İldäge demografik wäzğıätne bala tapmawçılar xisabına yaxşırtıp bulamı? Rusiä Däwlät Dumasınıñ sälämätlekne saqlaw komitetı räise urınbasarı Nikolay Gerasimenqo bula dip sanıy. Häm anıñ bu fikeren Sälämätlek saqlaw ministrı Zurabov ta xup kürgän. Ministr äytüençä, xökümät xäzer sotsial' çığımnarnı qaplarğa çığanaqlar ezli. Süz ikençe bala tapqan analarğa 250 meñ sumlıq tüläwlär xaqında da bara. Älegä qädär citäkçelär älege programmağa aqçalar taba almıy.
Rusiälelärneñ bala tapmawın citäkçelek küpmegä bäyälär? Älegä bu bilgesez. Çönki äle qanun qabul itelmägän. Sovetlar zamanında balasızlıq öçen 18 yäştän här eşläwçe rusiäle tüläp torğan. Alar bala tapmawları öçen xezmät xaqınıñ 6%tın däwlätkä tülägän. Xäzer dä şuşı san orientirğa alınaçaqtır, dip yaza “Nezawisimaya gazeta”. İqtisat yuğarı mäktäbeneñ fänni citäkçese Yevgeniy Yasin fikerençä, balasızlıq öçen salımnı ministr yaqlap çıqqaç häm bu xaqta Kreml'dä dä mäğlüm bulğaç, älege salımnı kertü inde xäl itelgän mäs'älä dip sanarğa mömkin. Dimäk, balaları bulmağan 21mln rusiälene salım tülärgä tieş bula.
Kiräkme soñ bu salım? Psixologiä fännäre kandidatı, ğailä mäs’älälären öyränüçe Aysılu Nägıymova bu xaqta menä närsä uylıy:
Minemçä, bu aqılğa sıymaslıq närsä. Üzläre demokratik däwlät tözibez dilär, ä şul uq waqıtta üzläre keşeneñ iregen qısu belän şöğellänälär! Bu salımğa min bik qarşı.İqtisat fännäre doktorı, professor Farsel Zıyätdinovnıñ fikere
Haman da şul xalıq xisabına çığımnarnı qaplarğa tırışa däwlät. Älege mäs’älägä törle yaqtan qararğa kiräk dip uylıym. Berençe çiratta miña qalsa bu salımnıñ kiräge yuq. İkençe yaqtan qarağanda, bu salımnı barlıq keşedän tügel, ä mömkinlege bulıp ta, bala tabarğa telämäwçelärdän alırğa bula.Ä Rusiä ictimaği palatası äğzäse Roza Tufyatulova bala tapmawçılardan salım tülätterügä uñay qarıy. Menä anıñ fikere: 2002 yılda Däwlät Sovetı bularaq min parlament tıñlawları ütkärgän idem. Alar demografik mäs’älälärgä bağışlanğan ide. Şul tıñlawlarğa äzerlängändä miña bik küp awıllarda bulırğa turı kilde. Öylänmägän yegetlärdän genä torğan tatar awılların kürdek bez. Alarnıñ buydaq qalu, balasız bulu säbäpläre bardır. Ämma bügen demografik wäzğıät şundıy awır bulğanda, min älege salımnı kertü kiräk dip sanıym. Älege salımnan kilgän aqçalar küp balalı ğailälärgä, yätim qalğan balalarğa bireläçäk.
Min älege qanunğa ışanıp tora idem. Balalarımnı tärbiälim dip eştän kittem. Xäzer isä bik borçıldım. Bezneñ däwlättä yäşäyeş şunıñ xätle tübän däräcädä inde. Min zarlanıp äytmim. Allağa şöker balalarım isän-saw. Ämma däwlättän yun'le yärdäm bulmağaç, bik awır.Balasızlıq öçen salım turında äytkändä, İqtisat yuğarı mäktäbeneñ fänni citäkçese Yevgeniy Yasin äytüençä, bügenge köndä däwlät älege salımnan başqa da, sotsial' çığımnarnı tülärgä mömkinlege bar.
Al'bina Zäynulla
