Accessibility links

Кайнар хәбәр

AQŞnıñ İranga qarata fikere üzgäräme?


AQŞ/İran Prezidentları
AQŞ/İran Prezidentları
Monnañ alda Waşiñton, xalıqara atom idaräseneñ, İranda atom programı tuqtatıldı digän süzlärenä ışanmıy ide.

Küzätüçelärneñ fikeren alıştıruına nilär säbäp bulğan?
Xäzer inde dönyağa İrannıñ atom qoralı qurqınıçı yanamıy mı?


2005. yılda, Amerikanıñ 16 küzläw oyışması bergä tapşırğan däwlät küzläw xisabında, İrannıñ atom qoralına iä buluına ışanıçıbız köçle dip beldergän ide. Ä xäzer 2 yıldañ soñ alar şul uq ışanıç belän, İran 2003 yıldañ uq atom programın tuqtattı dip belderä. Bu belderülärendäñ xäzer alarnıñ süzne bötän yaqqa boruları, älbättä Waşiñton häm dönyada zur qaytawaz quptardı.

The Waşiñton Post yazması fikerenä kürä, İrannıñ inde atom qoralları citeştermäwe turındağı dälil uzğan cäydä uq mäğlüm bulgan bulğan. Gazeta xäbär itüençä, ber iran xärbi räsmiye, yäşeren tıñlanğan tilifon äñgemäsendä, “atom programı inde yıllardañ birle ber qırıyğa taşlandı” dip zarlalangan bulğan.

Gazeta bu tilifon äñgemäse, İrannıñ atom programasınıñ inde äwzem bulmağanıñ kürsätkän meñlägän dälillär arasında ber genä ürnäk buluın äytä. Däwlät küzläw xisabı şul uq waqıtta, BMO atom küzläw bülege bulğan xalıqara atom energiäse idaräse xisabı näticäläse belän dä turı kilä. Bu xisapta, İrannıñ xäzerge waqıtta atom qorallanu programın däwam itterüen raslağan dälillär yuq diyelgän ide.

Şulay da bu xisap belän barlıq şiklär yuqqa çıqmıy. İrannıñ, uran bayutu programın däwam itterüe, xalıqara atom energiäse idaräse tarafınnañ zur iğtabar belän küzätelä

Qaysı beräwlär, İranıñ 2003. yılda atom programın tuqtatuı, ällä ni zur mäğnägä iä tügel dip farazlıy. Çönki alar fikerläwençä, İran citärlek däräcädä bayıtılğan uranğa ireşkän waqıtta İran citäkçeläre yañadan atom qorallanu programın başlatıp cibärä ala diyelä.

Alar, İran ozaq ara yaña roketa modelların yañartunı däwam ittterä dip däğwä itä.

Bu farazlarnıñ kübese döres, läkin İran atom programın 2003. yılda tuqtatqan ikän,qulında atom quralın yasarlıq citärlek bayıtılğan uran bulsa da programnı yañadañ başlatuı küp waqıt taläp itäçäk di, atom qoralsızlanu belgeçe, Mark Fitzpatrick.

Mark Fitzpatric Raketa texnologiäse ni qadär aldınğı bulsa da, tögäl, xatasız ber atom qoralı buldıru, bik qıyın bulaçaq di.
XS
SM
MD
LG