Accessibility links

Çallıda iskä alular


Çallı cämäğätçelege 15 fevral'ne berniçä çara belän ütkärde: Äfğan suğışında qatnaşuçılar şuşı suğış istälegenä salınğan häykäl yanına cıyıldı, mäktäp uquçıları, studentlar häm yazuçılar Musa Cälil memorialına kilep, şağirne iskä alıp, çäçäk bäylämnäre saldılar. Şähärdä bulğan iskä alu kiçäseneñ berse tanılğan tatar şağire Qadıyr Sibgatullin icatına bağışlanğan ide. Qadıyr Sibgatullin 1942 yılnıñ 15 fevralendä Balıq Bistäse rayonı, Balıqlı Çükäy awılında tuıp üsä. Şuşında icat yulın başlıy. Älbättä, şağirneñ tatar xalqına iñ yaqın şiğerläre Çallı cirendä 1978-1994 yıllarda yazıla. Qadıyr Sibgatullinğa zamanında oluğ şağir Xäsän Tufan üze fatıyxa birgän. Tufannıñ mondıy süzläre bar:"Qadıyr Sibğatullin şiğri waqiğa ul. Qadıyr kebek şağirlär tatarda yöz yılğa ber genä tua. Sindä haman üsä barğan güzäl iman bar. Könem öçen tügel, denem, ilem öçen!- digän iman bar. İmanıñnı ata şaytanğa da birmä. Qadıyr!", dip yaza Xäsän Tufan. Qadıyr Sibğatullin gömereneñ soñğı könnärenä qädär ostazı Tufannıñ kiñäş-fatixasın onıtımıyça icat itte, digän fikerlär küp äytelde iskä alu kiçäsendä. Yazuçı Räşit Bäşär,"Ülgäç böyek bulıp qara, şağirneñ däräcäse şunda kürenä. Qadıyrnıñ icatı torğan sayın böyeklänä bara. Ul Tufannıñ ömeten aqladı"-dide. Yazuçılar Fakil Safin, Mansur Safin, Raxman Şäfiğullin, häm başqalar Qadıyr Sibğatullin icatında öyränäse, xalıqqa citkeräse yazmalarnıñ äle küp buluın, bu yünäleştä märxüm şağirneñ xatını Fäniä xanımnıñ zur eş başqaruın bilgeläp üttelär. Fäniä xanım üz çığışında Qadıyrneñ qırıs, usal şağir buluın, äytkän süz äşäke bulsa da, döres bulsın dip yanıp yäşäwen äytte. Çallı tatar yazuçıları berlege räise, "Mäydan" jurnalı baş möxärrire Waxit İmamov çığışı:

-Qadıyr Sibğatullin qabatlanmas şağir, anıñ tatar ädäbiätında anıñ kebek icat keşeläre bik siräk. İñ ataqlı şağirlärneñ berse Xäsän Tufan anıñ ijatına bäya birep, "Qadıyr kebek şağirlär yöz yılğa ber genä tua, dip", äytmäs ide. Wafatına 13 yıl tulıp kilgändä, tatar şiğriätendä anıñ kebeklär beräw, ikäw genä.

Kilgän qunaqlar arasında şağirneñ tuğan yağı Balıq Bistäse rayonı xakimiäte wäkile, Qıyam Gıyläcev, ijat keşeläre dä bar ide. Alarnıñ belderüençä, Balıqlı Çükäy awılında Qadıyr Sibğatullin tuıp üskän tıqrıqqa, Bätke başlanğıç mäktäbenä Qadıyr Sibğatullin iseme birü turında qarar qabul itelgän. Şulay uq, 1994 yılda bertuğan Kaşapovlar yärdäme belän quyılğan qäber taşın yañartu buyınça da eş başlanğan. Yaña qaber taşına Qadıyr Sibğatullinnıñ menä mondıy şiğer yulları yazılaçaq:

İke ğomer bezgä nasıyp bulmas

Ber yäşibez cirdä, ber tuıp

Şuşı cirdä bik qalası kilä

Ber yuğalmıy torğan cır bulıp.

Qadıyr Sibğatullin 1993 yılda, ülärenä ber yıl qala, Tuqay bülägenä täqdim itelä. Ul çaqta, anıñ icatı bu büläkkä layıq tügel digän näticä yasala. İsän bulsa, hiçşiksez bireler ide, dilär şiğriät belgeçläre.

Çallı, Ğafiulla Ğaziz

XS
SM
MD
LG