Käräzle elemtä tabışın qaytarırğa cıyına

1 iyüldän “söyläşüçe üze tüli” digän qağidä ğämälgä kergäç, teläsä nindi telefonnan kilgän şaltıratunı kesä telefonı iäse buşlay qabul itä başladı. Käräzle elemtä kompaniäläreneñ märxämätlelegenä ışanmağız! Üzgäreşlär kertelgäç, käräzle elemtä operatorlarınıñ keremnäre kimede häm alar tülängän kompensatsiäneñ bik az buluına qänäğätsezlek belderde. Xäzer älege şirkätlär elekke tabışların qaytarırğa cıyına. Häm alar monıñ öçen söyläşügä bäyäne arttırmadı, çönki ul oçraqta telefonnan azraq söyläşerlär ide, şul ğına. Ä käräzle elemtä şirkätläre iñ qurqınıçsız yul saylağan. Alar “totaştıru öçen” tüläw kerttelär. Xäzer kesä telefonınnan şaltıratqan sayın “totaştırğan” öçen 35-50 tien tülärgä turı kiläçäk. Älbättä, bu tiennär genä. Ämma köngä 9-10 tapqır şaltıratsañ da, şaltıratular bik qısqa ğına bulğan oçraqta da, bu 50 tien 5 sumğa äylänäçäk, ä ay däwamında 150 sumğa. Häm şunısı bar käräzle telefon şaltırağaç, trubkanı almağan oçraqta da “totaştıru” xezmäte öçen aqça alına.

Käräzle elemtädäge bu üzgäreşlär turında qazanlılar närsä uylıy? Xalıq fikeren tıñlıyq:

-Bu şul yañadan xalıqnı aldaw inde. Käräzle elemtä kergäç, bez anıñ uñaylılığına räxätländek, xäzer isä telefonğa bäya kütärep, xalıqnıñ küñelen töşermäkçe bulalar inde. Naçar inde bu!

-Käräzle elemtä oçsızlanırğa tieş ide, ä ul kiresençä qimmätlänä genä bara. Monıñ belän berni eşläp bulmıy inde. Bu gigant elemtä şirkätlären sudqa birep bulmıy iç inde.

-Bik qimmät!

-Naçar. Käräzle elemtä şirkätläre üz abonementların xörmät itärgä tieş. Alar öçen köräşergä tieş kebek ide.

MTS, Bilayn häm Megafon kompaniäläreneñ “totaştırğan öçen” tüläwne beryulı häm ber ük külämdä kertüläre alarnı süz quyışıp eş itüendä ğayıplärgä mömkinlek birä. Monopoliägä qarşı federal' xezmät bu uñaydan alardan añlatma birüne taläp itkän, dip yaza “Watanım Tatarstan” gäzite. Rusiäneñ mäğlümatlaştıru häm elemtä ministrlığında “totaştırğan öçen” tüläwneñ zakonlılığı şik tudırğan. “Totaştıru digän xezmät bulmıy ul. Telefon elemtäse belän tä'min itü digän xezmät kürsätü bar, läkin anı öleşlärgä bülü zakonnarda qaralmağan”, dilär anda. Käräzle elemtä kompaniäläreneñ zıyannı qaplatabız ğına, dip aqlanuları da ışandırmıy. Soñğı yıllarda alarnıñ keremnäre bolay da berniçä tapqırğa artqan. Qayber analitiklar isä ğomumän, “söyläşüçe üze tüli” digän üzgäreşlärdän käräzle elemtä kompaniäläre fayda kürmäsä dä, tabışların yuğaltmağan, dip sanıy. Östäwenä älege qağidä kertelgänçe ük alar çarasın kürergä ölgergän inde. Äytik, dollarnıñ bäyäsen Üzäk bank bilgelägän kurstan yuğarıraq itep quyğan alar. İsäp-xisaplarnı dollardan sumğa küçerüläre dä yuqqa eşlänmägän. Soñğı waqıtta “yäşel aqçanıñ” oçsızlanıp, sumnıñ nığuın isäpkä alsañ, käräzle elemtä operatorları kiläçäktä yaxşı tabış alırğa oxşağan.

Al'bina Zäynulla