Törkiä mäğlümat çaraları "Mädäniätlär İttifağı" dip atağan 20 belgeçtän torğan bu törkemgä elekke İran prezidentı Möhämmäd Xattami häm Könyaq Afrikadan xristian ruxanie Desmond Tutu da kergän. Ber yıl buyına bu törkem ike dönyanı yaqınaytu yulların tikşerde. Häm menä alarnıñ töp näticäse – qarşılıqlar nigezendä – dini yäki mädäni ayırmalıqlar tügel, ä säyäsi säbäplär yata. Problemanıñ säbäben açıqlaw – anı yartı çişü, di belgeçlär. Törkemneñ kiñäşçese Emmanuel Kattan, könbatış belän möselman dönyası arası – täğäyen misallar nigezendä qarala, dip belderde:
"Alar, möselman dönyasında iñ küp açu häm qarşılıq tudırğan ğäräp-İzrail nizağın tikşerä. Könbatış xärbiläreneñ Ğiraq yäki Äfğanstandağı çaraları da qarşılıqlarnı tiränäytä."
Belgeçlär – Aq Qäğäzgä yazu digän täqdim belän çıqtı. Närsä ul Aq Qäğäz? İzrail häm Fälestin wäkilläre bergä utırıp ayıq aqıl belän üzläreneñ küptän tügelge tarixların barlap fiker alışaçaq.
Xisapta extremismnı yaqlağan möselman däwlätläre dä telgä alınğan. Andıy illärneñ kübesendä säyäsi ireklek yuq. Şuña da belgeçlär törkeme dönya cämäğätçelegen demokratik tärräqiätlärne yaqlarğa çaqırdı.
İzrail-fälestin kebek nizaqnı çişmi torıp, könbatış belän möselman dönyasın ber bersenä mädäniätlär ara dialog häm belem birü yulları belän genä yaqınaytıp bulmawı kön kebek açıq, ämma Kattan fikerençä, barıber xäzerdän ük çaralar kürü kiräk.
"Alar äläbättä, säyäsi qarşılıqlarnıñ çişelüenä qadär, bu täqdimnärneñ bik çiklängän buluın añlıy. Ber ük waqıtta alar kötkändä waqıt sarıf itmäskä çaqıra. Misal öçen, mädäniätlär häm keşe xoquqları ölkäsendä belem birüne köntärtibenä quyarğa bula."
Din häm säyäsät mäsälälären yaqtırtqan mäğlümat çaralarınnan da cawaplı häm saq bulu soralğan, şulay uq belgeçlär, möselman dönyasında internet qullanunı kiñeräk cäyelderergä çaqıra.
"Mädäniätlär İttifağı" cıyını häm täqdimnärneñ ximayaçeläre – küpçelek katoliklar yäşähän İspaniä häm möselman ile Törkiä buldı. Täqdimnärne eşläp beteräse bar. Möselman dönyası belän könbatış arasındağı qarşılıqlarnı çişü yulları ağımdağı yılnıñ azağında, New Yorkta täqdim iteläçäk. BMO däwlät sekretare Kofi Annan, "problema Qor''ändä, İncildä yäki Talmutta tügel. Problema dindä tügel, problema törle din keşeläreneñ ber bersenä mönäsäbätendä", dip belderde.
Alsu Qormaş
"Alar, möselman dönyasında iñ küp açu häm qarşılıq tudırğan ğäräp-İzrail nizağın tikşerä. Könbatış xärbiläreneñ Ğiraq yäki Äfğanstandağı çaraları da qarşılıqlarnı tiränäytä."
Belgeçlär – Aq Qäğäzgä yazu digän täqdim belän çıqtı. Närsä ul Aq Qäğäz? İzrail häm Fälestin wäkilläre bergä utırıp ayıq aqıl belän üzläreneñ küptän tügelge tarixların barlap fiker alışaçaq.
Xisapta extremismnı yaqlağan möselman däwlätläre dä telgä alınğan. Andıy illärneñ kübesendä säyäsi ireklek yuq. Şuña da belgeçlär törkeme dönya cämäğätçelegen demokratik tärräqiätlärne yaqlarğa çaqırdı.
İzrail-fälestin kebek nizaqnı çişmi torıp, könbatış belän möselman dönyasın ber bersenä mädäniätlär ara dialog häm belem birü yulları belän genä yaqınaytıp bulmawı kön kebek açıq, ämma Kattan fikerençä, barıber xäzerdän ük çaralar kürü kiräk.
"Alar äläbättä, säyäsi qarşılıqlarnıñ çişelüenä qadär, bu täqdimnärneñ bik çiklängän buluın añlıy. Ber ük waqıtta alar kötkändä waqıt sarıf itmäskä çaqıra. Misal öçen, mädäniätlär häm keşe xoquqları ölkäsendä belem birüne köntärtibenä quyarğa bula."
Din häm säyäsät mäsälälären yaqtırtqan mäğlümat çaralarınnan da cawaplı häm saq bulu soralğan, şulay uq belgeçlär, möselman dönyasında internet qullanunı kiñeräk cäyelderergä çaqıra.
"Mädäniätlär İttifağı" cıyını häm täqdimnärneñ ximayaçeläre – küpçelek katoliklar yäşähän İspaniä häm möselman ile Törkiä buldı. Täqdimnärne eşläp beteräse bar. Möselman dönyası belän könbatış arasındağı qarşılıqlarnı çişü yulları ağımdağı yılnıñ azağında, New Yorkta täqdim iteläçäk. BMO däwlät sekretare Kofi Annan, "problema Qor''ändä, İncildä yäki Talmutta tügel. Problema dindä tügel, problema törle din keşeläreneñ ber bersenä mönäsäbätendä", dip belderde.
Alsu Qormaş