Accessibility links

Кайнар хәбәр

AQŞ Senatı komitetında AQŞ-Rusiä araların yaxşırtu yulların ezlädelär


AQŞ belän Rusiä arasındağı mönäsäbätlärneñ salqın suğışnı xäterlätä başlawı – ike ildä dä köntärtibendä, xörmätle tıñlawçılar. Kiçä AQŞ senatınıñ tışqı mönäsäbätlär komitetı aralarnı caylaw yulların ezläde. Monıñ öçen maxsus, kiñäşläşer öçen utırışqa salqın suğış çorında tanılğan ike keşe çaqırılğan ide.

Qunaqlar – 70nçe yılda amerikan prezidentları bulğan Jimmy Carter häm Gerald Fordnıñ milli iminlek kiñäşçeläre Zbigniew Brzezinski häm Brent Scowcroft ide. Bügenge amerikan xakimiäte isemennän utırışta AQŞ däwlät sekretareneñ Yevropa häm Yevraziä eşlärendäge urınbasarı Daniel Fried qatnaştı.

Belgeçlär öçese dä – soñğı kierenkelek – Rusiä prezidentı Vladimir Putinnıñ AQŞ prezidentı George Bush säyäsätenä äytkän kisken süzläre arqasında tudı dip sanıy. Qarşılıqlar arasında iñ zurısı – Amerikanıñ Polşa häm Çexiädä raketa qalqanın tözü mäsäläsendä çıqtı. AQŞnıñ bu planın, Putin – Yevropada yañadan qorallanu yarışı başlana, dip bäyäläde.

Jimmy Carternıñ iminlek kiñäşçese bulğan Brzezinski, Rusiä yaña salqın suğış başlıy almıy, çönki elekke Sovetlar Berlege belän bügenge Rusiädä ideoligiä ayırıla, Mäskäw berektäşlären aqça belän cälep itergä tırışa dide ul:

"Aqça ideologiädän köçsezräk. İdeologiä belän çağıştırğanda aqça – tabınuğa kiterä almıy. Anıñ faydası zur bula ala, ämma täsir itü köçe qadär tügel."

Anıñ süzlärenä qarağanda, Rusiä öçen berdän ber aqıllı yul ul Könbatış belän bergä bulu, könbatış bu eşne Ukraina yardämendä tizlätä ala, dip däwam itte Brzezinski:

"Ukrainağa – könbatışnıñ ber öleşe bulırğa yardäm itü – Rusiägä qarşı bulunı añlatmıy. Bu – Rusiä öçen Yevropağa yul salu bulıp tora. Çönki Ukraina Yevropağa omtılsa, Rusiä anıñ yulın däwam itergä tieş bulaçaq. Häm bu bezgä barıbızğa da faydağa bulğan strategiä."

70nçe yıllarda şulay uq iminlek mäsäläläre öçen cawap birgän Brent Scowcroft isä, näq şul äyberne – Ukrainanıñ könbatış belän yaqınayuın – Rusiä küzlegennän qarağanda, kiresençä yaxşı tügel, dip atadı:

"Sovetlar Berlege – Rusiäne – könbatışqa taba Ukraina alıp bara dip sanaw – kiresençä Rusiäne könbatıştan yıraqlaştıraçaq. Alar bezgä – alarnıñ qardäşlegen yuq itergä , alarnı ayırırğa tırışuçılarğa bularaq qarayaçaq, minemçä saq bulırğa kiräk."

Bu 70nçe yıllarda, salqın suğışnıñ iñ salqın yıllarında Quşma Ştatlarnıñ milli iminlege öçen eşlägän keşelärneñ fikerläre ide.

Bügenge köndä ike arada kisken belderülär işetelügä qaramastan, AQŞ häm Rusiä arasında yağulıq iminlege , Yevropa häm Baltıyq buyı mäsälälärendä xezmättäşlek näticäle bara. Ämma borçığan mäsälälär turında açıq itep söyläşü möhim, dide däwlät sekretare urınbasarı Daniel Fried:

"Axırğı çiktä Rusiä yazmışı barıber rusiälelär, Rusiä xökümäte häm watandaşlar cämğiäte qulında. Çittäge köçlärneñ ähämiäte – ikençe urında. Rusiä üzeneñ yulın – yaxşımı ul, naçarmı – üze tabaçaq. Ämma borçığan mäsälälärne urtağa salıp söyläşü kiräk."

Putin häm Bush 1-2 yül könnäre Bushlar ğailäse yortında Maine ştatında oçraşaçaq.
XS
SM
MD
LG