Dönyanıñ yıldan-yıl cılına baruına töp öleş kertkän yapma gazlarnı kimetü maqsatında Bush xalıqara xezmättäşlekkä äzer buluın iğlan itte:
"Quşma Ştatlar başqa illär belän bergä yapma gazlar turında yaña program äzerliäçäk. Kyoto kileşüe 2012 yılda tämamlana. Minem täqdim şul: kiläse yıl axırıda Amerika häm başqa illär yapma gazlarnı kimetü maqsatında yıraq kiläçäkkä qarağan maqsat bilgeliäçäk" dide amerikan prezidentı.
Amerika häm başqa illär digändä, dönyada yapma gaznı iñ küp çığaruçı 15 il küzdä totıla. Yewropanıñ zur illärennän tış, alar arasında, üz gazların çiklärgä telämägän Qıtay belän Hindstan da bar. Şuşı 15 ilneñ berençe oçraşuı bu közdä Quşma Ştatlarda ütäçäk.
2001 yılda Kyoto kileşüenä qarşı çıqqanda, Bush ul AQŞnıñ iqtisadına zyıan kiteräçäk dip añlatqan ide. Anıñ süzlärenä qarağanda, xäzer täqdim itelgän yaña plan nigezendä, yapma gazlarnı, iqtisadqa zıyan kitermi genä, kimetep bulaçaq. Şuşı planın Bush kiläse atnada Zur 8-lek sammitında täqdim itergä cıyına:
"Aldağı 10 yılda bez benzin qullanunı 20%-qa kimetergä telibez. Ber yaqtan bu ilneñ iminlege mäsäläse bulsa, ikençe yaqtan tirä-yün moxitne saqlaw. Quşma Ştatlar äydäp baraçaq, min monı Zur 8-lekkä citkerergä cıyınam" dide Bush.
Ämmä Germaniäneñ Heilgendamm şähärendä ütäçäk samitta xäzerge waqıtta Zur 8-lektä dä Yewropa Berlegendä dä räslek itüçe Germaniä üz planın alğa sörer dip kötelä.
"2 gradus" dip atalğan bu planğa kürä, dönyadağı cılılıq küp digändä 2 gradusqa artaçaq, annarı kimi başlayaçaq. Belgeçlär fikerençä, monıñ öçen 2050 yılğa bar illär dä, yapma gazlarınıñ, 1990 yıldağı külämnän, 50%-qa kimetergä tieş bulaçaq.
Bush administratsiäse bu planğa qarşı çığa, bar illärne dä ber qalıpqa salmasqa, härkemgä üz yulın tabırğa mömkinlek birergä çaqıra. Bushnıñ üz planına kürä, başta illär bergäläp urtaq maqsatlar bilgeliäçäk, annarı härbersenä üz maqsatına ireşü yulların tabu forsatı bireläçäk.
Şulay itep, Heilegendamm sammitında bu mäsälädä qızu bäxäs kötelä.
Ali Ğilmi
"Quşma Ştatlar başqa illär belän bergä yapma gazlar turında yaña program äzerliäçäk. Kyoto kileşüe 2012 yılda tämamlana. Minem täqdim şul: kiläse yıl axırıda Amerika häm başqa illär yapma gazlarnı kimetü maqsatında yıraq kiläçäkkä qarağan maqsat bilgeliäçäk" dide amerikan prezidentı.
Amerika häm başqa illär digändä, dönyada yapma gaznı iñ küp çığaruçı 15 il küzdä totıla. Yewropanıñ zur illärennän tış, alar arasında, üz gazların çiklärgä telämägän Qıtay belän Hindstan da bar. Şuşı 15 ilneñ berençe oçraşuı bu közdä Quşma Ştatlarda ütäçäk.
2001 yılda Kyoto kileşüenä qarşı çıqqanda, Bush ul AQŞnıñ iqtisadına zyıan kiteräçäk dip añlatqan ide. Anıñ süzlärenä qarağanda, xäzer täqdim itelgän yaña plan nigezendä, yapma gazlarnı, iqtisadqa zıyan kitermi genä, kimetep bulaçaq. Şuşı planın Bush kiläse atnada Zur 8-lek sammitında täqdim itergä cıyına:
"Aldağı 10 yılda bez benzin qullanunı 20%-qa kimetergä telibez. Ber yaqtan bu ilneñ iminlege mäsäläse bulsa, ikençe yaqtan tirä-yün moxitne saqlaw. Quşma Ştatlar äydäp baraçaq, min monı Zur 8-lekkä citkerergä cıyınam" dide Bush.
Ämmä Germaniäneñ Heilgendamm şähärendä ütäçäk samitta xäzerge waqıtta Zur 8-lektä dä Yewropa Berlegendä dä räslek itüçe Germaniä üz planın alğa sörer dip kötelä.
"2 gradus" dip atalğan bu planğa kürä, dönyadağı cılılıq küp digändä 2 gradusqa artaçaq, annarı kimi başlayaçaq. Belgeçlär fikerençä, monıñ öçen 2050 yılğa bar illär dä, yapma gazlarınıñ, 1990 yıldağı külämnän, 50%-qa kimetergä tieş bulaçaq.
Bush administratsiäse bu planğa qarşı çığa, bar illärne dä ber qalıpqa salmasqa, härkemgä üz yulın tabırğa mömkinlek birergä çaqıra. Bushnıñ üz planına kürä, başta illär bergäläp urtaq maqsatlar bilgeliäçäk, annarı härbersenä üz maqsatına ireşü yulların tabu forsatı bireläçäk.
Şulay itep, Heilegendamm sammitında bu mäsälädä qızu bäxäs kötelä.
Ali Ğilmi