Accessibility links

Кайнар хәбәр

Pervouralskida Qor’än uquçılar bäygese uzdı


Sverdlovski ölkäseneñ Pervoural'ski mäçetendä Qor’än uquçılar bäygese bulıp uzdı. Ölkä külämendä uzdırılğan bu bäygene Sverdlovski ölkä möselmannarınıñ Qazıyat idaräse oyıştırdı. Bäygedä öç yäştän alıp citmeş yäşkä qädär bulğan möselmannar qatnaştı. Qatnaşuçılarnıñ belemnären Qazan şähärennän häm Sverdlovski ölkäsennän kilgän märtäbäle din ähelläre bäyäläde.

Qazan şähärennän kilgän Cälil xäzrät bäygedä qatnaşuçılarnı sälämläp yasağan çığışında alarnı Allahınıñ nurın xalıqqa citkerüçelär dip atadı.

“Miña bu mäçetneñ açılu tantanasında da qatnaşırğa turı kilgän ide. Açılıp qına qalmağan ikän, bik äybät eşläp tä kilä ikän. Menä şundıy kürkäm sabıylardan ölkän yäştäge keşelärgä qädär Qor’än uquçılarnı kürep bik söyendem. Bu bit Tatarstan da, Başqortstan da, Qazaxstan da, Üzbäkstan da tügel. Rossiädä, ruslar arasında dinebezne şulay kütärä alğanığız öçen Allahınıñ räxmäte yausın sezgä”, - dide ul.

Xatın-qızlar arasındağı bäygene bäyäläwçe jyuri räise bulıp Qazannan birle kürenekle millättäşebez, tanılğan möslimälärebezneñ berse Älmirä apa Hädiä kilgän ide. Ul üz tä'sirleren bolay dip belderde:

“Çal Uralğa bu bäygegä çaqıru alğaç ta bik dulqınlandım, çönki bu bäläkäy eş tügel. Bäygedä qatnaşuçılar mine bik söyenderde. Çönki alar şulqädär ixlaslar! Bez küptän tügel üzebezdä “Ğasır abıstayı” digän nominatsiädä ölkän, ğasırlarnı totaştıruçı tirän belemle abıstaylarıbızğa büläklär birgän idek, menä min şundıy öç-dürt abıstaynı biredä dä kürdem”.

Abıstaylarnıñ ğına tügel, öç yäşlek, biş, altı yäşlek sabıylarnıñ da bäygedä köyläp, matur itep qor’än sürälären uquların soqlanmıyça tıñlaw mömkin tügel ide. Ä menä un öç yäşlek Liliä küp kenä sürälärne yattan belä, namazın da qaldırmıy. Anıñ äbise Salixa apa İsmäğileva onığı turında bolay dip söyläde: -

“Mäktäpkä kermägän ide äle, minem yanıma namazğa basqan waqıtında. Üzem isän çaqta öyrätim didem. Älxämdellülähi şöker, irtän torıp, mäktäpkä kitär aldınnan irtänge namazın uqıp kitä. Balalarıbıznı dingä bastıru bezneñ iñ zur burıçıbız”.

Ul könne mäçetkä ğömerendä berençe tapqır ayaq basuçılarnı da oçratırğa turı kilde. Bitimka bistäsennän kilgän Mädinä xanım belän tanışıp kittek.

Mädinä xanım Ufa däwlät universitetınıñ tatar tele bülegen tämamlap, tatar tele uqıtuçısı belgeçlegen alğan keşe ikän. Uqıp betergäç tä, citmeşençe yıllar başında yazmış cilläre anı Ural yaqlarına alıp kitkän. - “Üz belgeçlegem buyınça ber genä kön dä eşlämädem, rus balalarına alarnıñ tuğan telen uqıtıp, pensiägä çıqtım, di ul. – Qızğanıçqa qarşı, bez üskändä berniçä buın ateizm çorında, dönyavi belem belän üste. Äti-äni kommunist ide, qart äni namaznı alardan qaçıp uqıdı. Balalarıbız da dinne belmiçä üste. Alarnı, onıqlarımnı telgä, dingä yaqınaytasım kilä. İyün ayınnan başlap Yaña ğasır tapşıruların qarıybız, öyebezdä tatar tele yañğırıy başladı, bik zur räxmät alarğa”, - dip söyläde ul.

Millätne, telne saqlap qaluda dinneñ ähämiäte bik zur. Tömän yağınnan kilgän Fatıyx xäzrät Ğarifullin fikerençä, mäçetneñ töp wazifalarınıñ berse bulıp millätne saqlap qalu tora. Demografik vazğıätkä dä islam dine uñay yoğıntı yasarğa tieş. Äxlaqi tärbiä alğan yäşlär arasında xäyerle nikaxlar bulsın, saw-sälamät kiäwlärebez, kilennärebez taza balalar tudırsın, ul waqıtta bügenge kebek balalar bulmaw arqasında tatar awıllarında mäktäplär yabılmas ide, dide ul.

Çınlap ta, balalarnı keçkenädän ük mäçetkä yörtü, yäşlärne dingä tartu, ölkännär belän eş alıp baru cämğiätneñ äxlaqi nigezen nığıtır ide. Sverdlovski ölkäse möselmannarınıñ Qazıyat idaräse üzäge bulğan Pervoural'ski mäçeteneñ bu yunäleştä alıp barğan eşe küzgä kürenep tora.

Fäwiä Safiullina,Yekaterinburg

XS
SM
MD
LG