Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiä üzeneñ terror isemlegen iğlan itä, ämma anda Xämas ta, Xizbulla da yuq


Comğa könne Rusiä töp xökümät basması "Rossiyskaya gazeta" aşa Mäskäw terror eşçänlege alıp bara dip sanağan oyışmalar isemlegen bäyän itte. İsemlek Rusiä prokuraturası täqdime belän ilneñ Yuğarı mäxkämäse tarafınnan tözelä, ämma asılda bu eşne Federal'' iminlek xezmäte FSB alıp bara. "Rossiyskaya gazeta"ğa da añlatmalarnı bu uñaydan anıñ xalıqara terror belän köräş idaräse citäkçese birde.

Comğa iğlan itelgän şuşı isemlekkä barlığı 17 oyışma kertelgän. Anıñ turında añlatmalar birgän general Yuriy Sapunov süzlärenä qarağanda, bu Rusiäneñ berdänber şundıy isemlege. Andağı oyışmalarnıñ eşçänlege Rusiädä tulısınça tıyılğan. İñ qızığı şul, alarnıñ barısı da islamğa bäyle, anda misal öçen, radikal'' islamçıl qaraşlarda torğan "Möselman qärdäşläre", "Taliban", "İslam cämğiate", "Laşqari täwbä" kebek oyışmalarnı kürep bula. Bilgele bulğança, alar üz eşçänlegen Mısır, Äfğänstan yä Pakstan kebek illärdä alıp bara. İsemlek başında alay da, Tönyaq Kavkazdağı möcähidlärneñ yuğarı xärbi Şurası häm İçkeriä wä Dağstan xalıqları Kongressı tora.

Soraw: Şul isemlektä xäzer xäbärlärdän töşmägän Xämas yä Xizbulla kebek oyışmalar kürenmi, gärçä Quşma Ştatlarnıñ näq şundıy uq isemlegendä alar ikese bar.

Äye, Rusiä iğlan itkän isemlektä Xämas ta, Xizbulla da yuq. Federal'' iminlek xezmäte wäkile monı, bezdä şul ike oyışma qatnaşında Rusiä cirendä qılınğan nindi dä bulsa terror ğämäle turında mäğlümat yuq, dip añlata.

Yuriy Sapunov, FSB Xämasnıñ da, Xizbullanıñ da üz azatlıq köräşendä qayber terror ısulların qullanuın yaxşı belä, häm alar kertelgän başqa isemleklärne tanıy, ämma Rusiädäge isemlek ul "turıdan-turı bezneñ däwlät iminlegenä qurqınıç tudırğan terror oyışmalarınnan tora", dip belderä. Şul uq Sapunov süzlärenä qarağanda, Tönyaq Kavkazda Rusiä köçlärenä qarşı suğışqan Basayev häm Xattab qayçandır, Xämas häm Xizbulla citäkçelären üz köräşenä cälep itärgä tırışıp qarağan bulğan, alar xätta Çeçnädäge suğışçılarnı qışın İzrailgä qarşı qullanu täqdime belän dä çıqqan. Ämma Xämas ta, Xizbulla da monı qabul itmäde, FSB monı bik yaxşı belä, di general Sapunov. Şulay itep, Rusiä xakimiäte terror oyışmaları isemlegen, alarnıñ Tönyaq Kavkazdağı çeçen häm başqa möselman xalıqlarınıñ qarşılıq köçlärenä bäyle bulu-bulmawına qarap tözegän digän xis qala.

Rusiä isemlegendä iğtibarnı cälep itkän tağın ber oyışma bar - ul da bulsa, "Xizb-ut-Taxrir äl-İslami", yäğni İslam azatlığı firkäse. Mäğlüm ki, älege oyışma üz maqsatlarına fäqät tınıç yullar aşa ğına ireşüne yaqlıy, qoral qullanunı kire qağa. Şuña da qaramastan, ul terror oyışmaları isemlegenä kertelgän.

"Xizb-ut-Taxrir" iseme Rusiä citäkçeläre öçen möselmannar yäşägän bar cirlärdä, şul isäptän Tönyaq Kavkaz häm İdel-Ural buylarında da, islam xälifäte tözü niäte belän bäyle. Bu oçraqta Mäskäwne "Xizb-ut-Taxrir"neñ näq menä şul maqsatı qurqıta. Ä inde ul moña niçek ireşergä teli, tınıç yullar aşamı, ällä inde başqaçamı, monısı nigezdä pravoslav däwlät qorıp yatqan Putin tirälegen bik qızıqsındırmıy.

Soñğı yıllarda Rusiäneñ möselmannar yäşägän töbäklärendä, şul isäptän Tatarstanda da, "Xizb-ut-Taxrir"gä bäyle buluda şiklänelgän keşelärne xökem itü dulqını uzdı. Monıñ uydırma ğäyepläwlärgä nigezlänüen Rusiäneñ keşe xoquqların yaqlawçı kürenekle wäkile Lev Ponomarev ta äytä:

"Qağidä bularaq alarğa narkotiklar, yädrälär tağalar, xäzer inde alarnı terror oyışması äğzası buluda da ğäyepli başladılar. Ämma min sezgä ışanıp şunı äytä alam - Rusiädä "Xizb-ut-Taxrir" äğzası qatnaşqan yäisä äzerläp yatqan ber genä terror ğämäle dä älegä bulmadı", di Lev Ponomarev.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG