Accessibility links

Кайнар хәбәр

İzrailneñ Libanğa qarşı suğışı töbäktä İrannıñ säyäsi qüäten arttıruğa kiterde


Dönya şulay itep Libanda tınışlıq köçlären urnaştıru mäşäqätläre belän mäşğül, İzrail dä, Liban da yuğaltuların barlap, suğış kitergän ziannarnı qaplaw yulların ezli. Ul arada küzätüçelär Xizbulla belän İzrail arasındağı nizağtan fayda kürüçe bulsa, ul İran, İzrailneñ Xizbullanı tulısınça tar-mar itä almawı Tährannıñ Yaqın Könçığıştağı rolen nığıttı, dip belderä.

Xizbulla häm anıñ İzrailgä yasağan höcümnäre artında İrandağı qadimi citäkçelek tora digän süzlär inde küptännän yöri ide. Beräwlär, İzrail ğäskärilären urlaw häm yähüd däwlätenä qarşı höcümnär oyıştıru ämeren İran Xizbullağa, dönya cämäğätçelege iğtibarın üzeneñ atom programmasınnnan çitkä alu maqsatında birgän dip kilä, ikençeläre Tähran Liban şığıylarınıñ şul xäräkätenä aqçalata häm qoral belän yardäm itä, di, ämma İran üze bolarnıñ barısın da kire qağa, häm Xizbullağa barı tik ruxi yardäm genä kürsätüen täqrarlıy.

Ämma niçek kenä bulmasın, kiñ Yaqın Könçığıştağı wäzğiätne yaqınnan küzätep baruçılarnıñ küpçelege ber fiker belän süzsez kileşä - 34 kön barğan suğıştan berençe çiratta İran ottı, anıñ töbäktäge role tağın da nığıy ğına töşte.

Tähranda xalıqara xoquq uqıtqan elekke diplomat Hermidas Bavand şulay uylawçılarnıñ berse, "Azatlıq" radiosına ul, İzrailneñ Liban belän qarşılığınnan İran säyäsi häm ruxi yaqtan köçäyep çıqtı, dip belderde:

"Qayberäwlär, bu İrannıñ turıdan-turı bulmasa da Quşma Ştatlar häm İzrail belän bärelep aluı dip uylıy. Beryaqtan, xäzer İzrailneñ ciñelmäwçänlege şik astına alındı, Libannı şundıy zur cimerülärgä duçar itep İzrailneñ dönyadağı yözenä dä tap töşte, näq şunı uq İzrailne yaqlap çıqqan Quşma Ştatlar turında da äytep bula. Xizbulla İran tarafınnan qullanılğan yäisä İran yoğıntısında bulğan ber etärgeç çara, häm xäzer ägär dä İzrail İranğa qarşı berär höcüm yasıysı itsä, İran üzeneñ İzrail çigendäge şul çarasın ğına eşkä cigäçäk", dip añlata Tährannıñ Yaqın Könçığıştağı mömkinleklären doktor Bavand.

Liban suğışı barışında İzrailneñ üz-üzen yaqlaw xoquqı buluına basım yasağan Washington, bäreleşlär tuqtaw belän, suğış Xizbullanı tar-mar itü belän tämamlandı, dip beldergän ide. Cambridge Universitetındağı Xalıqara tikşerenülär üzäge belgeçe George Joffe, Xizbullağa ğäskäri yaqtan zian kilsä dä, anıñ İzrailgä qarşı basarğa cör''ät itüe häm ber aydan artıq suğış alıp baruı anı, häm anıñ aşa İrannı säyäsi yaqtan köçäytte, dip isäpli:

"Bu İrannıñ Yaqın Könçığıştağı problemalarğa, isemläp äytkändä, İzrail-ğäräp nizağı häm fälästinlelär xälenä kötelgängä qarağanda yaqınraq toruın kürsätte", di Yaqın Könçığış belgeçe Joffe.

Ämma şul uq küzätüçelär, İrannıñ soñğı säyäsi uñışı yırağraq kiläçäktä yuqqa da çığa ala dip uylıy. İnde telgä alınğan Hermidas Bavand:

"Ägär dä atışlarnı tuqtatu kileşüe ütälep, kiläçäktä inde başqa suğış bulmasa, wäzğiät üzgärä ala. Liban cämğiäte tağın şundıy nizağnıñ buluın inde telämäsä, ul nizağqa kitergän säbäplärne beterergä tırışaçaq. Xizbulla üz eşçänlegeneñ säyäsi yağınnan waz kiçep, Liban armiäse eçendä yuğala ala", di İran belgeçe Tährannıñ İzrail çige buyında üzenä qarağan köçtän qayçan da bulsa qorı qala aluı ixtimalı turında.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG