Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tatarstan din ähelläre Beslan mäktäbe urınında çirkäw tözügä qarşı


Rusiädä dinnär mä’säläse belän şogıllänüçe “Yabalaq - Sova” analitik üzäge xisabında, bügenge köndä Rusiädä başqa dinnär belän çağıştırğanda Rus pravoslau çirkäwenä zur östenleklär birelä, dip belderelä. Mondıy büleneş cämğiättä tiskäre küreneşlärgä kiterergä mömkin. Älege üzäk beldergänçä bügen dini oyışmalarnıñ terkäw mä’säläsendä tügel, ä dini yortlar tözegändä qarşılıqlar küp. Berençe çiratta bu mäs'älä möselman, protestantlarğa qağıla. Terrorizm, ekstremizm belän köräş barğan zamanada, citäkçe dairälärdä dä, xalıq arasında da bu dinnärgä qarata tiskäre mönäsäbät urnaşa dip äytelä dokladta.

“Sova” üzäge cämğiättä dini büleneş bulmas öçıyın mäktäptän ük din däresen kertergä täqdim itä. Keşe xoquqların yaqlawçılarnı borçıy torğan töp mä’sälälärneñ berse soñğı yıllarda dini maqsattan vandalizm oçraqlarınıñ artıp toruı. 2006 yılda xrest'yan, möselman häm başqa dinnärgä qarata 25 şundıy oçraq terkälgän.

Dinnär arasında açıq köndäşlekne, soñğı waqıtta küp soylänelgän, Beslan mäktäbe temasınnan da kürergä bula. Beslanda ictimaği şura cimerelgän mäktäp urınında çirkäw tözergä kiräk digän qarağa kilgän. Ämma bügen moña qarşı yaqlar da bar.

Rusiä möftiläre şurası räise Rawil Gaynetdin Tönyaq Osetiä citäkçelege belän oçraşqanda mäktäp urınında çirkäw tözergä kiräk digän fikergä rizasızlığın belderde. “Älege mäktäptä bulğanda anıñ sport zalında bez zur provaslaviä täresen kürdek, nişläpter anda möselman ayı yuq ide. Bu- möselmannarğa qarata ğädelsezlek. Faciğädä xristiannar ğına tügel, küp kenä möselmannarda qorban buldı. Şuña kürä bez anda çirkäw tügel, ä urtaq memorial tözergä tieşbez”, dip äytte Rawil Gaynetdin. Monnan tış ul Beslanda mäçet tözergä teläsälär, Rusiä möftiläre şurası yärdäm itärgä äzer digän fikeren belderde.

Rusiäneñ Aziä öleşendä Möselman diniä näzaräte başlığı Nafiğulla Aşirov isä, Stavropol' häm Vladikavkaz xristian dine ähelläreneñ Beslanda çirkäw tözergä teläwlären, alarnıñ üz mänfägatlären qayğırtu. Älege faciğa qorbannarınıñ 70 protsentı möselmannar bulğan. Rusiäneñ barlıq möselman oyışmaları, xrest'n dine äxelläreneñ Beslanda bulğan illi milli faciğäne üz mänfagatlärendä faydalanırğa irek birergä, bu mä’sälägä küz yomarğa tieş tügel”, dip beldergän.

Älege mä’sälägä qarata Qazandağı din äxelläre nindi fikerdä tora. Bu uñaydan Qol Şärif mäçete imam xatibı Rämil Xäzrät Yonısnıñ fikeren tıñlıyk.

Älbättä bu bötenebez öçen xristian milläte, möselman milläte, yäisä başqa millät wäkile bulsın, härberebez öçen ber ğibrät bulırğa tieş. Ayırım ber çirkäw, memorial, häykäl quyığız dip äytügä min üzem qarşı. Yuğisä urın bar ikän ber mädäniät yortın tözep quy. Ul üzäkkä xristiannar da, möselmannar da yörsennär dä, üzläreneñ belemnären, ruxi xäzenälären tanıp arttırsınnar. Häm anda bulğan menä şul waqiğa belän bäyläp ğibrät alsınnar.

Rawil Gaynetdinneñ mäktäp urınına çirkäw tözergä kiräkmi digän fikeren Saratovnıñ katolik Yepiskopı Klemens Pikkel' dä xupladı. Rusiäneñ üzäk patriarxlatında isä, Klemens Pikkelneñ Beslanda çirkäw tözergä qarşı çığuın añlamağannar. «İnterfaks» mäğlümat agentlıysında bu uñaydan Mäskäw patriarxlatınıñ tışqı eşlär bülege särkätibe İğor Vıycanov “Beslan faciğase qorbannarına yärdäm kürsätü buyınça, bez aktiv eşçänlek alıp bardıq. Bu urında çirkäw tözergä bez tulı xoquqlıbız. Saratovtağı dini xezmättäşebezneñ bu fikergä qaraşu çığuı bezgä hiç añlaşılmıy” dip beldergän.

Şulay itep Beslan tiräsendä dini ölkädä dä bäxäslär bara.

Ğädel Galämetdinov.

XS
SM
MD
LG