Accessibility links

Yewropa: Yaña Dania xökümäteneñ kiläçäge Möselman säyäsätçe qulındamı?


Monnañ ike yıl elek Dania, Möxämmäd peyğambärne sürätlägän räsemnärneñ bastırıluı belän dönya iğtibarıñ üzenä cälep itkän ide. Bu mısqıllağan räsemnär dönyadağı möselmannarnıñ açuın çığarğan, dönyada süz ireklege häm din bäxäslären qabındırğan cibärgän ide. Bügen Dania, ğomum saylawlarğa qarğanda qabat köntärtebenä menä. Çönki, bu yulı ilneñ Yaña Berektäş partiasın citäklägän möselman säyäsätçese, Naser Xader, ilneñ säyäsi kiläçägen xäl itü ixtimalı turında äytelä.

Nasir Xader, Süriäneñ başqalası Demaşq yaqınnarında ber awılda üsä. Anıñ ätise Fälestennäñ, änise isä Süriäle. Ä soñraq anıñ tormışı Daniada şäkellänä.

Nasir Xader, Danianıñ möselman säyäsätçese. Şul uq waqıtta süz ireklege, salımnar häm möhacirlek mäsälälärendä dä därtle ber advokat ta. Häm anıñ Dania säyäsätendä abruyı arta bara.

Ägärdä farazlar döres çıqsa, bügenge saylawlardan Xaderneñ märkäzi-uñçı Yaña Berektäşlek partiası parlamentkä keräçäk. Bu isä anıñ säyäse rolın arttıraçaq. Çönki saylawlarda Danianıñ xaqimiättäge uñçı partiäläre belän Sulçı Sosial demokratlar partiası ber tegez bara. Saylawlardan kem berençe çıqsada yaña xökümätne tözü öçen urtaq partiağa ixtiyaç bar, menä şul mizgeldä Yaña Berektäşlek partianıñ ähämmiäte arta, çönki ul bu urınnı tutıraçaq kebek kürenä.

“Daniadağı problem, möhacirlär yazmışı. Säyäsätçelär gel bu turıda söyli läkin Daniadä salımnarnı bez tülibez.”

Kopenhagen uramındağı bu xatınnıñ fikere, ildäge wazgiätne taswirläp birä. Saylawlarda töp tema möhacirlär häm salımnar mäsäläse.

6 yıl elek, Dania xökümäte yaña möhacirlek qanunıñ qabul itkän, häm sıyınu taläpläre arttırılğan ide.

Yaña Berektäşlek partiasın, ğadättä çit millätlärgä qarşılığı belän telgä alınğan Xalıq partiäsenä qarşı bularaq başlatqan ide. Partianın ildäge säyäsi urını turında, “The Copenhagen Post” gazetası yazuçısı, Kevin McGwin bolay añlata:

“Xader bu partianı, xaqimiät täxete artındağı köç, Danianıñ Xalıq Partiasına qarşı köçlärne tigezläw niäte belän tözede. Bu partiä, xaqimiät öçen parlamenttağı küpçelekne tota. Möhacirlekkä qarşı bulğan partiägä qarşı, Xaderneñ Partiäse xökümätneñ Dania Xalıq partiasına bulğan ixtiyacın kimetergä tırışa.”

Ägär Xader, palamentkä kerä alasa, Dania säyäsätendä, parlamenttağı Xalıq Partiası köçeneñ köp öleşe Yaña Berektäşlek partiasına qalaçaq. Häm bu da möhim näticälär tudıra ala.

Yaña Berekdäş partiäse, möhacirlek häm sıyınu tärtebe mäsäläsen ciñeläytergä bigräk tä illärenä kire cibärelü qurqınıçı yanağan meñlägän Ğiraq möhacirläreneñ eşläreñ ciñeläytergä cıyına.

Läkin Xaderneñ töp maqsatı, möhacirlek belän genä çiklänmi. Ul salımnarnı da kimetergä cıyına. Ä süz ireklegenä kilgändä, möselmannarnı räncetsä dä süz iregen qısu yulına kitmiyäçäk. Bu yünäläneş isä anı kübräk uñçılarğa qarşı tartaçaq.

McGwin şunı da iskärtä, başqa illärdä farazlanğança, Xaderneñ möselman buluı, Daniada ällä ni tiskäre qaraş tudırmi di ul.

Xalıqara küzlektän qarağanda isä, anıñ parlamentkä kerüe, Daniağa bulğan qaraşqa zur üzgäreşlär kertä alır dip isäplänelä.
XS
SM
MD
LG