Bügen Yewropa Berlegeneñ, kürşe illärneñ, şulay uq Quşma Ştatlarnıñ yuğarı säyäsi citäkçeläre Kavkaz-Kaspiy töbägeneñ häm anıñ dönya belän bäyläneşläreneñ kiläçägen farazlawçı xisap iğlan itä. Kavkaz-Kaspiy Komissiäse dip ataluçı şuranıñ utırışı Londonda ütä. Xisap töbäktä moñarçı Yewropa Berlegenä iñ nıq omtıluçı il bulğan Gruziädäge xällär sürätendä iğlan itelä.
Gruziädäge xällär Yewropa Berlegenä Kavkaz-Kaspiy töbägenä iğtibarnı kimetüneñ nindi näticälärgä kiterergä mömkin ikänlegen kürsätte diärgä bula.
Londonda iğlan itelüçe xisap, anı äzerläwçelär äytüençä töbäkneñ Yewropa Berlege belän mönäsäbätlären yaña basqıçqa kütärü mömkinleklären sürätliäçäk.
Moña qädär bu mönäsäbätlär Yewropa Kürşelek Säyäsäte digän kileşü qısalarında qorıla ide. Ämma xäzer inde Yewropa Berlegeneñ üz räsmiläre dä bu kileşü Yewropağa taba iñ nıq omtıluçı il bulğan Gruziägä qarağan möhim säyäsi qararlarğa täesir itü öçen citärlek mömkinlek birmi dip zarlana.
Gruziäne äğza itep alu mäsäläsenä qarawğa kütärelgändä andıy mömkinlek bulır ide. Ämma Berlektäge küpçelek äğza illär monı xuplamıyaçaq.
Yewropa Berlege Gruziä prezidentı Mixail Saakaşvilinıñ uzğan atnada ğädättän tış wäzğiät iğlan itüen tänqitläp çıqtı. Ämma bu yıraqtağı nindider ber ilgä Latin Amerikasında yäki Könyaq Aziädä bulğan xällärgä qarata bula torğan ğädäti ber belderü sıman ğına yañğıradı.
Brüsseldä qayberäwlär kiläse yazda NATO sammitında Gruziäne NATO äğzası bulu yulına kertü täqdimeneñ kire qağılaçağın añlağanğa kürä Gruziä xakimiätläre oppozitsiäne bastırdı dip isäpli. Yewropa Berlege belän tağın da yaqınayu bulmaw, NATO äğzalığına taba xäräkät bulmawğa Tiflis şulay itep eçke reaksiä kürsätä dip isäplilär Brüsseldä.
Kavkaz-Kaspiy komissiäseneñ räise, Sloveniä tışqı eşlär ministrı Dimitriy Rupel äle cäy köne Komissiäneñ internet säxifäsenä çığarılğan äñgämädä ük xisapta xäzerge säyäsätne saqlap qalu xuplanaçağın äytkän ide.
Rupel Berlekneñ Kavkazğa mönäsäbäte mäsäläsendä inde mäğlüm närsälärne äytä. Kavkaz cäğräfiq yaqtan, häm energiä çığanaqları belän Yewropa Berlege öçen möhim bulıp tora. Berlek töbäkne totrıqsızlandıruçı tuñdırılğan nizağlarnıñ barı tik tıqşı täesir näticäsendä genä yañartıluın tanıy. Ämma Berlek töbäktäge eşçänlegen bik nıq arttırırğa da cıyınmıy.
Kavkaz-Kaspiy Komitetı xisabınıñ töp kiñäşlärenä küzätügä qarağanda, töbäkneñ Rusiä, Qıtay, Yewropa, Hindstan, Iran häm Quşma Ştatlar kebek dönyaküläm häm töbäktä eş itüçe illär belän mönäsäbätlären säyäsi häm iqtisadıy yaqtan balanslı itü bik tä möhim.
Töbäktäge illär Yewropa Berlegenä yäki NATOğa quşılu mömkinlege bulmağanda kire elekkegä qaytaçaq. Bu töbäktäge illär dönyanı energiä çığanağı häm transit yulı bulu mömkinlege belän qızıqsındıra. Üzäk Aziä illärenä kilgändä, alar barlıq kürşeläre belän dustanä bulırğa häm tabiği gaznı kem kübräk tüläsä şuña satarğa tırışa. Azärbäycan da şul yuldan bara, ämma anıñ cir astı baylıqları Kaspiydağı kürşelärenekennän tizräk betäçäk, şuña kürä Baqıda andıy uq omtılış kürenmi.
Ärmänstan inde bu energiä uyınınnan çığarıldı häm bik awır xäldä qaldı.
