Bu könnärdä Çiläbe şähäre üzeneñ 270 yıllıq yubiley könnären bik zurlap bäyräm itä. Şähärneñ tuğan könenä bik zur äzerlek eşläre başqarıldı. Törle şirkätlär köçe belän yort alları, yullar, yortlar tözekländerelde, anda balalar öçen mäydançıqlar tözelde. Bäyräm çaralarınıñ programması ber ayğa isäplängän. Şähärneñ här tarafında: barlıq mäydannarında, parklarda, çiläbelelärneñ iñ yaratqan yal itü urınına äylängän Kirovqa uramında bäyräm çaraları här kön bara. Şul uramda oyıştırılğan «Kitap» kürgäzmäsendä kitapxanälärdän tış, barlıq kitap kibetläre, näşriätlär, Çiläbe yazuçılar oyışması qatnaştı. Kürgäzmädä här oyışma üzeneñ eş näticälären kürsätkän eksponatlar, şähär turında soñğı yıllarda çıqqan basmalar belän tanıştırdı. Monda ni teliseñ şunı satıp alırğa da mömkin ide: Çiläbe şähäreneñ tarixın, bügenge xälen, sänäğäten çağıldırğan kitaplar, qartalar, Kön'yaq Ural tabiğate töşerelgän otkrıytkalar, suwenirlar bar ide. Kürgäzmädä qatnaşuçı oyışmalarnıñ çığışları tanılğan artistlar qatnaşı belän çiratlaşıp bardı. Mäydanda balalar öçen maxsus programma da ütte. Qısqası, Kirovqa uramında irtädän kiçkä qadär cır-moñ tuqtamadı. Bıyıl noyäber ayında 100 yıllıq yubileen ütkärergä äzerlängän Şäixzada Babiç isemendäge tatar-başqort kitapxanäse ayırım ber kürgäzmä oyıştırdı. Tatar häm başqort xalıqlarınıñ könküreşen çağıldırğan kitaplar, milli kiemnärgä kienderelgän qurçaqlar, milli aşlar, yort cihazları kürsätelgän ide. Kürgäzmäne uram buylap ütep baruçı här keşe tuqtap, soqlanıp qarap ütte. Monda Çiläbedä qırıq yıldan artıq eşläp kilüçe Aqmulla ädäbi berläşmäse äğzalarınıñ ayırım kitapların, bergä çığarğan cıyentıykların da kürergä bula ide. Törle yäştäge yazuçılar berniçä säğät buyı kürgäzmädä üzläreneñ şiğırläre, proza äsärläre belän millättäşlärne tanıştırdı. Bıyıl dekaber ayında 90 yıllıq yubileen ütkärergä äzerlängän frontovik Äxmät abıy Rafikovnıñ da, iñ yäş şağirä, küptän tügel Ufada üzeneñ berençe şiğırlär cıyentıygın çığarğan Zilä Gallyamovanıñ da çığışları xalıqnıñ küñelenä xuş kilde.
Millättäşlärne bäyräm belän täbrikläwçelär küp ide. Alar arasında: tatar häm başqort mädäni üzäkläreneñ citäkçeläre, Çiläbedäge milli basmalarnıñ: ölkädä başqort telendä çığuçı «Uralım gäzite», öç teldä çığuçı «Xiläl» dini gäziteneñ möxärrirläre häm Başqortostan Prezidentınıñ Uraldağı daimi wäkile Möxämatulla Xafizov bar idelär. Qotlawlar tanılğan cırçılarnıñ: Marat Qanafin, Flürä Zaripova, Damir Safin, Xatim Möxärrämovlarnıñ cırları belän ürelep bardı. Yubiley çaraları programmasında kürgäzmälär zalında oyıştırılğan Çiläbe şähäreneñ «İctimaği-säyäsi vernisajı» isemle kürgäzmäse öç kön däwam itte. Anda Çiläbedä eşläp kilüçe ike distädän artıq milli-ictimaği oyışmalar belän berlektä, säyäsi firqalar da, barlıq dini konfessiälär dä qatnaştı.
