Accessibility links

Кайнар хәбәр

Mäcles Ğiraqqa kerü qararın qabul itte, bu Törkiägä ni fayda birer?


Törkiäneñ millät mäclese xökümätkä Ğiraqqa ğaskär kertergä röxsät birü turında fiker alışa. Änkara bu qarar qabul itelü belän Ğiraqta xärbi çaralar başlanmayaçaq, dip tınıçlandırırğa tırışa. Xalıqara cämäğätçelek isä Törkiäne Ğiraqqa ğaskär kertmäskä, mäsäläne diplomatik yullar belän çişergä çaqıra.

Törkiäneñ millät mäclese xökümätkä Ğiraqqa ğaskär kertergä röxsät birü turında fiker alışa. Änkara bu qarar qabul itelü belän Ğiraqta xärbi çaralar başlanmayaçaq, dip tınıçlandırırğa tırışa. Xalıqara cämäğätçelek isä Törkiäne Ğiraqqa ğaskär kertmäskä, mäsäläne diplomatik yullar belän çişergä çaqıra.

Änkara bu qarar qabul itelü belän Ğiraqta xärbi çaralar başlanmayaçaq, dip tınıçlandırırğa tırışa. Xalıqara cämäğätçelek isä Törkiäne Ğiraqqa ğaskär kertmäskä, mäsäläne diplomatik yullar belän çişergä çaqıra.

Soñgı waqıtta Törkiä eçennäñ başlap, kübräk Törkiäneñ könyaq könçığışındağı çik buyında höcümnär kinättän qabına başlağan ide. İñ soñgısında, Törkiyäneñ 15 ğaskäriye üterelde. Bu da Törkiyäne, ğisyançılarğa qarşı höcüm başlarğa etärde. Törkiä PKK problemı belän inde ike distä yıldañ artıq köräşä. Bu maqsatta, yağni Ğiraq çigedä yäşerengän ğisyançı törkem PKKnıñ tamırıñ qorıtu öçen, Tönyaq Ğiraqqa kergän ide inde. Alarnıñ iñ zursı bulğan 4 çaranıñ berençese, 1995nçe yılda buldı. Törkiä berençe tapqır, 35 meñ ğaskeri häm hawa köçe belän Tönyaq Ğiraqqa 60 çaqrım kerde. Awır çükeç dip atalğan bu höcümgä sonınnañ 10 meñ ğaskär tağın quşıldı.

1997 – 98 nçe yıllarda Törkiä, Barzani yaqtaşlığında 20 meñ ğaskär belän Tönyaq Ğiraqqa kerde. 1999 – Törkiä hawa höcüme yasadı. Yäğni bu berençe tapqır bulmıy.

Şunısın da östärgä keräk, kiçä Premyer Erdoğannın da äytkäne kebek, bu qarar alınu belän, şunda uq höcüm yasalaçaq digän süz tügel. Ägär dä yuğaltular, zararlar artsa, kiräkkän waqıtta häm şartlarda höcüm yasala alaçaq. Erdoğan, qabat assızıqlap bu höcümneñ terrorçılarğa qarşı bulaçağın äytte.

Bu mäsäläne, soñgı könnärdä dönya matbuğatı häm säyäsätendä dä kiñ urın aldı. Amerika bu höcümneñ Ğiraqta totırıqsızlıq tudıraçağı qurqusı belän qarşı çığa. Ğiraq yağı isä, bu mäsäläne säyäsi çaralar belän çişärgä täqdim itä. Qısqası Törkiädä bu qarar qabul itü belän säyäsi bäyläneşlärdä arttı diyärgä bula. Mäsäläne säyäsi yul belän çisü öçen diplomatik tırışlıqlar arttı.

Törkiyädä armiä tärtebe Törkiä Ğiraq çigenä ğaskä cibärergä bulsa, kemnär cibäreler?

Törkiyädä 18 yäşenä citkän här ber yeget, 16 ayğa ğaskäri wazifasnı ütäw öçen armiağa kitüe mäcbür. Läkin yuğarı uqu yortında uquğannar yäisä çit illärdä yäşägän keşelär, bu wazifanı bilgele ber yäşkä qadär kiçekterä ala. Läkin axır çiktä barıber aqçalı bularaq 1 ayğa (Bu çittä 3 yıldañ artıq räsmi eşlägän keşelärgä maxsus), yäisä yuğarı uqu diplomı bulğannar 6 ayğa ğaskärgä baruı şart. Bu mäcbüriät 45 yäşkäçä däwam itä.

Ğiraq çigenä yäisä qaynar noqtalarğa cibärelgän ğaskärlär isä, alar ğadi ğaskärlär tügel, Xärbi saylanıp cibärelä. Alar anda maxsus programmada äzerlänelä häm ğadättä alarnıñ ğaskäri wazifaları da başqalarğa qarağanda ozaqqa bula. Alarğa ğaskäriyädä xezmät itgän öçen aylıq aqça tülänä. Suğışta yäisä xöcemnärdä şäxid bulıp ülgän çağında isä, bu aqça ğailäse häm balalarına tülänä.
XS
SM
MD
LG