Accessibility links

Кайнар хәбәр

Paqtsanda xatın-qızlar xoquqların yaqlağan yaña qanun qabul itelde


Keşe xoquqları komissiäse mäğlümatlärenä qarağanda, Paqstanda ike säğät sayın ber xatın-qız köçlänä. Bu xanımnar üzlären mısqıl itüçelärne mäxkämägä birä almıy ide. Berniçä tapqır kiçekterelgännän soñ, nihäyät, çärşämbe könne Paqtsan parlamentınıñ tübän palatası – köçläw eşlären mäxkämädä qaraw turında qanunnı qabul itte. Ul ğämälgä kersen öçen anıñ Senatta raslanuı häm prezident Pärwäz Möşärräftän imzalanuı kiräk.

Paqstanda 1979nçe yıldan birle ğämäldä bulğan Hudud qanunı nigezendä köçläw –ayırılışu kebek – islam qanunnarı nigezendä xökem itelä torğan eş dip sanala. Üzeneñ köçlängänen xäbär itergä telägän xatın-qız, anı kürgän 4 ir keşene qazi yanına şaxit itep kitererge tieş. Ägär dä 4 şaxitne tapmasa, xatınnı zina qıluda ğäyeplänep cäzağa tartırıla. Ğädättä küpçelek eşlär xatınnarnı cäzalaw belän tämamlana, anı mısqıl itüçelär isä sudan qorı çığa. Xatın-qızlar xoquqların yaqlawçılarnıñ ozın-ozaq köräşennän soñ, çärşämbe könne Paqstan parlamentınıñ tübän palatası, köçläw eşlären İslam mäxkämäsendä tügel, ä cinäyät mäxkämäsendä qaraw turında qanun qabul itte. Senat raslap, prezident Pärwäz Möşärräf qanunnı imzalağaç, köçläw – başqa cinäyätlär kebek xökem iteläçäk, mäxkämä eşe barışında här törle dälil häm işärälär isäpkä alınaçaq. Parlament utırışınnan soñ bulğan matbuğat oçraşuında, Paqtsan premyer-ministrı Şäwkät Aziz, yaña qanunnı – xatın-qızlar xoquqları yaqlaw, dip bäyäläde:

"Bu – xatın-qızlar xoquqların kiñäytü eşeneñ ber öleşe. Alarğa qarata bulğan ğädelsez häm qanunsız mönäsäbätne kimetü. Ämma başqarası eşlärneñ äle bik küp bulğanın bez añlıybız."

Şul uq könne kiç, prezident Pärwäz Möşärräf, däwlät televideniäsendä çığış yasap, xalıqnı, Xatın-qızlarnı yaqlaw qanunınıñ qabul itelüe belän qotladı, häm bu eşneñ däwam itäçägen belderde.

Prezident Möşärräf öçen bu qanun häm anı ğämälgä aşıru, ildä zamança dönyawi cämğiät tözü eşendä sınaw dip tä bäyälände. İslamçılar avgust ayında uq äzer bulğan bu qanun ölgesenä qarşı çığıp kilde.

Xäzer dä qänäğätsezlek kimemäde. Parlament äğzase Şerry Rähman, qanunnıñ – tulı tügel ikänen belderde:

"Bu yarım-yortı äzerlängän qanun. Bez , 1979nçe yılda general Zia qabul itkän Hudud qanunnarınıñ tulısınça beterelüen telär idek."

Şulay uq parlament äğzase, ämma östäwenä dini berlek wäkile Rähilä Qazi:

"Bezneñ üz qimmätlärebez, üz ğöref-ğädätlärebez. Bu bezne cimerer öçen eşlängän eş."

Nikahsız censi mönäsäbätkä kergän öçen cäzalaw – monnan soñ da şäriğat qanunnarı nigezendä başqarılaçaq...Xoquq yaqlawçılar, şuşı – zina qılu dip atalğan cinäyät tiräsendä mısqıl itü häm tübänsetülärneñ yaña dulqını başlanır dip borçıla.

Alsu Qormaş
XS
SM
MD
LG