Şähärneñ tuğan könenä bağışlanğan bäyräm çaraları şimbä könne şähärneñ üzägendä: Lenin prospektı häm Revolyutsiä mäydanında däwam itte. Şä'är uramnarı buylap törle şirkät xezmätkärläre bäyrämçä bizälgän kolonnalar belän ütte. Çiläbeneñ här cide rayonınıñ kolonnaları ber-bersen uzdırırğa tırıştı: törle oyışmalarnıñ xezmätkärläre, mäktäp, urta häm yuğarı belem alu yortlarınıñ uquçıları, härber oyışmanıñ üzenä genä xas bulğan maxsus kiemnär kiep, Üzäk mäydannan üttelär. Mondıy demonstratsiälär sovet yıllarınnan birle ütkärelgäne yuq ide. Milli-mädäni üzäklär dä bu çaralardan çittä qalmadı. Şähärdä yäşäwçe törle millät wäkilläre, milli kiemnär kiep, mäydannan üttelär.Şä'är könenä bağışlanğan bäyräm tantanaları şähärneñ üzägendä Mäskäw estrada yoldızlarınıñ konsert programması häm ber säğät buyına däwam itkän feyerverklar festivale belän tämamlandı. Bu festival'dä Mäskäw, Sankt-Peterburg, Çiläbe häm Finlyandiä şirkätläre qatnaştı. Şähär könenä bağışlanğan çaralar sentäber axırına qadär däwam itär.
Çiläbe şähärendäge İsmägıyl' mäçetendä uquçı balalar yakşämbe könne şähärneñ tuğan kön bäyrämen zurlap ütkärde. Balalar bu mäçettä din däreslären genä tügel, tatar telen dä öyränälär.
Bäyrämgä balalar äti-äniläre belän kilgän ide. Şähärneñ nigez saluınnan başlap bügenge könen çağıldırğan kürgäzmä dä eşlängän ide. Bäyrämne ütkärgändä tatar xalqınıñ Çiläbe şähäreneñ tarixına nindi öleş kertkännäre dä añlatıldı. Çiläbe şähäre tatar morzası Möxämmät Täftilev salğan nığıtmadan başlanuı da äytelde. Çiläbeneñ berençe könnärennän ük anda tatarlar yäşäwenä iğtibar birelde. Kürgäzmädä küpsanlı iske fotolar da bar ide. Anda 18-19 ğasırlarda yäşägän tatar säwdägärläreneñ yortları, şul isäptän xäzerge könnärgä qadär saqlanıp qalğan Waliewlarnıñ, Yäuşewlarnıñ yortları, şähärneñ mäçetläre, parkları, uramnarı kürsätelgän ide. Şähär küreneşlären çağıldırğan räsemnär konkursı aldan uq iğlan itelän ide. häm şul konkursqa küp uquçılar üzläreneñ räsemnären kiterde. Konkursnıñ jyuri räise, İsmägıyl' mäçete imamı Abdrauf xäzrät berençe urınnarnı aluçı balalarnı bilgeläde. Küptänge ğadät buyınça bäyräm körän uqudan başlandı. Bäyrämdä uquçılar şähär turında tatar şiğırläre söyläde, cırlar cırladı, milli uyınnar uynadı. Şähärne tiränräk öyränüne maqsat itep quyğan viktorina da ütkärelde. Balalar bergäläp başqarğan «Tuğan yaq" cırı ayıruça matur yañğıradı.
Bäyräm tatar telendä alıp barıldı, çönki bu çaralarnıñ töp maqsatı - bäyrämnär, uyınnar aşa tuğan teldä uquçılarnı aralaşırğa öyrätü.
Mäxälläneñ räise Artur Maxmutov büläklär tapşırıp, balalarnı bigräk tä quandırdı. Törle töstäge şarlar, quıqlar, Çiläbe küreneşläre töşerelgän otkrıytkalar balalarğa bik tä oxşadı.
Bäyräm milli aşlar belän äzerlängän çäy tabını belän tämamlandı. Ata-analar bäyrämneñ töp oyıştıruçısına, mädräsädä tatar telen uqıtuçı Flürä apa Gil'mullinağa räxmätlären belderep, mondıy matur bäyrämnär bulğanda balalar tuğan telebezne öyränergä tırışırlar dip taralıştılar.
Çiläbe, Luiza Zakircan
