Accessibility links

Кайнар хәбәр

Eurasia View: "Mäskäw Törkmänstannı üz yağında totır öçen kisken adımnar yasıy"


Törkmänstannıñ elekke prezidentı Saparmorat Niyazovnıñ dikaber ayında wafatınnan alıp fivralneñ 11dä uzğan prezident saylawlarına qadär – Törkmänstan alğa taba nindi yul saylar, yağulıq säyäsätendä yözen Könbatışqa taba borırmı digän farazlar küp buldı. 14 fivral könne yaña prezident Gurbanguli Birdemöhämmädovnıñ üz wazifasına kereşüenä ber kön dä uzmadı, ul Rusiä premyer-ministrı Mixail Fradkov belän oçraştı häm Aşğabadnıñ xäzerge yağulıq säyäsätenä tuğrı qaluı turında belderde. Soñğı xällärgä küzätü 21 fivraldä Eurasia View basmasında çıqtı.

Fradkov belän Birdemöhämmädov oçraşqan könne Rusiäneñ mäğlümat agentlıqları – ike yaq ta – yağulıq, gaz häm neft häm humanitar ölkädä xezmättäşlekne däwam itergä kileşte, dip yazıp çıqtı. Fradkov xattä – ber berlärenä xörmät kütsätep xezmättäşlekne üsterergä kiräk, dip belderde.

İnaugurasiä könendä Birdemöhämmädov Rusiä prezidentı Vladimir Putin belän dä telefonda söyläşkän bulğan. Ul könne yasağan tantanalı çığışında, Törkmänstannıñ yaña prezidentı, respublika xalıqara säxnädä wäğdälären ütiäçäk, dönya bazarın neft belän tämin itüne däwam itäçäk dip belderde.

Üzeneñ saylawaldı kampaniäse waqıtında Birdemöhämmädov saq qına bulsa da, Niyazov tözegän totalitar rejimğa irekleklär kertügä işarä yasağan ide, dip yaza Eurasia View basması. Ämma 16nçı fivraldä ük, internettağı Törkmänstan.ru säxifäsenä birgän äñgämäsendä Birdemöhämmädov, açıq itep, qatği säyäsi üzgäreşlär bulmayaçaq, dip iğlan itte, häm ätise äytkän süzlärne iskä töşerde: "cäyäw barırlıq cirdä alğa çapma" digän aña ätise.

Birdemöhämmädovnı xosusi häm waq eşquarlıq, sälämätlek saqlaw häm mäğärifne üsterü, xalıqara säwdäne kiñäytü qızıqsındıra. Ämma üzgäreşlär aqrınlap kilergä tieş, "Sosial, säyäsi häm iqtisadi problemalarnı ber yulı çişü omtılışı – başbaştaqlıqqa ğına kiterä." dip sanıy yaña prezident. Könbatış belän säyäsi reformalar ölkäsendä xezmättäşlek itüne Birdemöhämmädov tulısınça kire qaqtı.

Eurasia View jurnalistı Sergei Blagov, yaña Törkmän prezidentınıñ konservativ qaraşları arasında – nindider alğa baru omtılışların da kürep alğan. Misal öçen tabip bularaq, Birdemöhämmädov medetsina jurnalların uqıy häm bu ölkädä zamannan artta qalırğa yaramağının añlıy, dip yaza jurnalist. Prezident, Niyazov xakimiäte astında eşläw awır bulğanın tanıy, ämma däwlät belän idarä itergä öyränü öçen annan da yaxşıraq mäktäp bula almıy, dip sanıy. Rusiä belän iqtisadi ölkädä xezmättäşlek bulaçağı bilgele, Fradkov belän bergä Aşğabadta Gazprom başlığı Alexey Miller bulıp kitte.

İke arada säyäsi yaqınlıq ta bulır digän farazlar bar. Birdemöhämmädov üz çığışında, Törkmänstan elekkegeçä – neytralitet säyäsäten saqlap qalaçaq dip beldersä dä, Berdäm İminlek Kileşüe Oyışması general sekretare Nikolai Bordyuzha, Törkmänstanğa yaqın kiläçäktä Üzäk Aziädä bäysez säyäsät alıp baru ciñel bulmas, dip belderde. Mäskäwdä 20 fivral könne uzğan kiñäşmädä Bordyuzha, çit köçlär Üzäk Aziäne bülgälärgä tırışa, dide. Häm töbäktäge qayber däwlätlärneñ – üz bäysezleklären çittän yardäm almıyça saqlap qalu omtılışların – tormışqa aşa almaslıq xıyal dip atadı. Bordyuzha bu yulı "Törkmänstan"nı atap äytmäde, ämma säyäsätçelär süzneñ Aşğabad turında barğanın çamaladı, dip yaza mäqälä avtorı Sergei Blagov.

"Mäskäw Törkmänstannı üz yağında totır öçen kisken adımnar yasıy" dip isemlängän bu mäqälä 21 fivral Eurasia View basmasında dönya kürde.

Alsu Qormaş
XS
SM
MD
LG