höcümgä layıq dip äytä.

Anda ul bezneñ watandaşlar Fälestindä, Äfğänstanda, Ğiraqta häm Çeçnädä analarıbıznı, balalarıbıznı, ene häm señellärebezne räncetüçe xökümät öçen tawış birde di. Tanwir şulay uq üzeneñ intixar höcümennän soñ yaña höcümnär bulaçağı turında da äytä.

Britaniä xökümäte bu yazmada çınnan da Tanwir bulğanlığın älegä raslamadı.

Ber yıl elek qoyaşlı yül könendä beräw dä uylamağanda bulğan bu höcümneñ qorbannarın bügen Britaniälelär matäm belän iskä aldı.

Britaniä politsiäse mondıy höcümnärneñ qabatlanmawı öçen bik nıq tırışuın belderä, ämma tınıçlandırmıy. Comğa könne Zur London politsiäse başlığı Sir İan Blair minemçä yaña höcümnär bulaçaq, min çınnan da yaña höcümnär bulaçağın beläm dide. Anıñ äytüençä, uzğan ber yılda politsiä 3 höcümgä kirtä quyğan.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG