Accessibility links

Кайнар хәбәр

Belarus belän Gazprom arasındağı gaz bäxäseneñ tamırında närsä yata?


Rusiä belän Belarus arasındağı gaz bäxäsennän başlıybız, xörmätle tıñlawçılar. Gazpormnıñ kiläse yıldan gaz bäyäsen arttıru niäten räsmi Minski "provakatsiä" dip atadı. Mäskäw, kileşügä ireşelmäsä, 1nçe ğinwardan Belarusqa gaz cibärüne tuqtatu belän yanıy.

Bu bäxästä süz gaz bäyäse genä tügel, ä Belarusnıñ däwlät qaramağındağı gaz ütkärü çeltäre – Beltranshaz tiräsendä dä bara. Gazprom bu çeltärneñ hiç yuğı ber öleşen üzeneke itergä teli. Belarus şirkätneñ 50% xissäläre öçen 2.5 milliard dollar soradı. Gazprom bu bäyä belän nigezdä kileşte:

"Bez Belarus öçen iñ qulay şartlarğa kileştek. Bez kontrol tügel, 50% alabız, häm monıñ öçen bazar bäyäsennän kübräk tülibez" dide çärşämbedä Gazprom süzçese Sergei Kupriyanov.

Şulay itep, Beltranshaz bäyäse mäsäläsendä taraflar kileşte, ä menä niçek itep tüläw mäsäläsendä kileşä almıy. Minski aqçalata tülärgä taläp itä, Gazprom gaz belän tülärgä teli.

Başqaça ätkänçä, kiläse yıldan başlap Gazprom Belarustan meñ kubik metr gaz öçen 105$ sorıy. (Moñarçı Minski 46$ çaması tüläp kilde.) Şuşı 105neñ 75en Belarus aqçalata, qalğan 30ın Beltranshaz xissäläre belän tülärgä tieş. Bu tärtipne Gazprom 2011 yılğa qädär saqlarğa täqdim itä, annarı tulısınça aqçalata tüläwgä küçergä teli.

Minski Beltranshaz mäsäläsen gaz bäyäse belän butawğa qarşı, xissälär öçen tere aqça sorıy, häm 75 dollardan artıq tülämiäçägen belderä.

Belarus premier-ministrı urınbasarı Uladzimir Syamaşka süzlärençä, Gazprom 2007 yılğa 75$ digän bäyä belän başta kileşkän bulğan, Gazpromnıñ soñğı täqdimen ul "provakatsiä" dip atadı:

"Bez iqtisadnı cimerü kileşüe astına qul quya almıybız. Bu oçraqta başqa çarabız yuq, bez Rusiäneñ gaz ütkärgeç sistemına totaşqan" dide Belarus räsmie.

Gazprom başlığı Aleksei Miller isä kileşügä ireşelmäsä 1 ğinwar könne Belarusqa gaz cibärüne tuqtatu belän yanıy:

"Kiläse yılğa kileşü tözelmägän oçraqta, Gazpromnıñ 2007 yılnıñ 1 ğinwarında Mäskäw waqıtı belän irtänge 10nan başlap Belarusqa gaz cibärü öçen ber nigeze dä bulmayaçaq" di Gazprom başlığı.

Läkin bu kisätü Minskinı ällä ni teträndermäde. Ni disäñdä, Rusiä Yewropağa digän gaznıñ çiregen Belarus çeltäre aşa qua.

"Bez ber-berebezgä bäylängän. Mindä Miller belän gaz kileşüe yuq, Millerda minem belän tranzit kileşüe yuq. İsegezgä töşeräm, Belarus aşa 44 milliard kubik metr gaz transit itelä" dide Belarus vitse-premierı.

Räsmi Minski, Mäskäwneñ gaznı tuqtata aluına ışanmıy kebek. Östäwenä Miller da Yewropadağı möştärilären, gazsız qalmayaçaqsız, dip ışandırdı.

Küräseñ, söyläşülär däwam itäçäk. 12 yıl buyına Mäskäw, berektäş Belarus başqalar belän çağıştırğanda arzanraq bäyä tüli ala digän säyäsät alıp bardı. Axırsı, bu säyäsätne üzgärtü öçen waqıt kiräk bulaçaq. Yaña yılğa qädär qalğan 3 kön citmäskä dä mömkin.

Ali Ğilmi
XS
SM
MD
LG