Accessibility links

Кайнар хәбәр

Yewropa Berlege-Rusiä sammitı: Taraflar yaña strategik xezmättäşlek kileşüe äzerlämäwdän ni yuğalta?


Brüssel dä Mäskäw dä comğa könne 18-nçe mayda Samarda ütäçäk Yewropa Berlege-Rusiä sammitında ixlas, cılı häm näticäle söyläşü bulaçaq dip ışandıra. Ämma çınlıqta anda Berlek belän Rusiä mönäsäbätlären formal räweştä nığıtuda tärräqiät kötelmi. 1997 yılda imzalanğan Partnerlıq häm Xezmättäşlek Kileşüenä almaşqa yuğarıraq däräcädä xezmättäşlek turında kileşü äzerläwe eşe tuqtalıp qaldı. Moña küptänge kileşmäwçänlekklär häm Polşanıñ veto saluı qomaçawladı. Bu turıda bezneñ sorawlarğa Brüsseldäge xäbärçebez Ahto Lobjakas cawapları.

Yewropa Berlege belän Rusiä yaña strategik xezmättäşlek kileşüe äzerlämäw belän ni yuğalta?

Çınlıqta berni dä yuğaltmıy. Yaña kileşü Berlek belän Rusiä arasındağı mönäsäbätlärneñ yaña däräcäsen kürsätergä tieş ide. Ämmä mönäsäbätlär andıy däräcädä tügel, şuña kürä yaña däräcädäge kileşü äzerläw öçen säyäsi teläk tä yuq. Monıñ ber qurqınıçı da yuq. Bu mönäsäbätlärdä xoquqıy buşlıq başlanuın añlatmıy. Çönki xäzerge kileşü, anıñ möddäte bu yılnıñ 1-nçe dikäberendä çıqsa da, berär yaq annan baş tartırğa telämäsä, üzennän-üze yıl sayın ozaytılaçaq. Älegä ike yaq ta kileşüdän çığarğa cıyınmawların belderde.

Şulay da yaña kileşü Berlek belän Rusiä mönäsäbätlären niçek tä bulsa kiñäytkän bulır ide. Sezneñçä taña kileşü taraflar öçen närsä añlatqan bulır ide?

Berençedän monıñ säyäsi yağı bar. Berniçä yıl elek Rusiä strategik partner bularaq tanılırğa bik teli ide. Yewropa Bälki alay uq nıq telämägänder. Ämma xäzer wäzğiät üzgärde. Rusiä Yewropa Berlegeneñ töp energiä täeminätçese bularaq zur täesir itü köçenä iä buldı. Ämma ğömümät alğanda, Yewropa yaña kileşü nigezendä Rusiäneñ qanun, säyäsät häm töp xoquqlar, şulay iñ energiä säwdäse ölkäsendä üzenä yaqınraq buluın telär ide. Rusiäneñ ni teläwe alay uq açıq tügel. Rusiäne älbättä, kileşüneñ keşe xoquqları häm demokratiä mäsäläsenä qarağan öleşe berqayçan da ällä ni qızıqsındırmadı. Minemçä ber waqıt Mäskäw öçen iñ möhim bulğan närsä Yewropa Berlege belän strategik xezmättäşlek Rusiäneñ dönyadağı pozitsiäsen köçäytä digän abruy mäsäläse. Rusiä şulay uq andıy däräcädäge strategik parnerlıq mönäsäbätläre üz watandaşlarınıñ Berlek illärenä vizasız baruı kebek möhim maqsatqa yaqınaytır dip ömetlänä ide.

Taraflarnıñ berärse, Yewropa Berlege yäki Rusiä Samar sammitına köçsezräk bulıp bara dip äytep bulamı?

Köçsezräk bulıp baruçı yuq. Ämma soñğı berniçä yıldağı oçraşulardan şul kürenä. Sammittan ällä ni näticä çıqmaw säbäple, annan soñ bula torğan matbuğat oçraşuı bik möhim närsägä äwerelä. Ä Vladimir Putin üzen cämäğätçelek aldında bik yaxşı çığış yasawçı itep kürsätä. Häm ğädättä Putin külägäse anıñ belän bergä çığış yasawçı Yewropa Berlege citäkçelären, xätta Berlek illärendä dä qaplap kitä. Şuña kürä Rusiä oçraşunıñ süz söyläw öleşendä berençe bulır kebek.
XS
SM
MD
LG