Accessibility links

Quşma Ştatlar Yaqın Könçığışnı tınıçlandıru eşen yañarta


Kiläse atnda, noyäbrneñ 27-sendä Washington yanında Yaqın Könçığışta solıx urnaştıru eşlärenä bağışlanğan yaña xalıqara konferensiä açıla. Aña Quşma Ştatlar prezidentı George Bush üze räislek itäçäk. Şuşı cıyın İzrail belän fälästin wäkilläre arasında soñğı 7 yılda uzğan berençe citdi oçraşu bulıp tora. Amerikan yağı anda, ike taraf arasında yaña söyläşülär başlap cibärep, alarnıñ axırğı çiktä İzrail yänäşäsendä bäysez fälästin däwläten qoruğa kiteräçägenä ömetlänä.

Şuşı konferensiä kiläse sişämbedä Washingtonnan ber säğätlek yulda yatqan Annapolis şähärendä açıla. Anda törle illärdän 100-dän artıq yuğarı däräcäle räsmi wäkil qatnaşır dip kötelä, alar arasında aldınğı industrial' illär, Rusiä, Berläşkän Millätlär, Yewropa Berlege, Törkiä, Norvegiä kebek keçeräk däwlätlärneñ dä räsmi zatları bulaçaq.

Annapolis konferensiäseneñ ähämiäten Quşma Ştatlar däwlät departamentınıñ räsmi wäkile Sean McCormack bolay añlata:

"Bu cıyın İzrail premyer-ministrı Ehud Olmertnıñ häm fälästin räise Mäxmüt Ğabbasnıñ qıyu tırışlıqları xalıqara däräcädä dä xuplanuın kürsätäçäk, häm küz aldında İzrailne dä, fälästin däwläten dä totqan söyläşülär öçen yaña başlanğıç bulaçaq", di amerikan däwlät departamentı wäkile aldağı xalıqara konferensiäneñ ähämiäte turında.

Ser tügel, 2001-nçe yılnıñ 11-nçe sintäbre waqiğäläre häm annan soñ başlanğan terrorğa qarşı suğış, Amerika Quşma Ştatlarınıñ Yaqın Könçığışta solıx urnaştıru tırışlıqlarına iğtibarın bermä-ber kimetkän ide. Amerikan tışqı säyäsäteneñ üzägendä äle bügen dä Ğiraq suğışı, Äfğänstandağı totrıqlılıq qala birä, çönki anda Amerika turıdan-turı, üz ğäskärläre belän qatnaşa.

Soñğı aralarda isä Washington üz qaraşların Yaqın Könçığışqa häm anda üzäktä torğan İzrail-fälästin mäs'äläsenä yänä bora başladı. Töbäktäge täräqqiät çınnan da üzgärä bara - fälästin cirläreneñ tulı ber öleşe, Ğäzzä sızığı radikal' islamçılar qulına küçte. Alarğa Amerikanıñ qan doşmanı sanalğan İran xökümäte yardäm kürsätä dip farazlana. Libanda da üz eşendä İranğa häm Süriägä qarağan Xizbulla xäräkäte köçäyep kilä. Washingtonda, bu täräqqiätkä xäzer waqıtında iğtibar birmäw kiläçäktä yaña yanawlar çığuğa kiterä ala dip isäplilär.

Annapolis konferensiäsenä, inde äytelgänçä, küpsanlı qunaqlar kötelsä dä, anıñ tiräsendä äle dä sorawlar qala birä. Misal öçen, anda ğäräp illäreneñ ni däräcädä qatnaşuı axırğaça bilgele tügel. Mısır prezidentı Xösni Möbäräkneñ kilüe mäğlüm, ä menä söğüdilärdän kem bulır - monısı bilgesez.

Riad ğäräp dönyasınıñ İzrail belän araların caylaw öçen zamanında üz planın täqdim itkän ide. Anıñ töp şartı - İzrail üzeneñ 1967-nçe yılğı çiklärenä qaytırğa tieş. Ämma yähüd yağı monı kire qaqtı.

Ğäräp illäreneñ Annapolis konferensiäsenä qatnaşuı mäs'äläse pänceşämbe könne qaralaçaq, Qahirädä şul illärneñ tışqı eşlär ministrları oçraşa.

Menä şuşı bilgesezleklär älegä Annapolistäge xalıqara konferensiägä ällä ni zur ömetlär bağlamawğa etärä. Anda asılda yaña yul yarular bulmas, häm älege cıyın, inde mäğlüm qarşılıqlarnı tağın ber qat qabatlaw urını ğına bulır kebek. Monı xuca il dä añlıy bulsa kiräk - başta konferensiä 3 kön baraçaq dip planlaştırılğan ide, xäzer inde anı ber kön eçendä tögälläw qarala.
XS
SM
MD
LG