Bilgele bulğança, küptän tügel Rusiädä iñ zur häm tanılğan sänğät muzeylarınıñ berse – Tatarstan däwlät sınlı sänğät muzeyına yaña citäkçe bilgelängän ide. Muzeynıñ mirası şaqtıy bay bulsa da, anda oyıştırıla torğan çaralar turında moña qädär siräk işetelä ide. Yaña citäkçe bilgelänü belän nilär üzgärer ikän? Muzey eşçänlegendä nindi yaña maqsatlar, plannar qaralğan soñ? 9 fevral'dä Sınlı sänğät muzeyında uzğan matbuğat oçraşuında da näq menä şul sorawlar kütärelde.
Rusiäneñ iñ zur häm bay muzeylarınıñ berse - Tatarstannıñ sınlı sänğät muzeyı. Ul elekke Qazan xärbi ğäskärläreneñ generalı Sandetskiy rezidentsiäse binasında urnaşqan. Muzey yanındağı parkta Kürgäzmä zalı da bar.
Sınlı sänğät muzeyında räsem, skul'ptura, grafika sänğäte, 17-18 ğasır Könbatış Yevropa sänğäte, rus, tatar sänğät'läreneñ tarixi yadkärläre saqlana. Anda şulay uq tanılğan rässamçı Feşin eşläreneñ bay kolleksiäse bar. Xäyer, sınlı sänğät muzeynıñ tarixi yadkärläre turında şaqtıy söylärgä bula. Menä şuşı yadkärlärne saqlap qalu, alarnıñ barısın da xalıqqa citkerü yulların bilgeläw, kürgäzmälär oyıştıru, muzey binasın tözekländerü – Muzeynıñ yaña citäkçese Rozaliä Nurğaliewanı şundıyraq sorawlar borçıy.
Tözekländerü eşläre turında söylägändä şunı äytergä kiräk – muzey bik qatlawlı tözelgän binalardan sanala. Binanıñ asqı qatlarında inde çerü gömbäçekläre barlıqqa kilgän. Andıy urınnarda sänğät äsärläre saqlap bulmıy, şuña kürä bezgä älege äsärlärne başqa cirdä saqlarğa kiräk. Bu mirasnı başqa binalarğa çığarıp saqlawda bez çit il muzeyları täcribäsen qullanaçaqbız. Yadkärlärneñ barısın bergä tügel, ä öleşläp çığarırğa kiräk. Çönki muzey tözekländerü waqıtında da eşlärgä tieş.Rozaliä Nurğaliewa äytüençä, xäzerge waqıtta arxitektorlar binanıñ elekke eçke bizäleşen torğızu buyınça ezlänü eşläre bara. Qazanda bu eş elek tä alıp barılğan, ämma bu ezlänülär näticäsez bulğan. Muzey xezmätkärläre xäzer Mäskäw, Peterbur arxivlarına da yärdäm sorap möräcäğät itäçäklär.
Muzeyda oyıştırılaçaq çaralarğa kilgändä, yaqın arada bilgele rässamnar Baqıy Urmançı, İvan Şişkin kürgäzmäläre ütkäreläçäk. Kürgäzmälärneñ qayberläre Tatarstannıñ milli sänğät galereyasında oyıştırıla. Anda Abzgil'din, Şäydullin häm başqa bügenge kön rässamnarnıñ kürgäzmäläre dä bula. Rozaliä Nurğaliewa däwam itä.
Töp sänğät muzeyında Könbatış Yevropa, borınğı rus häm rus sänğätläre kürgäzmäläre, ä Milli sänğät galereyasında Sovet çorı häm Tatarstan sänğäte kürgäzmäläre açılaçaq. Kiläçäktä muzey xezmätkärläre Sviäjsk häm Alabuğanıñ tarixi urınnarında, muzeylarında ekskursiä, muzıkal' çaralar oyıştırırğa cıyına. Balalar öçen dä uyınlı, muzıkal' kiçälär, cäyge programmalar qaralğan. Sänğät belän nıqlap qızıqsınuçılar öçen sänğät klubları da bulaçaq ikän.
Şulay itep, muzeynıñ eş plannarı zurdan. Yaña seberke yañaça seberä, di xalıq mäqäle. Rusiäneñ iñ tanılğannarınnan sanalğan Tatarstan sınlı sänğät muzeyı uylanğannarnıñ barısın da tormışqa aşıra alırmı? Busın waqıt qına bilgeli alaçaq.
Güzäl Zıyätdinova
