Accessibility links

Кайнар хәбәр

Yazuçı, ğalim, däwlät häm cämäğät eşleklese G.İbrahimovnıñ tuuına 120 yıl


Tatar ädäbiäte klassigı, ğalim, däwlät häm cämäğät eşleklese G.İbrahimovnıñ tuuına 18 martta 120 yıl tuldı. Läkin äle G.İbrahimov yubileyına bağışlanğan kiñ qolaçlı çaralar häm anıñ istälegen mäñgeläşterügä bağışlanğan çaralar ütmäde äle.

G.İbrahimov isemen yöretkän Tel, ädäbiät häm sänğät institutında “Tügäräk östäl” söyläşüe uzdı. Çaranı alıp baruçı institut citäkçese Kim Miñnullin yubiley uñayınnan planlaştırılğan mäs'älälär belän tanıştırdı. Yazuçınıñ barlıq äsärläre tuplanğan yaña küptomlıq häm ensiklopedik basma äzerläw turında süz bardı.

Yazuçınıñ yubiley uñayınnan “Mäğärif” näşriätendä G.İbrahimovnıñ fänni häm tänqit mäqäläläre, istäleklelär tuplanğan “G.İbrahimov. Millät-tel-ädäbiät” dip isemlängän cıyıntıq dönya kürde.

Bu turıda Qazannıñ Dekabristlar uramı belän İbrahimov prospektı totaşqan urınğa G.İbrahimovqa häykäl quyu turında xökümätkä täqdim kertelüe, 23 aprel'dä ädipkä bağışlanğan fänni-ğamäli konferensiä uzdırılaçağı turında xäbär itte.

Şulay uq Yar Çallı pedagogiä institutında da “G.İbrahimov mirası häm xäzerge zaman” iseme astında fänni-gämäli konferensiä uzdı.

Başqortstan häm Tatarstan ğalimnäreneñ dä G.İbrahimov yubileyı urtaq qızıqsınu uyata.

G.İbrahimov eşçänlegenä bağışlap Stärletamaq däwlät pedagogiä akademiäse uzdırğan konferensiädä Tatarstan ğalimnäre dä qatnaştı.

Älege konferensiä turında talaraq mäğlümatnı G.İbrahimov isemendäge Tel, ädäbiät häm sänğät institutı citäkçese Kim Miñnullin söyli:

Bezneñ Başqortstanğa säfärebez aldan uq inde planlaştırılğan ide. Başta Ufada M.Aqmulla isemendäge pedagogiä universitetında uzdıralğan konferensiädä, soñraq Fännär Akademiäsendä oçraşuda buldıq. Şulay uq büläkkä bik küp tatar kitapları da tapşırdıq. Konferensiädä G.İbrahimovnıñ icatın xäzerge zaman küzlegennän qarap öyränü, yazuçı tormış yulın häm icatın tulıraq yaqtırtqan äsärlär bularaq S.Povarisovnıñ trilogiäse turında süz bardı.

Küplär tarafınnan yaratıp uqılğan Sufiän Povarisovnıñ “Kükneñ cidençe qatında”, “Päygambär tañı”, “Ocmaxqa ber adım” dip isemlängän älege trilogiälärdä G.İbrahimovnıñ bar eşçänlege, tormışı yaqtırtılğan. Älege trilogiä bu yılnı da G.Tuqay premiäsenä täqdim itelgän ide. Läkin täqdim tärtibe döres bulmaw säbäple, bu yulı da konkursta qatnaşmıy. Zur awırlıqlar aşa, iğänäçelär yärdäme belän genä basılğan kitaplar kiläçäktä ädäbiät tarixında tieşle bäyäsen, älbättä, almıy qalmas.

Başqortstanda tuıp, Qazan, Kiev, Mäskäw h.b. töbäklärdä zur ictimaği-säyäsi waqiğalar urtasında qaynağan G.İbrahimov 1938 yılda “Un troitskiyçı millätçeläreneñ sovet xakimiätenä qarşı oyışması” eşendä qatnaşuda ğayıplänep, NKVD tarafınnan qulğa alına. Awıru xälendäge ädipne Yaladan qaytarıp, Qazannıñ Pälätän törmäsenä yabalar. Häm şul uq yılda ul törmä xastaxanäsendä wafat bula. Älegä anıñ qayda kümelüe dä mäğlüm tügel.

Kürenekle tatar ädäbiät klassigı, ğalim, däwlät häm cämäğät eşleklese G.İbrahimovnıñ 120 yıllıq yubileyında çäçäklär salır öçen häykäl dä yuq ikän. Poeziä kügendä iñ yaqtı yoldız- G.Tuqay, ä prozada-G.İbrahimov, dip oran salalar, tik İbrahimovqa häykäl haman quyılmıy. Alay da ädipneñ Qazannıñ 17 gimnaziä qarşında bäläkäy genä byustı bar. Başqortstannıñ Awırğazı rayonı, tuğan awılı Soltanmoratta muzey eşläp kilä. Häm nişläp tuğan yağı Ufada häykäle yuq ikän? Älege mäs'älä Başqortstanda ütkän konferensiälärdä kütärelmädeme, digän sorawnı Kim Miñnullinğa birdem:

Älegä bu turıda süz quzğatılmada. Döresen genä äytkändä, G.İbrahimovnıñ yubileyı rayon külämendä uzdı. Tatarstan delegatsiäsendä kürenekle ğalimnär, xalıq şağire, deputat Robert Miñnullin bar ide. Ä Ufadan andıy däwlät citäkçelegendä eşlägän keşelär kilmäde. Şuña älegä häykäl turında süz yörtü dä qıyın.

Cämäğätçelek G.İbrahimovnıñ tormış häm icat yulı äle dä tulısınça xalıqqa citkerelmägän dip sanıy. Mondıy şäxeslär häm klassik ädäbiät xäterdän çıqmasın öçen yubiley yılında bulsa da iğtibarnı arttıru kiräk, dip uylawçılar bar.

İnde Başqortstanlılar häm başqa töbäklärdän, illärdän kilergä tieşle qunaqlar 23 aprele’dä Tel, Ädäbiät häm sänğät institutında uzdırılaçaq fänni-gämäli konferensiäğa kötelä. Häm kiçektermästän çişeläse mäs'älälär dä tüzemsezlek belän şul könne kötä.

Elmira Gazizova

XS
SM
MD
LG