Accessibility links

Кайнар хәбәр

Färit Möxämmätşin jurnalistlar belän oçraştı


Comğa könne Tatarstan Däwlät Şurası räise Färit Möxämmätşin jurnalistlar belän oçraşıp, respublika parlamentınıñ uzğan yartı yıllıqta başqarğan eşläre turında açıqlıq kertte, aña birelgän küp sanlı sorawlarğa cawap birde. Cäyneñ näq urtasında, inde kükelär, sanduğaçlar sayramıy başlağaç, deputatlar yalğa çıqtı. Däwlät Şurası räise Färit Möxämmätşin armıy – talmıy altı ay buyı başqarğan eşlär turında söylärgä jurnalistlarnı çaqırğaç, iñ märtäbäle mäğlümat çaraları wäkilläre İrek mäydanına kilde. Alar Däwlät Şurasınıñ basqıçlarınnan binağa kerä almadı, çönki märmär basqıç taşları küz aldında sütelä, işeklär yabıq. Çönki Däwlät Şurası binasın sütep qorunıñ iñ xäl itkeç könnäre citkän. Jurnalistlar binağa ğömerdä bulmıyça könçığış yağınnan, keçeräk işektän kerdelär. Şulay da 8 qattağı prezidium zalı üz urınında Tatarstan häm Rusiä bayraqları häm tuğraları qanun çığaru xakimiäteneñ barlığın kürsätep tora.

Jurnalistlar belän oçraşuğa Däwlät Şurasınıñ matbuğat üzäge bik yaxşı äzerlängän. Barlıq qanun proyektlarnıñ tikşerelü barışı, oçraşular, urındağı häm küçmä utırışlar, komitet häm fraksiä cıyılışları, xökümät häm Prezident qatnaşlığındağı oçraşular, törle proyektlarğa kertelgän tözätmälär, törle taraflarğa yünälderelgän möräcäğätlär, 290 nan artıq mäs’äläneñ 6 plenar tırışta qaraluı, 56 qanunnıñ häm 354 qararnıñ qabul itelüe ällä küpme deputat sorawları barısı da şul cıyıntıqta kürsätelgän. Ägär dä xalıqnıñ mul häm bäxetle yäşäwe deputatçalardan ğına torsa, monıñ öçen bik kör eş başqarılğan. Döres, xäzerge çorda respublikağa qaldırılğan xoquqlar häm mömkinleklär kimep bara, şulay da Tatarstan parlamentı, bigräk tä anıñ citäkçese Färit Möxämmätşin, Rusiädä häm xalıqara oyışmalarda zur abruy qazanğannar. Jurnalistlar kisken mäs'älär buyınça da soraw birgäç şaqtıy ixlas häm açıq cawaplar alındı. Mäsälän, Tatarstan konstitutsiäseneñ 14 matdäsen ütäw mexanizmı, anıñ federal' üzäk häm subyektlar arasında tanılsa da, şuşı matdä tatar xalqına yärdäm itä.

Färit Möxämmätşin Tatarstan häm federal' üzäk belän şartnamä proyektı xäzergä aşığıç räweştä raslanmasa da, anıñ Rusiä däwlät Dumasına qaralaçağına ömetlänüen äytte. Bu oçraşuda tatar jurnalistları tuğan teldä kübräk soraw birdelär häm alarğa tatarça cawaplar alındı.

Tağına ber soraw däwlät dumasında çinovniklarnı häm xökümät strukturaların tänqitläwne ekstremizm dip sanawğa bağışlanğan ide. Färit Möxämmätşin bu proyektnı xuplamıy ikän.

Çınnan da yaña kertkän täqdimnär imeş xökümätkä tänqit belän çığarğa yaramıy. Bezdä bit äytik, ciñgän partiä häm ciñelgän, oppozitsiädä toruçıları bar.Alarnıñ eşe şul bit, xökümätne tänqitlärgä alar uylawınça döres bulmağan qararlar bulsa, alar bit anı kütärep çığarğa tieş. Ä xökümät yäisä bütän orğan iñ äz digändä anı iğtibarğa alırğa tieş.Bez monıñ belän kileşmibez. Minemçä, bu tözätmälär ütmäster.

Sorawlar küp buldı. Äytik, Tübän Qama su saqlağıçın kütärü, elektr energiäsen oçsızraq häm kübräk çığaru turındağı mäs’äläneñ qatlawlı buluın bilgeläp ütte.

Küp kenä mäs'älär äle çişelep betmägän anda. Nindi cirlärne yuğaltabız, nindi awıllar yuqqa çığa? Ekonomika yağınnan qarağanda bu bik tä kiräk eş. Ägär bez Tübän Qamada sularnı 2-3 santimetrğa kütärsäk elektr energiäne tovar itep satıp, üzebezneñ byudjettağı keremnärne şaqtıy arttıra alabız. Moña qarşı Başqortstan, Udmurtiä respublikaları qarşı çıqtı. Alar mäs’äläne bolay dip quydılar. Bez riza ägär dä, yä Tatarstan, yä federal' üzäk aqça birsälär. Xäzer federal' üzäktä älege mäs'älä qarala, çönki 2010 yıldan başlap, Rusiädä elektr energiäse citmäskä mömkin. Ä qaydan anı alırğa? Yañanı tözergäme, ällä inde Tübän Qamada 2 santimetrğa sunı kütärergäme?Bez moña äzer dip äyttek. Häm energetika bazasın tulayım faydalansaq, bez sezgä elektr energiäsen sataçaqbız.

Säğät yarım däwam itkän bu söyläşüdä säyäsi qaytawaz quzğatırlıq fikerlär şaqtıy buldı. Parlament räise barı ber genä sorawğa cawap birüdän totılıp qaldı. İrek Mortazinnınñ Tatarstan Prezidentı turında üz fikeremne äytergä miña uñaysız, ul bit sezneñ xezmättäşegez üzara kiñäşep, bäyä birüegez döresräk bulır, dide Färit Möxämmätşin. Soñınnan jurnalistlarğa yaña tözelep kilüçe parlament üzäge kürsätelde. Ul deputatlar häm jurnalistlar öçen şaqtıy uñaylı bulaçaq, annan turıdan – turı xäbärlär cibärü mömkinlekläre kiñäyäçäk. Xätta telägän härkem, yäki cämäğätçelek wäkile däwlät şurası utırışlarnı qaraw öçen şartlar da tudıralaçaq. Bu inde deputatlar yaldan qaytıp eşkä kereşkäç, bulası üzgäreşlär.

Rimzil Väli

XS
SM
MD
LG