Accessibility links

Кайнар хәбәр

Britaniä möselmannarı ekstremizmğa qarşı berläşä


Britaniä möselmannarı, ekstrimist köçlärgä qarşı, tağın da äwzemräk köräşä başladı. Bu maqsatta, alar xalıq yardämendä üzläreneñ möselman mäxällälären üsterü çeltären buldırdı. Britaniä mäçetlärenä ekstremistlarnıñ da ütep kerüe farazlanğanda, alar mondıy çeltär qorıp uñıñqa ireşülärenä ışana.

Britaniädä möselmannar arasında törle törkemnär bar. Üzläreñ zamança möselmannar bularaq kürgännär häm extrimst dip atalğannarı.

Bu törkemnär arasında, mäsälän Yaña xälifiät buldıru maqsatı bulğan Xizbittäxrir kebek xökümät röxsät itkännär belän, qurqınıç tudıra dip sanalğan, Jamaat al Hadith, Mücahirun häm Deubandi törkemnäre bar. Doubandiçelär İslam üzäge häm mäçetlärgä ütep kerä başlağannar. Häm boları iñ qurqınıçları da, di Oxford universtetı Möselman mäğarif üzäge başlığı, Taj Hargey.

Deobandi, Äfğanstandağı Taliban yaqlı törkem. Alar ışanmağan Käfirlär belän söyläşü häm küreşüdäñ baş tarta. Alar şul isäptäñ Yahüd, xristiän häm hindilar belän dä aralaşmiy. Törkem başlığı isä gel xärbi cihad wağäzlären uqıy ikän.

Ekstrimist törkemnäreneñ, Britaniädäge İslam üzäge häm mäçetlärenä ütep kerüe, Britaniäneñ The Times gazetası tikşerünüläre waqıtında açıqlandı. Polisiä xisabına qarağanda dip yaza gazeta, Deobandilär 600 mäçettä häm 1.350 islam cämğiäten üz kontrolendä ikän.

Bu xisapqa Möselman aqsaqal citäkçeläre dä borçılu kürsätä. Möselman Şurası başlığı Dr. Ğayasuddin Sıddıqi, mondıy xälgä qarşı xökümät keçekmästän köräşergä tiyeş di.

“Minem uylawımça, xökümättäñ mäçet-mädräsälärdä närsä öyrätelüeñ häm närsä eşlänüen küzätelep barıluı xaqında sorap möräcağat itkän berdän ber oyışma bez dip uylim.”

Möselman mäğarif üzäge başlığı, Dr Hargey, Britaniä häm Yewropada ekstrimistlär belän köräştä töp usılnı bolay añlata.

“Bezneñ bu ildäge möselmannarnıñ barsına da dini yaqtañ qamilläşegä kiräk. Bütän süz belän äytkändä, alar üz üzlärenä Qor’änne häm sönnät qağidäläreñ uqıp, añlap yurıy alırlıq xälgä kiterüe şart. Ä, Söğed Ğarabstan häm Hindstan kebek illärdäñ kilgän bik tar añlayışlı keşelär öyrätülärenä tayanmasqa.” Dr Hagey, şul isäpdäñ, yaña oyıştırılğan, Britaniädäge törle möselman üzäkläre belän elemtädä torıp, bergäläp Deubandi häm başqa ekstrimist törkemnärgä qarşı tora aluda bu törkem uñışlı bulaçaq dip ışana.
XS
SM
MD
LG