Gruziä Yewropa Berlege öçen möhim tranzit ile bulıp qalaçaq. Häm Tiflistä xakimiät kem qulında ğına bulmasın Berlek anıñ belän yaxşı mönäsäbättä bulırğaq tırışaçaq.
Naif Aqmal
Gruziädäge xällär Yewropa Berlegenä Kavkaz-Kaspiy töbägenä iğtibarnı kimetüneñ nindi näticälärgä kiterergä mömkin ikänlegen kürsätte diärgä bula.
Londonda iğlan itelüçe xisap, anı äzerläwçelär äytüençä töbäkneñ Yewropa Berlege belän mönäsäbätlären yaña basqıçqa kütärü mömkinleklären sürätliäçäk.
Moña qädär bu mönäsäbätlär Yewropa Kürşelek Säyäsäte digän kileşü qısalarında qorıla ide. Ämma xäzer inde Yewropa Berlegeneñ üz räsmiläre dä bu kileşü Yewropağa taba iñ nıq omtıluçı il bulğan Gruziägä qarağan möhim säyäsi qararlarğa täesir itü öçen citärlek mömkinlek birmi dip zarlana.
Gruziäne äğza itep alu mäsäläsenä qarawğa kütärelgändä andıy mömkinlek bulır ide. Ämma Berlektäge küpçelek äğza illär monı xuplamıyaçaq.
Yewropa Berlege Gruziä prezidentı Mixail Saakaşvilinıñ uzğan atnada ğädättän tış wäzğiät iğlan itüen tänqitläp çıqtı. Ämma bu yıraqtağı nindider ber ilgä Latin Amerikasında yäki Könyaq Aziädä bulğan xällärgä qarata bula torğan ğädäti ber belderü sıman ğına yañğıradı.
Brüsseldä qayberäwlär kiläse yazda NATO sammitında Gruziäne NATO äğzası bulu yulına kertü täqdimeneñ kire qağılaçağın añlağanğa kürä Gruziä xakimiätläre oppozitsiäne bastırdı dip isäpli. Yewropa Berlege belän tağın da yaqınayu bulmaw, NATO äğzalığına taba xäräkät bulmawğa Tiflis şulay itep eçke reaksiä kürsätä dip isäplilär Brüsseldä.
Kavkaz-Kaspiy komissiäseneñ räise, Sloveniä tışqı eşlär ministrı Dimitriy Rupel äle cäy köne Komissiäneñ internet säxifäsenä çığarılğan äñgämädä ük xisapta xäzerge säyäsätne saqlap qalu xuplanaçağın äytkän ide.
Rupel Berlekneñ Kavkazğa mönäsäbäte mäsäläsendä inde mäğlüm närsälärne äytä. Kavkaz cäğräfiq yaqtan, häm energiä çığanaqları belän Yewropa Berlege öçen möhim bulıp tora. Berlek töbäkne totrıqsızlandıruçı tuñdırılğan nizağlarnıñ barı tik tıqşı täesir näticäsendä genä yañartıluın tanıy. Ämma Berlek töbäktäge eşçänlegen bik nıq arttırırğa da cıyınmıy.
Kavkaz-Kaspiy Komitetı xisabınıñ töp kiñäşlärenä küzätügä qarağanda, töbäkneñ Rusiä, Qıtay, Yewropa, Hindstan, Iran häm Quşma Ştatlar kebek dönyaküläm häm töbäktä eş itüçe illär belän mönäsäbätlären säyäsi häm iqtisadıy yaqtan balanslı itü bik tä möhim.
Töbäktäge illär Yewropa Berlegenä yäki NATOğa quşılu mömkinlege bulmağanda kire elekkegä qaytaçaq. Bu töbäktäge illär dönyanı energiä çığanağı häm transit yulı bulu mömkinlege belän qızıqsındıra. Üzäk Aziä illärenä kilgändä, alar barlıq kürşeläre belän dustanä bulırğa häm tabiği gaznı kem kübräk tüläsä şuña satarğa tırışa. Azärbäycan da şul yuldan bara, ämma anıñ cir astı baylıqları Kaspiydağı kürşelärenekennän tizräk betäçäk, şuña kürä Baqıda andıy uq omtılış kürenmi.
Ärmänstan inde bu energiä uyınınnan çığarıldı häm bik awır xäldä qaldı.
Gruziä Yewropa Berlege öçen möhim tranzit ile bulıp qalaçaq. Häm Tiflistä xakimiät kem qulında ğına bulmasın Berlek anıñ belän yaxşı mönäsäbättä bulırğaq tırışaçaq.
Naif Aqmal