Accessibility links

Кайнар хәбәр

UNICEF Rusiä xalqın yätim balalarnı alıp üsterergä çaqıra


Küptän tügel, "Azatlıq"ta Saxalinda yäşäwçe millättäşäbez Raxilä Kuramşina häm anıñ ullıqqa-qızlıqqa alıp üstergän 6 balası turında söylägän idek. Bügen bu temanı däwam itäbez. UNİCEF mäğlümatlarına qarağanda Rusiädä 200läp meñ bala däwlät qaramağındağı oyışmalarıda üsä. Şuşı häm balalarnı yaqlawçı başqa törkemnär dä taşlanğan, yätim balalarnıñ xälen qayğırtıp, Rusiä xalqın şuşı sabıylarnı alıp üsterergä çaqıra.

Verağa ber yarım yäş, ul äle yaña ğına täpiläp kitte, ul gel yılmayıp tora, bigräktä enese, 6 aylıq Saşa çäçendäge alsu lentaların tartqanda kölä. Alar bäxetle, sälämät balalar. Ämma 2 ay elek kenä bu balalar Mäskäwdäge balalar yortında ide. Alarnı ikesen dä üz anaları, däwlät yortında kiterep tabşırğan, çönki üzläre alarnı üstererlek xäldä bulmağan. Xäzer alar Mäskäw çitendäge awılda, zur yortta alarnı yaratqan ğailädä yäşi. Natasha häm Sergey Petrovlar alarnıñ yaña ati-äniläre, Petrovlarnıñ üz balaları Vera belän Saşanıñ - yaña tugannarı “Bez, xatın belän ikebez dä, bu xaqta ozaq uyladıq, balalarğa yärdim itärgä mömkinlegebez bar dip kileştek, qayadır aqça küçerep tügel, büläklär cibärep tügel, ğailäbezgä balalarnı alıp, alarnı tärbiäläp üstergä uyladıq. Bez bu xaqta ozaq uylap yördek, mömkinlek tugaç ta, bez monı eşlädek. Balalarnı ğailägä aldıq, tärbiäli başladıq häm ul bezgä äytep betergesez räxätlek birä.” – di ullıqqa-qızlıqqa ike bala alğan ğailäneñ başlığı Sergey Petrov. “Azatlıq” radiosı tapşırında Räxilä Kuramşina da üzeneñ tarıxın söylägän ide, anı iskä töşerep kitik: "Awılğa qaytqan idek, anda tanışımnıñ balaların kürdem, elek tä alarnıñ awır xäldä ikänen belä idem. Äniläre eçä, balalarğa suğa, irem belän, tuğannar belän söyläştek dä, alarnı üzebezgä alırğa buldıq, aldıq, ike yıl min alarnıñ qayğırtuçı statusında buldım, annan soñ ullıqa alğan itep dokument yasattıq.” Räxilä Kuramşina internattan tağın 4 bala alğan, barlığı 6 bala üsterä.

UNİCEF, balalarnı yaqlaw fondı mäğlümatlarına qarağanda, Rusiädä 750 meñ balanıñ üz äti-änise yuq. Alarnıñ kübese tuğannarı belän yäşi, ämma 200 meñgä yaqın sabıy - balalar yörtlarında. UNİCEF oyışmasınıñ Rusiädäge wäkile Carel de Rooy bolay di :

Bu balalarnıñ taşlanuyınıñ häm däwlätkä tapşırıluyınıñ säbäpläre törle. Häm bez beläbez, bu sistema yaxşı näticä birmi. Bu balalarnıñ küp öleşe, oçtän ber öleşe çaması, bala yortınnan çıqqaç sotial tormışqa yaraqlaşa almıy. Alarnıñ 10% çaması - üzenä qul sala, kübese gömerlären törmädä uzdıra. Şulaq itep bu näticäle yul tügel.” Xäzer UNİCEF häm balalarnı yaqlawçı başqa oyışmalar da, Rusiäneñ sälämtlek häm mäğärif ministrlıqları belän bu balarnı, alarnı tärbiälärgä telägän ğailälärgä birü öçen eş alıp bara.

UNİCEF wäkileneñ äytüenä qarağanda, mäsäläne çişü öçen ike zur säbäp qomaçawlıy. Ulıqqa alu oçen dokument eşläre bik ozzaqqa suzıla, ikençedän, taşlanğan balalar xastaxänädä 18- 24 ayğa qädär totıla ala. Küpçelek ğailälär yaña tuğan balalarnı alırğa teli, şuña, bala däwlättä kübräk totılğan sayın, anıñ ğailägä elägü ixtimallağı da kimi bara.

Tapşırubız başınıda telgä alğan Petrovlar ğailäse Ver belän Şaşanı üz balaları itep tärbiäli häm mömkin qädär alardan alınğan bulu turındağı mäğlümatnı ser itep saqlarğa teli. Raxilä häm Nail Kuramşinnar balalarnı inde añlı çaqta alğan, alar üzläre alarnı äti-äni urınına kürä. Şuşı ike ğailä dä, mömkinlekläre bulğan parlarnı taşlanğan balalarnı alıp tärbiälärgä çaqıra.

Bikä Timerova.
XS
SM
MD
LG