Accessibility links

Кайнар хәбәр

Böek tatar tarixçısı Ğäziz Ğöbäydullinğa 120 yıl tuldı


Yıllar tuzanın aqtarıp, çın xaqiqätne yaqtırtuğa tormışların bağışlağan tarixçılar, alarnıñ qılğan xezmätläre ğömer uzu belän qaywaqıt onıtıla. Kürenekle tatar tarixçısı, pedagog Ğäziz Ğöbäydullin tatar häm rus matbuğatında basılğan mäqälälärendä tatar tarixı, istoriografiä, çığanaqçılıq, ädäbiät tarixı mä’sälälären kütärä. G.Ğäziz imzası belän yazılğan ütken- ütken mäqälälär, fänni kitapları bulsa da, Ğäziz Ğöbäydullin iseme siräk iskä alına. Xätta anıñ tärcemäi xäle dä kiñ qatlam uquçısına az tanış. Ä bit anıñ 1922 yılda Qazanda basılıp çaqqan «Tatar tarixı” digän citdi xezmäte älegä qädär yuğarı mäktäplär häm tarix fäne belän şöğellänüçelär öçen töple häm zamança kitap bulıp tora.

Tarix fännäre doktorı Damir İsxaqov tarixçı Ğäziz Ğöbäydullin şäxese häm mirası turında bolay dide:

Ğäziz Ğöbäydullin tatar tarixçıları arasında Ş.Märcänidän qala iñ zur tarixçılarnıñ berse. Ul Qazan universitetında uqıp, tarixçı bularaq hönär belem ala. 1920 yıllarda küp fänni xezmätlär yaza. Anıñ tormışı da faciğäle- ul 1937 yılda qulğa alına häm Stalin törmälärendä häläk bula.

Ğäziz Ğöbäydullinnıñ Stalin baltası astında häläk buluı oçraqlı tügel. Ul 1925 yılda bay ğailädän çığuı öçen ğayıpläwdän qotılu maqsatında Bakuğa küçkän. Anda fän belän şöğellänep, Azerbaycan tarixına zur öleş kertkän. Millätlär turında xaq tarixnı yazu häm dönyağa çığaru anıñ töp ğayıbe bula.

Tatar tarixında tarixçılardan berençe bularaq tatar tarixın yañaça ayazırğa tırışa. Xätta ul bezneñ zaman tarixçılarnıñ fikerdäşe,- dide D.İsxaqov.

G. Ğäziz Ğöbäydullinnıñ tuuına 120 yıl tulu uñayınnan Qazan utları, Miras jurnallarında zur bulmağan mäqälälär basıldı. Ämma gäcitlärdä, radio-televidenieda, ictimaği tormışta bu kön ezsez qaldı.

Bez bügen bu şäxesne iskä alırğa tieşbez. Yılnıñ ikençe yartısında bulsa da aña bağışlanğan konferensiälär uzdırsaq yaxşı bulır ide,- dide D.İsxaqov.

«Ğäziz- bezdä ğilemne dönyawi mäydanğa çıdawçılardan berse»,- dip yazğan Camaletdin Wälili. Yegermençe ğasırnıñ berençe yartısında Ğäziz Ğöbäydullin yazğan xezmätlär bügen dä ütken qoral bulıp xezmät itä. Tarixçınıñ üz tormışı häm faciğäle yazmışı äle dä sabaq birä. Älbättä, sabaq alırğa teläweçlärgä. El'mira Gazizova

XS
SM
MD
LG