Accessibility links

Кайнар хәбәр

Üzäk Aziädä xökümät häm banklar aqrınlap İslam Bankı ürnägenä küçä


Säğüd Ğarabstandağı İslam Täraqqiät Bankı belän Qırğızstan xökümäte, Qırğızstanda islam finansın tanıtu maqsatında urtaq PİLOT projekt başladı. Qırğzstan Prezidentı belän İslam Täräqqiät Bankı yañağına Bişkäktä kileşü tözede. Ägärdä bu proyekt uñışlı kilep çıqsa, ozaq waqıt Üzäk Azidağı banklarnı islam tärtebe nigezendä eşlägän islam bankı modelına öndägän İslam Täraqqiät bankı öçen, bu zur ber uñış bulaçaq.

Qırğzstannıñ xösusi Eko-Bankı, ütkän atna, Bişkäktä qul quyılğan kileşü belän, kliantlarına şäriğatçä finans xezmäte täqdim itä alaçaq ildäge berençe bank buldı. Kileşü tantanasında çığış yasağan Qırğızstan Prezidentı, ildä islam bankçılığıñ üsterü, İslam Täraqqiät bankına bäyle 55 äğzä ilne Qırğızstanğa investetsiägä tartuda etärgeç bulaçağına ışanğanıñ äytte.

Kiñ taralğan İslam Bankçılığı modele, berençe tapqır 1960nçı yıllara Misırda eşli başladı. 1970nçe yıllardağı Neft baylılığına bäyle bularaq, başta Ğaräp yarım utrawına annañ äkrenläp yaqınñkönçığış illäre, İran häm KönyaqKönçığış Azia illärä taraldı. Xäzerge waqıtta Paqstan häm Hindstanda bik tiz üsä başlağan İslam Bankçılığı, möselman sanı küp bulğan Britaniä häm AQŞ kebek könbatış illärendä dä üz yulın taba başladı.

Läkin törle säbäblär arqasında, İslam Bankı Üzäk Azia häm Tönyaq Afrika mäğreb illärenä kerälmägän ide.

Ütkän yıl Qırğız xaqimiäte İslam Bankı modelın buldıru turında fiker quyırta başlağaç, Milli Bank başlığı Marat Alapayev, ilneñ dönyäwi bank modelına basım yasap monıñ barı tik sınawdañ soñ ğına mömkin bulaçağın beldergän ide.

Moña cäwap itep İslam Bankın yaqlawçılar, islam qağidälärençä bilgelängän bank standartlarnıñ, normal bankçılıq belän ällä ni ayırılmawın añlatıp bu fiker belän kileşmäwlären belderde. Alar, İslam finansı xezmäte birgän könbatışda ğadi bankları buluı misalın kiterä. Alar, ğadi bankçılıq belän islam bankçılığı arasındağı töp ayırmanıñ, İslam Bankçılığında, möselman kliantlarnı cälep itkän äxlaq añlayışınıñ, köçleräk buluı dip añlata.

İslam bankı xaqında, başqa ber uñay bäxäs isä, xisapqa salınğan aqça unış häm yuğaltu oçrağı bulğanda ike tarafnıñ monı tegez şartlarda bülüşüe keşelärdä ışanıç tudıra.

Bu sistemneñ töp qağidälärennäñ berse, yuğaltu yäisä tabışnıñ ike yaq tarafınnañ urtaq büleşelüe. İslam Bankçılağında, cıyılğan yäki tülängän aqçağa protsent salu tıyıla.

İslam Bankçılığı, xämer, qumar uyınnarı, pornografi käsebe kebek haram yäğni qanunsız dip sanalğan eşlär belän säwdä itüne, aña aqça berüne tıya.

İslam Täraqqiät Bankı, 1975 yılda, İslam Bankın cäyelderü maqsatında, İslam Konferansiäse oyışması tarafınnañ oyıştırılğan. Bu bank Üzäk Azia illärendä kiñ taralmasa da, anıñ wäkilçelekläre ber distä yıldañ töbäktä eşli ide.

Üzäk Azia illäreneñ küpçelege, 1990nçı yıllarda bäysezleklären alıp, İslam Konferansiäse Oyışmasına quşılğannañ soñ, İslam Täraqqiät Bankı belän berläşte. İslam Täraqqiät Bankı, barlıq İslam illärendä bulğanı kebek uq, üzäk aziada da, faqirliqni kimetü, töbäktäge säwdäne arttıru maqsatında sänäğati proyektlär alıp bara.

Qırğızstan yaqınça İslam Täraqqiät Bankınnañ 61 Million Dollar aqça äcätkä ala häm bu aqça yärdemendä 3 million yarım tabış kertä. Töbäktäge kürşe illärdä törle külämdä bu banktañ burıçqa aqça alğannar.

İnde axır çiktä İslam Bankçılığı modelı üzäk aziada da tarala başladı. Töbäkneñ qabul itüçelär häm xosusi bankları İslam finans xezmätlärenä açıla başladı. Ä İslam bankçılığı dönyanıñ başqa töbäklärendä ireşkän uñışına Üzäk Aziada da ireşä alırmı, äle bu turıda aldağı könnär kürsäter.
XS
SM
MD
LG