Accessibility links

Udmurtiäneñ Kiäs rayon tatar mädäniäte oyışması üzeneñ 15 yıllığın tantana itte


Kiäs rayonında tatar mädäniät oyışmasına unbiş yıl. Tantana rayonnıñ Muşäk awılı mädäniät yortında 9 martta bulıp uzdı. Kiäs rayonında 2002 yılda ütkärelgän xalıq isäben alu mäğlumatlarına qarağanda, barlığı 529 tatar keşese terkälgän. Alarnıñ küp öleşe ike Tawcamal häm Baysar awıllarında tuplanıp ğömer kiçerä. Muşäk awılında häm rayon üzägendä dä beraz tatarlar yäşi, şulay uq berniçä ğailä başqa awıllarda da bar. Şuşı tarqalıp yäşägän millättäşlären berläşterü maqsatın küzallap, unbiş yıl elek Fätxiä xanım Ğataullina Kiästa kitapxanä qarşında tatar mädäniät klubın oyıştıra. Anda yörüçelärneñ cırğa-moñğa ostalıqları buluı açıqlanğaç, «Çulpan» isemendä ansambl' barlıqqa kilä. Alar küp kenä çaralarda qatnaşalar, törle bäygelärdä ciñü dä yawlıylar. Ansambl'gä ölkän häm urta buın wäkillären genä tügel, yäşlärne dä tartu niäte belän tatar telen öyränü buyınça däreslär dä alıp baralar.

Ämma problemalar da yuq tügel. Bu xaqta «Çulpan» tatar mädäni oyışması räise Fätxiä Ğataullina.

Fätxiä Ğataullina süzlärençä, bayançıları yuq, ğomumän muzıykal' belemle belgeç kiräk. Awıllarda klublarnıñ eşe dä maqtanırlıq tügel. Tawcamalda iske klub binasın berniçä yıl elek sütep taşlağannar. Ütkän yılnıñ közendä tatar oyışması häm awıl xalqı sorawı buyınça ber binanı klub itep qullanalar, ul äle räsmiläşterelmägän.

Kiäs töbägenä qağılğan iñ qızğanıç närsä — tatar awıllarında mäktäplär yuq. Balalar rus häm udmurt awılları mäktäplärendä belem ala. Öçençe yıl ğına Muşäk mäktäbendä tatar tele fakul'tativ bularaq alıp barıla başlanğan. Monıñ näticäse dä bar. Mädäni oyışmasınıñ unbiş yıllığına bağışlanğan kiçädä tatar tele tügärägenä yörüçe balalar cırlar, iyüllär başqardı. Östäp şunı da äytergä kiräk, biredä uquçılarnıñ 70 protsentı tatar ğailälärennän.

Tantanada rayon administratsiäsennän küp kenä wäkillär dä qatnaştı. Mäsälän, rayonnıñ deputatlar sovetı başlığı Şatrovanıñ tatar telen añlamasa da kiçke cidedän unğa çaqlı salqın klubta utıruı da, mädäniät bülege citäkçese Marina Mitroşina häm başqalarnıñ kiçäneñ azağına çaqlı buluları töbäktä yäşäwçe millätlär tormışı belän qızıqsınuların kürsätä. Alarnıñ Maqtaw gramotaların, büläklären oyışma äğzalarına tapşıruları monıñ dälile. Citäkçelärneñ yalqınlı çığışların da xalıq zur diqqät belän tıñladı. Menä şulay uq yalqınlı yärdäm dä bulsa ide. Administratsiädä tatar oyışmasına qağılğan problemalarnı da belälär, alarnı «Azatlıq» radiosı xäbärçese belän äñgämädä Marina Mitroşina sanap ta ütte. Tik menä maxsus muzıykal' belemle tatar telen belgän berär keşene tabarğa, inde bu yıllarda üzlärennän uqırğa cibärep tä belgeç äzerlärgä mömkin buluın isäpkä almağannar. Döres, Baysar awılı mädäniät yortı citäkçese äytüençä, metodik yärdäm kürsätergä äzerlär. Şulay uq kitapxanälär dä tatar telendä kitaplar belän tulılandırılmıy. Bu mäs’älälärne çişu yulların ezli «Çulpan» tatar mädäni oyışması.

Fätxiä xanım Ğataullinadan, eşegezne däwam itüçelär bulırmı digän sorawğa, ul bolay cawap birde.

Tağın zalda yäşlärneñ küp buluı da qüneldä ömet çatqıları uyata. Dimäk, tatar telenä, mädäniätenä moxtaclıq bar. Tatar mädäniätenä, telenä tartılu öçen İjawdan kilgän qunaqlar — milli-mädäni avtonomiä räise, Udmurtiä tatar ictimaği üzägeneñ başlığı, milli säyäsät ministıyrlıyktan belgeçlärneñ çığışları, büläkläre dä «Çulpan» oyışması wäkilläreneñ dä, cıyılğan xalıqnıñ da küñelen kütärde.

Xämidä Ğayfullina, Udmurtiä

XS
SM
MD
LG